PTK2

Non confundir con células Ptk2, unha liña celular.

PTK2
Estruturas dispoñibles
PDB	Buscar ortólogos: PDBe, RCSB  Lista de códigos PDB 4Q9S , 1K04 , 1K05 , 1MP8 , 1OW6 , 1OW7 , 1OW8 , 2ETM , 2IJM , 3B71 , 3BZ3 , 3PXK , 3S9O , 4EBV , 4EBW , 4GU6 , 4GU9 , 4I4E , 4I4F , 4K8A , 4K9Y , 4KAB , 4KAO , 4NY0
Identificadores
Nomenclatura	Outros nomes PTK2, FADK, FAK, FAK1, FRNK, PPP1R71, p125FAK, pp125FAK, proteín-tirosina quinase 2
Símbolos	PTK2 (HGNC: 9611) PTK2, FADK, FAK, FAK1, FRNK, PPP1R71, p125FAK, pp125FAK, proteín-tirosina quinase 2
Identificadores externos	OMIM: 600758 MGI: 95481 HomoloGene: 7314 EBI: PTK2 GeneCards: Xene PTK2 UniProt: PTK2
Locus	Cr. 8 q
Ontoloxía Xénica Referencias: AmiGO / QuickGO
Padrón de expresión de ARNm
Máis información
Ortólogos
Especies	Humano Rato
Entrez	5747 14083
Ensembl	Véxase HS Véxase MM
UniProt	Q05397 P34152
RefSeq (ARNm)	NM_001199649 NM_001130409
RefSeq (proteína) NCBI	NP_001186578 NP_032008
Localización (UCSC)	n/a Cr. 15: 73.21 – 73.42 Mb
PubMed (Busca)	5747 14083

A proteín-tirosina quinase 2 (PTK2), tamén chamada quinase de adhesión focal (FAK), é unha proteína que nos seres humanos está codificada no xene PTK2 do cromosoma 8.^[1] A PTK2 é unha proteína quinase asociada ás adhesións focais implicada na adhesión celular (adhesión das células a outras células e ao que as rodea) e procesos de migración ou espallamento das células polo corpo (como se moven).^[2] Observouse que cando se bloquea esta proteína, as células de cancro de mama fanse menos metastáticas debido á diminución da súa mobilidade.^[3]

Función

O xene PTK2 codifica unha proteín-tirosina quinase citosólica que se encontra concentrada nas adhesións focais que se forma en células que se adhiren aos constituíntes da matriz extracelular. A proteína codificada é un membro da subfamilia FAK de proteín-tirosina quinases que inclúe a PYK2, pero carece dunha similitude de secuencia significativa con quinases doutras subfamilias. Tamén ten un gran dominio FERM.^[4][5]

Coa excepción de certos tipos de células sanguíneas, a maioría das células expresan a FAK (ou PTK2). A actividade da tirosina quinase FAK pode ser activada, o cal xoga un papel importante nos estadios iniciais da migración celular. A actividade da FAK desencadea vías de transdución de sinais intracelulares que promoven a reciclaxe dos contactos celulares coa matriz extracelular, promovendo a migración celular. A FAK é necesaria durante o desenvolvemento, e a perda da FAK orixina letalidade. Aínda que a FAK non é absolutamente necesaria para a migración celular, pode desempeñar outras funcións na célula, como a regulación do supresor de tumores p53. Atopáronse para este xene polo menos catro variantes de transcrición que codifican diferentes isoformas, pero ata agora só se determinou a secuencia completa de dúas delas.^[6]

A proteína FAK (ou PTK2) é unha proteína de 125 kD recrutada como participante na dinámica das adhesións focais entre as células e ten un papel na motilidade e supervivencia celular. A FAK está moi conservada, e é unha tirosina quinase non receptora identificada orixinalmente como substrato da proteín-tirosina quinase v-src oncoxénica.^[7] Esta quinase citosólica foi implicada en diversas funcións celulares como a locomoción, resposta mitóxena e supervivencia celular. A FAK está tipicamente localizada en estruturas coñecidas como adhesións focais, que son estruturas multiproteínicas que ligan a matriz extracelular co citoesqueleto citoplasmático. Os compoñentes adicionais das adhesións focais son a actina, filamina, vinculina, talina, paxilina, tensina^[8] e RSU-1.

