Pico Sacro

Modelo:Xeografía físicaPico Sacro
Imaxe
Tipomontaña Editar o valor en Wikidata
Localización
ContinenteEuropa Editar o valor en Wikidata
División administrativaBoqueixón, España Editar o valor en Wikidata
Mapa
 42°48′26″N 8°26′48″O / 42.80711, -8.44667
CordilleiraMacizo Galaico Editar o valor en Wikidata
Características
Altitude490 m Editar o valor en Wikidata

O Pico Sagro, chamado modernamente Pico Sacro e coñecido na antigüidade como monte Ilicino e Mons Sacer,[1] está situado no concello de Boqueixón, na parroquia da Granxa.[2]

Descrición

[editar | editar a fonte]

No cume existen unha ermida, unha cova con varias entradas, os restos dun castelo medieval e un vértice xeodésico.

O monte é un filón de cuarzo de 533 m de altura, illado doutras montañas.[3] O cume está dividido por unha fenda, posibelmente artificial, chamada Rúa da Raíña Lupa,[4] desde alí vense os cimentos dunha pequena fortaleza, reconstruída polo arcebispo de Compostela Alonso II de Fonseca en 1473.[5]

Poucos metros por baixo da cima está a ermida de San Sebastián, fundada no século X e restaurada en varias ocasións. O 20 de xaneiro celébrase unha romaría neste lugar.[6]

Unha cova estreita e profunda atravesa o pico, lugar que segundo a tradición xacobea era unha das entradas ao inferno. A Vía da Prata, chamado ás veces camiño seabrés ou mozárabe, bordea a aba do pico.[7]

Lendas

[editar | editar a fonte]
Mapa sobre a lenda xacobea da translación en Historia del Apostol de Iesus Christo Sanctiago Zebedeo (1610), de Mauro Castellá Ferrer, no cal aparece o Pico Sacro.

Na mitoloxía galega, a Raíña Lupa mandou os discípulos do apóstolo Santiago ó Pico Sacro (Mons Illicinus tal como se recolle no códice Calixtino)[8] para que construísen un sepulcro para o apóstolo, sen saber estes que no lugar estaba a cova do Inferno, e que alí vivía un dragón.

A uns 2 km ao SE do pico atopamos unha capela dedicada a Santiago coñecida como "de Santiaguiño" e unha fonte do século XVII que narra o encontro dos discípulos de Santiago co dragón do Pico Sacro.[9]

Cando o ergotismo (fogardente ou lume de Santo Antón) inzaba Galicia, había o costume de que os doentes fosen ó Pico Sacro e, tras facer no cume unha ofrenda dun pan, rezaban a seguinte oración:

Pico Sagro, Pico Sagro,
que te consagróu o bendito Sant-Iago,
líbrame deste fogo airado,
pola intercesión de la Virgen María,
un Padre-nuestro e un Ave María.

Ou, simplemente: "Pico Sagro, Pico Sagro, sáname do mal que eu trago".

Vicente Risco, que supón que este ensalmo data do século XIII, fai fincapé no feito de que non se dirixe a santo ningún, senón ó monte mesmo, como se este puidese escoitar e sandar[10].

Galería de imaxes

[editar | editar a fonte]
  • Vista do Pico Sacro desde o pé.
    Vista do Pico Sacro desde o pé.
  • Vista do pico desde o pé
    Vista do pico desde o pé
  • Vista desde o pé
  • Vértice xeodésico
    Vértice xeodésico
  • Panorama polar do Pico Sacro
    Panorama polar do Pico Sacro
  • Vista da crista do Pico Sacro desde o cume, cos cimentos do castelo en primeiro plano.
    Vista da crista do Pico Sacro desde o cume, cos cimentos do castelo en primeiro plano.
  • Cume do pico
    Cume do pico
  • Gabia denominada Rúa da Raíña Lupa, que divide o cume do pico.
    Gabia denominada Rúa da Raíña Lupa, que divide o cume do pico.
  • Cova do Pico Sacro, acceso Norte.
    Cova do Pico Sacro, acceso Norte.
  • Cova do Pico Sacro, acceso occidental, situado máis preto da cima.
    Cova do Pico Sacro, acceso occidental, situado máis preto da cima.
  • Ermida de San Sebastián do Pico Sacro.
    Ermida de San Sebastián do Pico Sacro.
  • Fonte do Santiaguiño en San Pedro de Vilanova (Vedra), onde se narra o encontro co dragón.
    Fonte do Santiaguiño en San Pedro de Vilanova (Vedra), onde se narra o encontro co dragón.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Rua Figueroa, J. (22 de setembro de 1850). "Paso del Ulla en San Juan da Cova". Semanario Pintoresco Español (38): 297-298. 
  2. ↑ "O monte sagrado de galicia - Concello de Boqueixón". www.boqueixon.gal. 2016-03-01. Consultado o 2023-10-20. 
  3. ↑ España, Instituto Geológico y Minero de. "IELIG - GM041: Filón de cuarzo de Pico Sacro". info.igme.es. Consultado o 2023-10-20. 
  4. ↑ "RÚA DA RAÍÑA LUPA". www.boqueixon.gal - Concello de Boqueixón. 2016-10-14. Consultado o 2023-10-20. 
  5. ↑ "A Granxa" (PDF). www.romanicodigital.com. 
  6. ↑ Máxica, Galicia (2016-03-03). "Capilla de San Sebastián del Pico Sacro". GALICIA MÁXICA; Turismo (en castelán). Consultado o 2023-10-20. 
  7. ↑ "O Pico Sacro nas guías de turismo dos peregrinos do Camiño de Santiago - Concello de Boqueixón". www.boqueixon.gal. 2016-10-06. Consultado o 2023-10-20. 
  8. ↑ Liber Sancti iacobi. Libro III, cap. 1. Catedral de Santiago de Compostela, s. XII
  9. ↑ "San Pedro de Vilanova" (PDF). www.romanicodigital.com. 
  10. ↑ Risco 1962, p. 271-272.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]