Աբդելկեբիր Խաթիբի

Աբդելկեբիր Խաթիբի عبد الكبير الخطيبي
Ծնվել է	փետրվարի 11, 1938(1938-02-11)[1][2][3]
Ծննդավայր	El Jadida, Doukkala-Abda
Վախճանվել է	մարտի 16, 2009(2009-03-16)[2][1][4]^[…] (71 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ռաբաթ, Մարոկկո
Մասնագիտություն	գրող և սոցիոլոգ
Քաղաքացիություն	Մարոկկո
Կրթություն	Փարիզի արվեստների ֆակուլտետ, Բարձրագույն հետազոտությունների գործնական դպրոց (1965)[5], Lyautey երկրորդական վարժարան և Փարիզի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտոր[5] (1965)
Պարգևներ	Բրոքեթ-Գոնինի մրցանակ և Գրականագետների միության գրան պրի

Աբդելկեբիր Խաթիբի (ֆր.՝  Abdelkébir Khatibi, փետրվարի 11, 1938(1938-02-11)^[1][2][3], El Jadida, Doukkala-Abda - մարտի 16, 2009(2009-03-16)^{[2][1][4][…]}, Ռաբաթ, Մարոկկո), մարոկկոացի փիլիսոփա, սոցիոլոգ, բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, գրաքննադատ, էսսեիստ։ Գրել է ֆրանսերեն։

Կենսագրություն

Աբդելկեբիր Խաթիբին ծնվել է 1938 թվականի փետրվարի 11-ին։ Մանուկ հասակում կորցրել է հորը։ 12 տարեկանում սկսել է արաբերեն բանաստեղծություններ գրել, հետո անցել է ֆրանսերենի, որն էլ նրա համար դարձել է գրական լեզու։ Ստեղծագործություններն ուղարկել է ռադիո և թերթերի^[6]։ Սովորել է Մարաքեշում, Կասաբլանկայում։ 1959 թվականից Սորբոնի համալսարանում ուսումնասիրել է սոցիոլոգիա և փիլիսոփայություն, այնտեղ պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն մաղրեբի վեպի վերաբերյալ 1965 թվականին^[7] (հրատարակվել է 1968 թվականին)։ Կրել է կարմիր մայիսի և 1960-ական թվականների հակամշակույթի ազդեցությունը։ Վերադառնալով Մարոկկո ՝ ակտիվորեն հանդես է եկել որպես հետազոտող, մանկավարժ, հասարակական գործիչ, գրականագետ։ Եղել է Ռաբատի սոցիոլոգիայի ինստիտուտի տնօրենը 1966 թվականից մինչև ինստիտուտի փակումը 1970 թվականին^[8]։ 1971 թվականին հրատարակել է առաջին վեպը։ 1979 թվականին գլխավորել է Ռաբատի համալսարանին կից գիտական հետազոտությունների ինստիտուտը։