Regulación

A FAK é fosforilada en resposta ás integrinas, estimulación de factores de crecemento e á acción mitoxénica de neuropéptidos.^[9][10] Os receptores integrinas son glicoproteínas transmembrana heterodímeras que se agrupan sobre a matriz extracelular, o que orixina unha fosforilación da FAK e o seu recrutamento nas adhesións focais.^[11][12] A actividade da FAK pode tamén ser atenuada pola expresión do seu inhibidor endóxeno coñecido como nonquinase relacionada con FAK (FRNK). Esta é unha proteína truncada que só consta do dominio non catlítico carboxilo terminal da FAK.^[13]

Papel na apoptose

Durante o inicio da sinalización apoptótica en células endoteliais humanas, a FAK é cortada pola caspase 3 na posición Asp-772, xerando dous fragmentos FAK de aproximadamente 90 e 130 kDa de lonxitude.^[14] O fragmento menor da FAK denomínase "FAT asasino" (FAT killer) e vai ser o dominio asociado coa sinalización de morte celular.^[14] Por medio da apoptose, a FAK contribúe de forma importante ao redondeamento celular, perda de contactos focais e formacións de membrana apoptóticas como as chamadas blebs,^[15] que implican unha contracción do anel de actina cortical e é seguido pola condensación da cromatina e a fragmentación nuclear.^[16] A sobreexpresión da FAK causa a inhibición da apoptose e un incremento da prevalencia de tumores metastáticos.^[15]

Estrutura

A quinase de adhesión focal (FAK) ten catro rexións definidas ou dominios estruturais. Dous destes dominios, o domoino N-terminal FERM e o dominio quinase teñen unha interacción autoinhibitoria. Esta interacción, que se pensa é o resultado de interacción hidrófobas entre os dous dominios,^[17] impide a activación do dominio quinase, impedindo dese modo a función de sinalización da FAK. A liberación desta interacción inhibitoria ocorre dentro das adhesións focais, mais non no citoplasma, e, por tanto, pénsase que require a interacción con proteínas de adhesión focal, potencialmente como resultado de forzas mecánicas transmitidas a través da adhesión focal.

C-terminal

Comprobouse que unha rexión carboxilo terminal de 159 aminoácidos chamada dominio diana da adhesión focal (FAT, do inglés focal adhesion targeting), é responsable da unión da FAK ás adhesións focais.^[18] Este dominio está composto de catro hélices alfa dispostas formando un feixe. A hélice N-terminal contén unha tirosina fosforilable (Y925) implicada na transdución de sinais. Dous parches hidrófobos entre as hélices, un deles formado pola primeira e cuarta hélices, e o outro pola segunda e terceira, únense a curtos dominios helicoidais de paxilina.^[19]

N-terminal

A función do dominio amino terminal está menos clara, pero sábese que interacciona coa subunidade beta-1 de integrina in vitro e crese que intervén na transdución de sinais desde os agrupamentos matriz extracelular-integrina.^[20] Porén, un estudo salientou a importancia desta interacción e suxeriu que a interacción coa rexión citoplasmática da subunidade beta-3 de integrina é importante.^[21]

Os dominios amino terminal da FAK comparten unha similitude de secuencia significativa co dominio da banda 4.1 identificado primeiramente en eritrocitos. Este dominio da banda 4.1 únese á rexión citoplasmática de proteínas trnasmembrana como a glicoforina C, a actina e a espectrina.^[22] Isto suxire que a rexión amino terminal da FAK pode ter un papel na ancoraxe do citoesqueleto, pero a natureza exacta deste papel non se aclarou aínda.

Dominio catlítico/regulatorio

Entre as rexións amino e carboxilo está o dominio catalítico. A fosforilación do bucle de activación que hai dentro deste dominio quinase é importante para a actividade quinase da FAK.^[23]

Importancia clínica

Os niveis do ARNm da FAK están elevados no ~37% dos tumores de ovario serosos e no ~26% dos cancros de mama invasivos, e noutros tumores malignos.^[24]

Como diana de fármacos

Inhibidores da FAK

Debido á implicación da FAK en moitos cancros, están buscándose e avaliándose fármacos que inhiban a FAK,^[25] por exemplo en 2012: PF-573,228 (PF-228), PF-562,271 (PF-271), NVP-226, Y15 (1,2,4,5-bencenetetraamina tetrahidrocloruro) e PND-1186.^[25]

En 2013 completaron polo menos os ensaios en fase 1 o GSK2256098 e o PF-573,228.^[25]

Inhibidores adicionais da FAK en ensaios clínicos en 2014 foron:^[24] VS-6062 (PF 562,271), VS-6063 (PF-04554878 defactinib) e VS-4718 (PND-1186) (todos eles son inhibidores da quinase competitivos co ATP). O VS-6063 estaba en ensaios en fase II en pacientes co mutante KRAS de cancro de célula pulmonar non pequena (ID do ensaio: NCT01951690) para ver como a resposta dependía das mutacións asociadas ao tumor INK4a/Arf e p53.^[24]

En 2015 un ensaio de mesotelioma de VS-6063 deuse por rematado antes de finalizar debido aos 'pobres resultados' obtidos.^[26]

Interaccións

PTK2 presenta interaccións coas seguintes proteínas:

