Cineál | galar tógálach prótasónach seadánach agus galar |
---|---|
Speisialtacht leighis | galair thógálacha agus tréidliacht |
Cóireáil chliniciúil | |
Cógais | |
Pataigineas | |
Cúis | Trypanosoma |
Aicmiú | |
ICD-10 | B57.2 agus B56 |
ICD-9 | 086.9 agus 086 |
Acmhainní seachtracha | |
MeSH | D014352 |
UMLS CUI | C0041227 |
DOID | DOID:10113 |
Galair éagsúla de bharr ionfhabhtuithe le tripineasóim, prótasóin a ionfhabhtaíonn ainmhithe clóis is fiáine agus a fhaigheann isteach i ndaoine trí iompróirí feithide atá i gceist le Tripineasóimiáis (tugtar suanlagar na hAfraice air freisin). I gcás an ghalair Afracaigh, is í an tseitse an t-iompróir, agus tá sé coiteann ar fud na hilchríche. Is iad na siomptóim luatha ná fiabhras ard, tuirse, tinneas cinn, agus pianta sna hailt. De réir mar a théann an galar ar aghaidh, tarlaíonn ainéime agus cliseadh na nduán is an ae. Faoi dheireadh bíonn tuirse thar na bearta ann, agus titeann duine i gcóma roimh bhás a fháil. I gcás an ghalair Mheiriceánaigh, sceartáin súmaire fola a scaipeann é, agus tá sé an-choiteann i Meiriceá Láir is Theas. Tugtar galar Chagas air ansin, as an lia Brasaíleach Carlos Chagas (1879-1934) a chuir síos air den chéad uair. Cuireann an galar seo isteach go minic ar pháistí. Is iad na siomptóim ghéara ná fiabhras, gríos, at an liatháin is na nód limfeach. Is féidir go leanfaidh sí i bhfoirm ainsealach le heaspa rithime cairdiaiche is stéigeanna borrtha.[1]
Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is síol faoin galar é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |