Ketlik
| Ketlik | ||
| ||
| Tomastsjerke | ||
| Bestjoer | ||
| Lân |  Nederlân
| |
| Provinsje |  Fryslân
| |
| Gemeente |  It Hearrenfean
| |
| Sifers | ||
| Ynwennertal | 620 (1 jannewaris 2023)[1] | |
| Oerflak | 11,37 km², wêrfan - lân: 11,27 km² - wetter 0,10 km² | |
| Befolkingsticht. | 54 ynw./km² | |
| Oar | ||
| Tiidsône | UTC +1 | |
| Simmertiid | UTC +2 | |
| Koördinaten | 52° 56' N 6° 1' E | |
| Offisjele webside | ||
| webstee fan Ketlik | ||
| Kaart | ||
  | ||
| Kaart | ||
| ||
| Lokaasje Ketlik (grien) yn 'e gemeente It Hearrenfean | ||
Ketlik is in doarp eastlik fan de flekke It Hearrenfean yn 'e gemeente It Hearrenfean.
Skiednis
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De namme komt mûglik fan leke dat 'wetterlossing' betsjut. De namme soe ek komme kinne fan it wurd katolyk.
It doarp hat al in lange skiednis; al yn 1315 stie der in kapel yn Ketlik. De fan reade bakstien boude tsjerke fan it doarp datearret út 'e earste helte fan 'e 16e iuw en swiere steunbearen hâlde it gebou op syn plak. It tsjerkje kaam yn 1975 yn hannen fan de Stifting Alde Fryske Tsjerken en waard yn 1977 en 1978 restaurearre. De tsjerke krige gjin toer en hat njonken it hôf in klokkestoel foar de twa klokken. Alle jierren wurdt yn Ketlik yn 'e Krysttiid noch de tradysje fan it Tomaslieden of Duveljeien yn eare holden.
Earst wie it dêr yn 'e omkriten neat as fean en heide. Mar yn de 16e iuw sette Pieter fan Dekema mei Johan van Cuijck en Floris Foeyts de Skoatterlânske Kompanjy op. De kompanjy kocht feangrûn yn Ketlik, Brongergea en omkriten en liet de Skoatterlânske Kompanjonsfeart grave mei heaks op de feart in soad wiken om de turf en it wetter ôf te fieren. It hat it lânskip gâns feroare.
Yn 1673 wie it it leger fan de biskop fan Múnster Bommen Berend slagge om de Fryske Wetterliny oer te kommen, mar nei't men yn Ketlik seit waard it leger yn Ketlik troch it doarpsfolk ferslein.
Ketlik wie eartiids út trije parten opboud: Grut Ketlik, Lyts Ketlik en Nij Ketlik. De beide earsten foarmje tegearre it hjoeddeiske doarp, wylst Nij Ketlik letter 'Boppeknipe' waard en no diel útmakket fan it doarp De Knipe.
Foarhinne wie Ketlik in boeredoarp, dêr't de boeren sânrapen as feefoer ferbouden mar ek as iten foar harsels. Oant 1950 wie it út de grûn lûkken fan dizze giele knollen alle jierren wenst. De minsken dy't de knollen út de grûn hellen waarden 'Raapteppers' neamd.
It doarp lei oant en mei 30 juny 1934 yn 'e gemeente Skoatterlân. Sûnt foarmet Ketlik ûnderdiel fan 'e gemeente It Hearrenfean.
Mienskip
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ketlik hat in feriening fan Pleatslik Belang en alle fearnsjierren wurdt de doarpskrante De Raaptepper útjûn. Ketlik wurket in soad mei Mildaam gear en doe't de beide ferienings yn 2004 it bestean fan 75 jier resp. 100 jier fierden, hawwe de doarpen tegearre in grut feest organisearre. Sûnt 2006 organisearret de stifting De Bledde Teppers it doarpsfeest foar beide doarpen.