• BCAR1,^{[27][28][29][30][31][32]}
• BMX,^[33]
• CD61,^[34][35]
• CRK,^[28][36]
• DCC,^[37]
• FYN,^[38][39]
• GIT1,^[40][41][42]
• GRB7,^[43]
• Grb2,^{[29][36][38][44][45]}
• IRS1,^[46]
• ITGB5,^[34]
• JAK2,^[47][48]
• MAPK8IP3,^[49]
• NCK1,^[50][51]
• NCK2,^[51]
• NEDD9,^[52]
• NEO1,^[37]
• P53,^[53]
• PIK3R1,^[54]
• PTEN,^[55][56]
• PXN,^{[32][57][58][59][60]
  [61][62][63][64][65]}
• RB1CC1,^[66]
• STAT1,^[67]
• Src,^{[28][36][38][46][68][69]}
• Syk,^[35][70]
• TGFB1I1,^[58][71][72]
• TLN1,^[57][73]
• TSC2,^[74]
• YAP1.^[75]

Notas

1. André E, Becker-André M (xaneiro de 1993). "Expression of an N-terminally truncated form of human focal adhesion kinase in brain". Biochemical and Biophysical Research Communications 190 (1): 140–7. PMID 8422239. doi:10.1006/bbrc.1993.1022. 
2. Blackshaw, S. E.; Dow, J. Kamal; Lackie, J. M. (1999). The dictionary of cell and molecular biology (3rd ed.). San Diego: Academic Press. ISBN 978-0-12-432565-4. 
3. Chan KT, Cortesio CL, Huttenlocher A (2009). "FAK alters invadopodia and focal adhesion composition and dynamics to regulate breast cancer invasion". The Journal of Cell Biology 185 (2): 357–70. PMC 2700377. PMID 19364917. doi:10.1083/jcb.200809110. 
4. SCOPe: Structural Classification of Proteins — extended. Release 2.06. Lineage for Protein: Focal adhesion kinase 1
5. UniProt Q00944
6. "Entrez Gene: PTK2 PTK2 protein tyrosine kinase 2". 
7. Guan JL, Shalloway D (agosto de 1992). "Regulation of focal adhesion-associated protein tyrosine kinase by both cellular adhesion and oncogenic transformation". Nature 358 (6388): 690–2. Bibcode:1992Natur.358..690G. PMID 1379699. doi:10.1038/358690a0. 
8. Chrzanowska-Wodnicka M, Burridge K (xuño de 1996). "Rho-stimulated contractility drives the formation of stress fibers and focal adhesions". The Journal of Cell Biology 133 (6): 1403–15. PMC 2120895. PMID 8682874. doi:10.1083/jcb.133.6.1403. 
9. Abedi H, Zachary I (xuño de 1997). "Vascular endothelial growth factor stimulates tyrosine phosphorylation and recruitment to new focal adhesions of focal adhesion kinase and paxillin in endothelial cells". The Journal of Biological Chemistry 272 (24): 15442–51. PMID 9182576. doi:10.1074/jbc.272.24.15442. 
10. Zachary I, Rozengurt E (decembro de 1992). "Focal adhesion kinase (p125FAK): a point of convergence in the action of neuropeptides, integrins, and oncogenes". Cell 71 (6): 891–4. PMID 1458538. doi:10.1016/0092-8674(92)90385-P. 
11. Burridge K, Fath K, Kelly T, Nuckolls G, Turner C (1988). "Focal adhesions: transmembrane junctions between the extracellular matrix and the cytoskeleton". Annual Review of Cell Biology 4: 487–525. PMID 3058164. doi:10.1146/annurev.cb.04.110188.002415. 
12. Burridge K, Turner CE, Romer LH (novembro de 1992). "Tyrosine phosphorylation of paxillin and pp125FAK accompanies cell adhesion to extracellular matrix: a role in cytoskeletal assembly". The Journal of Cell Biology 119 (4): 893–903. PMC 2289706. PMID 1385444. doi:10.1083/jcb.119.4.893. 
13. Taylor JM, Mack CP, Nolan K, Regan CP, Owens GK, Parsons JT (marzo de 2001). "Selective expression of an endogenous inhibitor of FAK regulates proliferation and migration of vascular smooth muscle cells". Molecular and Cellular Biology 21 (5): 1565–72. PMC 86702. PMID 11238893. doi:10.1128/MCB.21.5.1565-1572.2001. 
14. Schlaepfer DD, Broome MA, Hunter T (marzo de 1997). "Fibronectin-stimulated signaling from a focal adhesion kinase-c-Src complex: involvement of the Grb2, p130cas, and Nck adaptor proteins". Molecular and Cellular Biology 17 (3): 1702–13. PMC 231895. PMID 9032297. doi:10.1128/mcb.17.3.1702. 
15. Mehlen P, Puisieux A (xuño de 2006). "Metastasis: a question of life or death". Nature Reviews. Cancer 6 (6): 449–58. PMID 16723991. doi:10.1038/nrc1886. 
16. Ndozangue-Touriguine O, Hamelin J, Bréard J (xullo de 2008). "Cytoskeleton and apoptosis". Biochemical Pharmacology 76 (1): 11–8. PMID 18462707. doi:10.1016/j.bcp.2008.03.016. 
17. Lietha D, Cai X, Ceccarelli DF, Li Y, Schaller MD, Eck MJ (xuño de 2007). "Structural basis for the autoinhibition of focal adhesion kinase". Cell 129 (6): 1177–87. PMC 2077847. PMID 17574028. doi:10.1016/j.cell.2007.05.041. 
