Ստեփան Սպանդարյան

Ստեփան Սպանդարյան
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝արական
Մասնագիտացում՝մարզիչ, բասկետբոլիստ, բասկետբոլի մարզիչ և ֆուտբոլային մարզիչ
Երկիր՝ ԽՍՀՄ
Ծննդյան ամսաթիվ՝ապրիլի 2, 1906(1906-04-02)
Ծննդավայր՝Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Մահվան ամսաթիվ՝1987
Մահվան վայր՝Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Ակումբ՝BC Dynamo Moscow?
Պարգևներ
Պետական մրցաշարի պարգևներ
Կարմիր աստղի շքանշան
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանաշան
ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ

Ստեփան Սուրենի Սպանդարյան (ապրիլի 2, 1906(1906-04-02), Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - 1987, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային բասկետբոլիստ, մարզիչ, սովետական բասկետբոլի հիմնադիրներից մեկը։ ԽՍՀՄ սպորտի վաստակավոր վարպետ (1943), ԽՍՀՄ վաստակավոր մարզիչ (1957), գրական քննադատ, հրապարակախոս և ռուսական հեղափոխական շարժման գործիչ Սուրեն Սպանդարյանի որդին[1],.։

Սպանդարյանի գերեզմանը՝ Նովոդևիչևի գերեզմանատուն

1920-ական թվականներին ԽՍՀՄ-ում սկսել են զարգանալ բասկետբոլը, վոլեյբոլը և ռեգբին։ Եղել է Մոսկվայի ռեգբիի սեկցիայի առաջին նախագահը[2][3]։ Հետագայում կենտրոնացել է բասկետբոլի պարապմունքների վրա։ 1923—1926 թթ․ Հանդես է եկել «ԵԿԻ», իսկ 1927—1940 «Դինամոյի» կազմում։ 1937 թվականին, հանդես գալով որպես «Դինամոյի» մարզիչ-խաղացող, դարձել է բասկետբոլի ԽՍՀՄ չեմպիոն։

1940-ական թվականների սկզբին մասնակցել է Երկրորդ աշխարհամարտին։ Պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով[4].

1947 թվականից անցել է մարզչի աշխատանքի։ 1947 թվականին եղել է ԽՍՀՄ բասկետբոլի հավաքականի տղամարդկանց թիմի մարզիչը, նվաճել է Եվրոպայի մայցամաքի առաջնության չեմպիոնի կոչումը։ 1948—1949 թվականներին սկզբում եղել է տղամարդկանց, այնուհետև՝ «Դինամո» կանանց ակումբի ավագ մարզիչ։ Սպանդարյանի ղակավարությամբ տղամարդկանց թիմը 1948 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ չեմպիոն, իսկ կանանց թիմը 1949 թվականին նվաճել է բասկետբոլի ԽՍՀՄ գավաթը։ 1951—1952 և 1956—1961 թվականներին ղեկավարել է տղամարդկանց հավաքականի մարզչական շտաբը ԽՍՀՄ–ում։ Այդ տարիներին ԽՍՀՄ հավաքականը չորս անգամ հաղթել է Եվրոպայի բասկետբոլի չեմպիոնատը (1951, 1957, 1959, 1961) և երեք անգամ դարձել Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր (1952, 1956, 1960)։ 1959 թվականին քաղաքական նկատառումներով ԽՍՀՄ հավաքականը հրաժարվեց դուրս գալ հակառակորդի դեմ և որակազրկվեց[5]։

1965-1966 թվականներին մարզել է Չիլիի տղամարդկանց հավաքականը։ Հետագայում աշխատել է ԽՍՀՄ բասկետբոլի սպորտկոմիտեի բաժնում, եղել է «Դինամոյի» մարզական խաղերի ՄՊԽ բաժնի հրահանգիչը։ Տարբեր տարիներին եղել է ԽՍՀՄ բասկետբոլի ֆեդերացիայի նախագահության անդամ և նախագահ, համամիութենական մարզչական խորհրդի նախագահ։

Պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշ շքանշանով։

Կինը եղել է խորհրդային աթլետ և բասկետբոլիստի, ԽՍՀՄ չեմպիոն և ռեկորդակրի Էլլա Միցիսը (1912—2002)։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Բասկետբոլ։ ուղեցույց /Կազմողներ՝ Զ․Ա․ Գենկին, Ե․Ռ․Յխոնտով ,Մոսկվա Москва, 1983։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «The official site of the Federation Rugby of Armenia». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  2. ↑ ««Դինամոյի» վոլեյբոլի ակումբի պատմություն (Մոսկվա)». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  3. ↑ «ԽՍՀՄ ռեգբիի պատմություն». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 21-ին.
  4. ↑ 100 տարի ռուսական բասկետտբոլի պատմությունից, ժողովուրդ․ տեղեկատու / Կազմողներ Վ․Բ․ Կվասկով ,Մոսկվա, 2006.
  5. ↑ Գողացված ոսկին Չիլի

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]