De feriening fan doarpsbelang fan Ketlik en Mildaam hawwe tegearre Doarpshelp opset om ynwenners by putsjes te helpen.
Midden yn fan it doarp stiet it brûnzen byld 'De Raaptepper' út 1981 fan 'e keunstner Simon den Hartogh. De ynwenners fan Ketlik wurde tradisjoneel foar sânrapen útmakke.[2]
Tsjerke
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
De Wikipedy hat ek in side Tomastsjerke (Ketlik).
It iuwenâlde monumintale tsjerkje wurdt regelmjittich brûkt foar konserten, mar der fine ek tsjerketsjinsten plak.
Skoalle
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]It doarp hat gjin eigen skoalle mear. De kristlike basisskoalle W.A. Nijenhuis waard yn 2012 sletten.[3]
Ferienings
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Begraffenisferiening De Laatste Eer
- Iisklup De Kûle
- Keatsferiening Heaks en Krekt
- Soas Ketlik-Mildaam
- Fûgelwacht Ald- en Nijhoarne e.o.
- Toanielferiening De Twa Doarpen
(Sjoch foar de meast aktuele ynformaasje oer ferienings op de hiemside)
Befolking
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]| Jier | 1840 | 1860 | 1880 | 1900 | 1920 | 1940 | 1960 | 1980 | 2003 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ynwenners | 241 | 368 | 435 | 495 | 644 | 749 | 655 | 612 | 606 | 616 |
| Jier | 2015 | 2020 | ||||||||
| Ynwenners | 590 | 600 |
(Boarnen: 1840: Plaatsengids, 1860 t/m 1980: De Heeren en de Anderen, R. Boltendal ISBN 90 330 1334 7, side 301/302, 2015 en 2020: Alle Cijfers.)
Berne
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Freark Dam (1924-2002), oersetter en dichter
- Lutz Jacobi (1955), politikus
- Oebele Schokker (1984), fuotballer
Gea
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Ketlik hat twa natuergebieten. It Ketliker Skar en in oergonggebiet tusken de bosken fan Oranjewâld en it Ketliker Skar. It oergonggebiet is fan 2010 en is in 32 bunder grut natoergebiet by Ketlik. Yn 'e eardere greiden is ûnder mear nije oanplant setten, binne wetterpartijen groeven en kuierpaden oanlein.
Ferskaat
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- De foaroansteande famylje Van Limburg Stirum hie hjir earder in soad grûn en huzen yn besit.
- Yn Ketlik sit ek 'Le Chat Mort' in útjouwerij fan Frysktalige stripboeken as Suske en Wiske en Kapitein Rob.
Strjitten
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]De strjitten fan Ketlik mei in ferklearring fan de nammen.
Sjoch ek
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]Literatuer
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Katlijk door de eeuwen heen, útjûn troch Doarpsbelang - ISBN 90-75013-45-0
Keppeling om utens
[bewurkje seksje | boarne bewurkje]- Webstee fan Ketlik (mei doarpskrante de Raaptepper)
- Ynformaasje oer it boek 'Katlijk door de eeuwen heen'
- Tsjerkje fan Ketlik
- Skiednis en ferklearring strjitnammen
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: | ||
|
|
|
It Hearrenfean |
|
|---|---|---|
| Doarpen en útbuorrens: Aldeboarn • Aldhoarne • Aldskoat • Akkrum • Bontebok • Gersleat • Haskerdiken • Hoarnstersweach • It Hearrenfean • Jobbegea • Ketlik • De Knipe • Lúnbert • Mildaam • Nes • Nijbrêge • Nijhoarne • Nijskoat • It Oranjewâld • Terbant • Tsjalbert | ||
| Buorskippen: Aldskou • Annebuorren • Brongergea • Burstum • Easterboarn • Jinshuzen • Meskenwier • Pean • Poppenhuzen • Jobbegea-Skuorregea • Soarremoarre • Spitsendyk • Sythuzen • Warniahuzen | ||
 ·  · 
| ||