18. Hildebrand JD, Schaller MD, Parsons JT (novembro de 1993). "Identification of sequences required for the efficient localization of the focal adhesion kinase, pp125FAK, to cellular focal adhesions". The Journal of Cell Biology 123 (4): 993–1005. PMC 2200138. PMID 8227154. doi:10.1083/jcb.123.4.993. 
19. Hildebrand JD, Schaller MD, Parsons JT (xuño 1995). "Paxillin, a tyrosine phosphorylated focal adhesion-associated protein binds to the carboxyl terminal domain of focal adhesion kinase". Molecular Biology of the Cell 6 (6): 637–47. PMC 301225. PMID 7579684. doi:10.1091/mbc.6.6.637. 
20. Schaller MD, Otey CA, Hildebrand JD, Parsons JT (setembro de 1995). "Focal adhesion kinase and paxillin bind to peptides mimicking beta integrin cytoplasmic domains". The Journal of Cell Biology 130 (5): 1181–7. PMC 2120552. PMID 7657702. doi:10.1083/jcb.130.5.1181. 
21. Tahiliani PD, Singh L, Auer KL, LaFlamme SE (marzo de 1997). "The role of conserved amino acid motifs within the integrin beta3 cytoplasmic domain in triggering focal adhesion kinase phosphorylation". The Journal of Biological Chemistry 272 (12): 7892–8. PMID 9065456. doi:10.1074/jbc.272.12.7892. 
22. Girault JA, Labesse G, Mornon JP, Callebaut I (decembro de 1998). "Janus kinases and focal adhesion kinases play in the 4.1 band: a superfamily of band 4.1 domains important for cell structure and signal transduction". Molecular Medicine 4 (12): 751–69. PMC 2230389. PMID 9990861. doi:10.1007/BF03401769. 
23. Calalb MB, Polte TR, Hanks SK (febreiro de 1995). "Tyrosine phosphorylation of focal adhesion kinase at sites in the catalytic domain regulates kinase activity: a role for Src family kinases". Molecular and Cellular Biology 15 (2): 954–63. PMC 231984. PMID 7529876. doi:10.1128/MCB.15.2.954. 
24. Sulzmaier FJ, Jean C, Schlaepfer DD (setembro de 2014). "FAK in cancer: mechanistic findings and clinical applications". Nature Reviews. Cancer 14 (9): 598–610. PMC 4365862. PMID 25098269. doi:10.1038/nrc3792. 
25. Dunn KB, Heffler M, Golubovskaya VM (decembro de 2010). "Evolving therapies and FAK inhibitors for the treatment of cancer". Anti-Cancer Agents in Medicinal Chemistry 10 (10): 722–34. PMC 3274818. PMID 21291406. doi:10.2174/187152010794728657. 
26. "Researchers Stop Once-Promising Mesothelioma Clinical Trial. Oct 2015". Arquivado dende o orixinal o 25 de agosto de 2022. Consultado o 25 de agosto de 2022. 
27. Salgia R, Pisick E, Sattler M, Li JL, Uemura N, Wong WK, Burky SA, Hirai H, Chen LB, Griffin JD (outubro de 1996). "p130CAS forms a signaling complex with the adapter protein CRKL in hematopoietic cells transformed by the BCR/ABL oncogene". The Journal of Biological Chemistry 271 (41): 25198–203. PMID 8810278. doi:10.1074/jbc.271.41.25198. 
28. Hsia DA, Mitra SK, Hauck CR, Streblow DN, Nelson JA, Ilic D, Huang S, Li E, Nemerow GR, Leng J, Spencer KS, Cheresh DA, Schlaepfer DD (marzo de 2003). "Differential regulation of cell motility and invasion by FAK". The Journal of Cell Biology 160 (5): 753–67. PMC 2173366. PMID 12615911. doi:10.1083/jcb.200212114. 
29. Hildebrand JD, Taylor JM, Parsons JT (xuño de1996). "An SH3 domain-containing GTPase-activating protein for Rho and Cdc42 associates with focal adhesion kinase". Molecular and Cellular Biology 16 (6): 3169–78. PMC 231310. PMID 8649427. doi:10.1128/MCB.16.6.3169. 
30. Chellaiah MA, Biswas RS, Yuen D, Alvarez UM, Hruska KA (decembro de 2001). "Phosphatidylinositol 3,4,5-trisphosphate directs association of Src homology 2-containing signaling proteins with gelsolin". The Journal of Biological Chemistry 276 (50): 47434–44. PMID 11577104. doi:10.1074/jbc.M107494200. 
31. Okabe S, Fukuda S, Broxmeyer HE (xullo de 2002). "Activation of Wiskott-Aldrich syndrome protein and its association with other proteins by stromal cell-derived factor-1alpha is associated with cell migration in a T-lymphocyte line". Experimental Hematology 30 (7): 761–6. PMID 12135674. doi:10.1016/s0301-472x(02)00823-8. 
32. Wang JF, Park IW, Groopman JE (abril de 2000). "Stromal cell-derived factor-1alpha stimulates tyrosine phosphorylation of multiple focal adhesion proteins and induces migration of hematopoietic progenitor cells: roles of phosphoinositide-3 kinase and protein kinase C". Blood 95 (8): 2505–13. PMID 10753828. doi:10.1182/blood.V95.8.2505. 
33. Chen R, Kim O, Li M, Xiong X, Guan JL, Kung HJ, Chen H, Shimizu Y, Qiu Y (maio de 2001). "Regulation of the PH-domain-containing tyrosine kinase Etk by focal adhesion kinase through the FERM domain". Nature Cell Biology 3 (5): 439–44. PMID 11331870. doi:10.1038/35074500. 
34. Eliceiri BP, Puente XS, Hood JD, Stupack DG, Schlaepfer DD, Huang XZ, Sheppard D, Cheresh DA (abril de 2002). "Src-mediated coupling of focal adhesion kinase to integrin alpha(v)beta5 in vascular endothelial growth factor signaling". The Journal of Cell Biology 157 (1): 149–60. PMC 2173263. PMID 11927607. doi:10.1083/jcb.200109079. 
35. Chung J, Gao AG, Frazier WA (xuño de 1997). "Thrombspondin acts via integrin-associated protein to activate the platelet integrin alphaIIbbeta3". The Journal of Biological Chemistry 272 (23): 14740–6. PMID 9169439. doi:10.1074/jbc.272.23.14740. 
36. Angers-Loustau A, Côté JF, Charest A, Dowbenko D, Spencer S, Lasky LA, Tremblay ML (marzo de 1999). "Protein tyrosine phosphatase-PEST regulates focal adhesion disassembly, migration, and cytokinesis in fibroblasts". The Journal of Cell Biology 144 (5): 1019–31. PMC 2148201. PMID 10085298. doi:10.1083/jcb.144.5.1019. 
37. Ren XR, Ming GL, Xie Y, Hong Y, Sun DM, Zhao ZQ, Feng Z, Wang Q, Shim S, Chen ZF, Song HJ, Mei L, Xiong WC (novembro de 2004). "Focal adhesion kinase in netrin-1 signaling". Nature Neuroscience 7 (11): 1204–12. PMID 15494733. doi:10.1038/nn1330. 
38. Messina S, Onofri F, Bongiorno-Borbone L, Giovedì S, Valtorta F, Girault JA, Benfenati F (xaneiro de 2003). "Specific interactions of neuronal focal adhesion kinase isoforms with Src kinases and amphiphysin". Journal of Neurochemistry 84 (2): 253–65. PMID 12558988. doi:10.1046/j.1471-4159.2003.01519.x. 
39. Arold ST, Ulmer TS, Mulhern TD, Werner JM, Ladbury JE, Campbell ID, Noble ME (maio de 2001). "The role of the Src homology 3-Src homology 2 interface in the regulation of Src kinases". The Journal of Biological Chemistry 276 (20): 17199–205. PMID 11278857. doi:10.1074/jbc.M011185200. 
40. Ko J, Kim S, Valtschanoff JG, Shin H, Lee JR, Sheng M, Premont RT, Weinberg RJ, Kim E (marzo de 2003). "Interaction between liprin-alpha and GIT1 is required for AMPA receptor targeting". The Journal of Neuroscience 23 (5): 1667–77. PMC 6741975. PMID 12629171. doi:10.1523/JNEUROSCI.23-05-01667.2003. 
41. Kim S, Ko J, Shin H, Lee JR, Lim C, Han JH, Altrock WD, Garner CC, Gundelfinger ED, Premont RT, Kaang BK, Kim E (febreiro de 2003). "The GIT family of proteins forms multimers and associates with the presynaptic cytomatrix protein Piccolo". The Journal of Biological Chemistry 278 (8): 6291–300. PMID 12473661. doi:10.1074/jbc.M212287200. 
42. Zhao ZS, Manser E, Loo TH, Lim L (setembro de 2000). "Coupling of PAK-interacting exchange factor PIX to GIT1 promotes focal complex disassembly". Molecular and Cellular Biology 20 (17): 6354–63. PMC 86110. PMID 10938112. doi:10.1128/MCB.20.17.6354-6363.2000. 
43. Han DC, Guan JL (agosto de 1999). "Association of focal adhesion kinase with Grb7 and its role in cell migration". The Journal of Biological Chemistry 274 (34): 24425–30. PMID 10446223. doi:10.1074/jbc.274.34.24425. 
44. Sieg DJ, Hauck CR, Ilic D, Klingbeil CK, Schaefer E, Damsky CH, Schlaepfer DD (maio de 2000). "FAK integrates growth-factor and integrin signals to promote cell migration". Nature Cell Biology 2 (5): 249–56. PMID 10806474. doi:10.1038/35010517. 
45. Arold ST, Hoellerer MK, Noble ME (marzo de 2002). "The structural basis of localization and signaling by the focal adhesion targeting domain". Structure 10 (3): 319–27. PMID 12005431. doi:10.1016/s0969-2126(02)00717-7. 
46. Lebrun P, Mothe-Satney I, Delahaye L, Van Obberghen E, Baron V (novembro de 1998). "Insulin receptor substrate-1 as a signaling molecule for focal adhesion kinase pp125(FAK) and pp60(src)". The Journal of Biological Chemistry 273 (48): 32244–53. PMID 9822703. doi:10.1074/jbc.273.48.32244. 
47. Zhu T, Goh EL, Lobie PE (abril de 1998). "Growth hormone stimulates the tyrosine phosphorylation and association of p125 focal adhesion kinase (FAK) with JAK2. Fak is not required for stat-mediated transcription". The Journal of Biological Chemistry 273 (17): 10682–9. PMID 9553131. doi:10.1074/jbc.273.17.10682. 
48. Ryu H, Lee JH, Kim KS, Jeong SM, Kim PH, Chung HT (agosto de 2000). "Regulation of neutrophil adhesion by pituitary growth hormone accompanies tyrosine phosphorylation of Jak2, p125FAK, and paxillin". Journal of Immunology 165 (4): 2116–23. PMID 10925297. doi:10.4049/jimmunol.165.4.2116. 
49. Takino T, Yoshioka K, Miyamori H, Yamada KM, Sato H (setembro de 2002). "A scaffold protein in the c-Jun N-terminal kinase signaling pathway is associated with focal adhesion kinase and tyrosine-phosphorylated". Oncogene 21 (42): 6488–97. PMID 12226752. doi:10.1038/sj.onc.1205840. 
50. Minegishi M, Tachibana K, Sato T, Iwata S, Nojima Y, Morimoto C (outubro de 1996). "Structure and function of Cas-L, a 105-kD Crk-associated substrate-related protein that is involved in beta 1 integrin-mediated signaling in lymphocytes". The Journal of Experimental Medicine 184 (4): 1365–75. PMC 2192828. PMID 8879209. doi:10.1084/jem.184.4.1365. 
51. Goicoechea SM, Tu Y, Hua Y, Chen K, Shen TL, Guan JL, Wu C (xullo de 2002). "Nck-2 interacts with focal adhesion kinase and modulates cell motility". The International Journal of Biochemistry & Cell Biology 34 (7): 791–805. PMID 11950595. doi:10.1016/s1357-2725(02)00002-x. 
52. Law SF, Estojak J, Wang B, Mysliwiec T, Kruh G, Golemis EA (xullo de 1996). "Human enhancer of filamentation 1, a novel p130cas-like docking protein, associates with focal adhesion kinase and induces pseudohyphal growth in Saccharomyces cerevisiae". Molecular and Cellular Biology 16 (7): 3327–37. PMC 231327. PMID 8668148. doi:10.1128/mcb.16.7.3327. 
53. Lim ST, Chen XL, Lim Y, Hanson DA, Vo TT, Howerton K, Larocque N, Fisher SJ, Schlaepfer DD, Ilic D (xaneiro de 2008). "Nuclear FAK promotes cell proliferation and survival through FERM-enhanced p53 degradation". Molecular Cell 29 (1): 9–22. PMC 2234035. PMID 18206965. doi:10.1016/j.molcel.2007.11.031. 
54. Guinebault C, Payrastre B, Racaud-Sultan C, Mazarguil H, Breton M, Mauco G, Plantavid M, Chap H (maio de 1995). "Integrin-dependent translocation of phosphoinositide 3-kinase to the cytoskeleton of thrombin-activated platelets involves specific interactions of p85 alpha with actin filaments and focal adhesion kinase". The Journal of Cell Biology 129 (3): 831–42. PMC 2120444. PMID 7537275. doi:10.1083/jcb.129.3.831. 
55. Tamura M, Gu J, Danen EH, Takino T, Miyamoto S, Yamada KM (xullo de 1999). "PTEN interactions with focal adhesion kinase and suppression of the extracellular matrix-dependent phosphatidylinositol 3-kinase/Akt cell survival pathway". The Journal of Biological Chemistry 274 (29): 20693–703. PMID 10400703. doi:10.1074/jbc.274.29.20693. 
56. Haier J, Nicolson GL (febreiro de 2002). "PTEN regulates tumor cell adhesion of colon carcinoma cells under dynamic conditions of fluid flow". Oncogene 21 (9): 1450–60. PMID 11857088. doi:10.1038/sj.onc.1205213. 
57. Zheng C, Xing Z, Bian ZC, Guo C, Akbay A, Warner L, Guan JL (xaneiro de 1998). "Differential regulation of Pyk2 and focal adhesion kinase (FAK). The C-terminal domain of FAK confers response to cell adhesion". The Journal of Biological Chemistry 273 (4): 2384–9. PMID 9442086. doi:10.1074/jbc.273.4.2384. 
58. Matsuya M, Sasaki H, Aoto H, Mitaka T, Nagura K, Ohba T, Ishino M, Takahashi S, Suzuki R, Sasaki T (xaneiro de 1998). "Cell adhesion kinase beta forms a complex with a new member, Hic-5, of proteins localized at focal adhesions". The Journal of Biological Chemistry 273 (2): 1003–14. PMID 9422762. doi:10.1074/jbc.273.2.1003. 
59. Kovacic-Milivojević B, Roediger F, Almeida EA, Damsky CH, Gardner DG, Ilić D (agosto de 2001). "Focal adhesion kinase and p130Cas mediate both sarcomeric organization and activation of genes associated with cardiac myocyte hypertrophy". Molecular Biology of the Cell 12 (8): 2290–307. PMC 58595. PMID 11514617. doi:10.1091/mbc.12.8.2290. 
60. Turner CE, Brown MC, Perrotta JA, Riedy MC, Nikolopoulos SN, McDonald AR, Bagrodia S, Thomas S, Leventhal PS (maio de 1999). "Paxillin LD4 motif binds PAK and PIX through a novel 95-kD ankyrin repeat, ARF-GAP protein: A role in cytoskeletal remodeling". The Journal of Cell Biology 145 (4): 851–63. PMC 2133183. PMID 10330411. doi:10.1083/jcb.145.4.851. 
61. Liu S, Kiosses WB, Rose DM, Slepak M, Salgia R, Griffin JD, Turner CE, Schwartz MA, Ginsberg MH (xuño de 2002). "A fragment of paxillin binds the alpha 4 integrin cytoplasmic domain (tail) and selectively inhibits alpha 4-mediated cell migration". The Journal of Biological Chemistry 277 (23): 20887–94. PMID 11919182. doi:10.1074/jbc.M110928200. 
62. Mazaki Y, Hashimoto S, Sabe H (marzo de 1997). "Monocyte cells and cancer cells express novel paxillin isoforms with different binding properties to focal adhesion proteins". The Journal of Biological Chemistry 272 (11): 7437–44. PMID 9054445. doi:10.1074/jbc.272.11.7437. 
63. Brown MC, Perrotta JA, Turner CE (novembro de 1996). "Identification of LIM3 as the principal determinant of paxillin focal adhesion localization and characterization of a novel motif on paxillin directing vinculin and focal adhesion kinase binding". The Journal of Cell Biology 135 (4): 1109–23. PMC 2133378. PMID 8922390. doi:10.1083/jcb.135.4.1109. 
64. Fujita H, Kamiguchi K, Cho D, Shibanuma M, Morimoto C, Tachibana K (outubro de 1998). "Interaction of Hic-5, A senescence-related protein, with focal adhesion kinase". The Journal of Biological Chemistry 273 (41): 26516–21. PMID 9756887. doi:10.1074/jbc.273.41.26516. 
65. Zhang Z, Hernandez-Lagunas L, Horne WC, Baron R (agosto de 1999). "Cytoskeleton-dependent tyrosine phosphorylation of the p130(Cas) family member HEF1 downstream of the G protein-coupled calcitonin receptor. Calcitonin induces the association of HEF1, paxillin, and focal adhesion kinase". The Journal of Biological Chemistry 274 (35): 25093–8. PMID 10455189. doi:10.1074/jbc.274.35.25093. 
66. Ueda H, Abbi S, Zheng C, Guan JL (abril de 2000). "Suppression of Pyk2 kinase and cellular activities by FIP200". The Journal of Cell Biology 149 (2): 423–30. PMC 2175150. PMID 10769033. doi:10.1083/jcb.149.2.423. 
67. Xie B, Zhao J, Kitagawa M, Durbin J, Madri JA, Guan JL, Fu XY (xuño de 2001). "Focal adhesion kinase activates Stat1 in integrin-mediated cell migration and adhesion". The Journal of Biological Chemistry 276 (22): 19512–23. PMID 11278462. doi:10.1074/jbc.M009063200. 
68. Hecker TP, Grammer JR, Gillespie GY, Stewart J, Gladson CL (maio de 2002). "Focal adhesion kinase enhances signaling through the Shc/extracellular signal-regulated kinase pathway in anaplastic astrocytoma tumor biopsy samples". Cancer Research 62 (9): 2699–707. PMID 11980671. 
69. Relou IA, Bax LA, van Rijn HJ, Akkerman JW (xaneiro de 2003). "Site-specific phosphorylation of platelet focal adhesion kinase by low-density lipoprotein". The Biochemical Journal 369 (Pt 2): 407–16. PMC 1223094. PMID 12387730. doi:10.1042/BJ20020410. 
70. Sada K, Minami Y, Yamamura H (setembro de 1997). "Relocation of Syk protein-tyrosine kinase to the actin filament network and subsequent association with Fak". European Journal of Biochemistry 248 (3): 827–33. PMID 9342235. doi:10.1111/j.1432-1033.1997.00827.x. 
71. Nishiya N, Tachibana K, Shibanuma M, Mashimo JI, Nose K (agosto de 2001). "Hic-5-reduced cell spreading on fibronectin: competitive effects between paxillin and Hic-5 through interaction with focal adhesion kinase". Molecular and Cellular Biology 21 (16): 5332–45. PMC 87257. PMID 11463817. doi:10.1128/MCB.21.16.5332-5345.2001. 
72. Thomas SM, Hagel M, Turner CE (xaneiro 1999). "Characterization of a focal adhesion protein, Hic-5, that shares extensive homology with paxillin". Journal of Cell Science 112 (2): 181–90. PMID 9858471. 
73. Chen HC, Appeddu PA, Parsons JT, Hildebrand JD, Schaller MD, Guan JL (xullo de 1995). "Interaction of focal adhesion kinase with cytoskeletal protein talin". The Journal of Biological Chemistry 270 (28): 16995–9. PMID 7622520. doi:10.1074/jbc.270.28.16995. 
74. Gan B, Yoo Y, Guan JL (decembro de 2006). "Association of focal adhesion kinase with tuberous sclerosis complex 2 in the regulation of s6 kinase activation and cell growth". The Journal of Biological Chemistry 281 (49): 37321–9. PMID 17043358. doi:10.1074/jbc.M605241200. 
75. Lachowski D, Cortes E, Robinson B, Rice A, Rombouts K, Del Río Hernández AE (outubro de 2017). "FAK controls the mechanical activation of YAP, a transcriptional regulator required for durotaxis". FASEB Journal (en inglés) 32 (2): 1099–1107. PMID 29070586. doi:10.1096/fj.201700721r. 

Véxase tamén

Outros artigos

• Tirosina quinase

Bibliografía

• Iwata S, Ohashi Y, Kamiguchi K, Morimoto C (xuño de 2000). "Beta 1-integrin-mediated cell signaling in T lymphocytes". Journal of Dermatological Science 23 (2): 75–86. PMID 10808124. doi:10.1016/S0923-1811(99)00096-1. 
• Schaller MD (xullo de 2001). "Biochemical signals and biological responses elicited by the focal adhesion kinase". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular Cell Research 1540 (1): 1–21. PMID 11476890. doi:10.1016/S0167-4889(01)00123-9. 
• Panetti TS (xaneiro de 2002). "Tyrosine phosphorylation of paxillin, FAK, and p130CAS: effects on cell spreading and migration". Frontiers in Bioscience 7 (1–3): d143–50. PMID 11779709. doi:10.2741/panetti. 
• Hauck CR, Hsia DA, Schlaepfer DD (febreiro de 2002). "The focal adhesion kinase--a regulator of cell migration and invasion". IUBMB Life 53 (2): 115–9. PMID 12049193. doi:10.1080/15216540211470. 
• Hanks SK, Ryzhova L, Shin NY, Brábek J (maio de 2003). "Focal adhesion kinase signaling activities and their implications in the control of cell survival and motility". Frontiers in Bioscience 8 (4): d982–96. PMID 12700132. doi:10.2741/1114. 
• Gabarra-Niecko V, Schaller MD, Dunty JM (decembro de 2003). "FAK regulates biological processes important for the pathogenesis of cancer". Cancer and Metastasis Reviews 22 (4): 359–74. PMID 12884911. doi:10.1023/A:1023725029589. 

Ligazóns externas

• MBInfo: FAK
• FAK Información con ligazóns en Cell Migration Gateway Arquivado 2014-12-11 en Wayback Machine.
• PTK2 protein, human Medical Subject Headings (MeSH) na Biblioteca Nacional de Medicina dos EUA.
• "Breaking down cancer’s wall of resistance" Arquivado 11 de decembro de 2014 en Wayback Machine., blog do Dr.Nick Peel, Cancer Research UK, agosto de 2014
• Relación de toda a información estrutural dispoñible en PDB para UniProt: Q05397 (Human Focal adhesion kinase 1) en PDBe-KB.
• Relación de toda a información estrutural dispoñible en PDB para UniProt: P34152 (Mouse Focal adhesion kinase 1) en PDBe-KB.