Մահացել է 2009 թվականի մարտի 16-ին սրտամկանի ինֆարկտից։

Ստեղծագործություններ

• Մաղրիբյան վեպ, ակնարկ / Le Roman maghrébin, Paris, Maspéro, 1968 (վերահրատ.՝ 1979)
• Bilan de la sociologie au Maroc (1968)
• Études sociologiques sur le Maroc (1971)
• Դաջված հիշողություն, վեպ / La Mémoire tatouée, Paris, Denoël, 1971 (վերահրատ.՝ 1979)
• Սեփական անվան վերքը, էսսե / La Blessure du nom propre, Paris, Denoël, 1974 (վերահրատ.՝ 1986)
• Vomito blanco (Le sionisme et la conscience malheureuse), essai, 1974
• Le Lutteur de classe à la manière taoïste, poésie, Paris, Sindbad, 1976
• Արյան գիրքը, վեպ / Le Livre du sang, Paris, Gallimard, 1979 (վերահրատ.՝ 1986)
• Մարգարեն ծածկոցի ներք, պիես / Le Prophète voilé, Paris, L’Harmattan, 1979
• Հազարերեքերորդ գիշերվա մասին, էսսե/ De la mille et troisième nuit, Rabat, SMER, 1980
• Սերը երկու լեզվով, վիպակ/ Amour bilingue, Montpellier, Fata Morgana, 1983
• Մաղրիբը հոգնակի թվով, էսսե / Maghreb pluriel, Paris, Denoël, 1983
• Le Même Livre, Correspondance avec J. Hassoun, Paris, Éditions de l’Éclat, 1985
• Նվիրվում է եկող տարվան, բանաստեղծություններ / Dédicace à l’année qui vient, Montpellier, Fata Morgana, 1986
• Օտարի կերպարը ֆրանսիական գրականության մեջ/ Figures de l’étranger (dans la littérature française), essai, Paris, Denoël, 1987
• Par-dessus l'épaule, essai, Paris, Aubier, 1988
• Սիոնիզմի պարադոքսները, էսսե / Paradoxes du sionisme, Rabat, Al Kalam, 1989
• Ամառը Ստոկհոլմում, վեպ / Un été à Stockholm, Paris, Flammarion, 1990
• Penser le Maghreb, essai, Rabat, SMER, 1993
• Ռաբաթյան եռանկար, վեպ / Triptyque de Rabat, Paris, Noël Blandin, 1994
• Գեղագրության արվեստն իսլամում, էսսե / L’Art calligraphique de l’sslam, avec Mohamed Sijelmassi, Paris, Gallimard, 1994
• Նշանից դեպի կերպար, էսսե / Du signe à l’image, avec Ali Amahan, livre d’art sur le tapis marocain, Casablanca/Milan, Lak International, 1995
• L’Alternance et les Partis politiques, essai, Casablanca, Eddif, 1999
• Ուրիշի լեզուն, էսսե / La Langue de l’autre, New York, Les Mains secrètes, 1999
• Vœu de silence, essai, Paris, Al Manar, 2000
• Ժամանակակից արաբական արվեստ, էսսե / L’Art contemporain arabe, Paris, Al Manar, 2001
• Մարմինն Արևելքում, էսսե / Le Corps oriental, Paris, Hazan, 2002
• Սիրահարված նկարչի ճանապարհորդությունը, վեպ / Pèlerinage d’un artiste amoureux, Paris, Éditions du Rocher, 2003 (վերահրատ.՝ 2006)
• Aimance, poésie, Paris, Al Manar, 2004
• Correspondance ouverte, avec G. EL Khayat, Rabat, Marsam, 2004
• Féerie d’un mutant, récit, La Serpent à plumes, 2005
• Պոետական քառյակ, էսսե / Quatuor poétique, Paris, Al Manar, 2006
• Ժակ Դերիդան՝ ինչպես կա, էսսե/ Jacques Derrida, en effet, Paris, Al Manar, 2007
• Գրողն ու նրա ստվերը / Le Scribe et son ombre, Paris, Éditions de La Différence, 2008

Ամփոփիչ հրատարակություններ

Երկեր 3 հատորով / Œuvres de Abdelkébir Khatibi, tome I: Romans et récits, tome II: Poésie de l’Aimance, tome III: Essais, Paris, Éditions de La Différence, 2008 (Ժակ Դերիդայի և Ռոլան Բարտի նախաբանով)

Ճանաչում

• Ֆրանսիական ակադեմիայի մեծ մրցանակը (1994),
• Մարոկկոյի մեծ մրցանակ (1998),
• Միջերկրածովյան Աֆրիկայի / Մաղրիբի մրցանակը (2003),
• Ֆրանսիայի գրողների միության մրցանակ (2008, առաջին անգամ շնորհվել է արաբ հեղինակի)։

Խաթիբիի գրքերը թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով, այդ թվում՝ ճապոներեն

Ծանոթագրություններ

1. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
3. Babelio (ֆր.) — 2007.
4. AlKindi (Դոմինիկյան Արևելագիտության ինստիտուտի առցանց կատալոգ)
5. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur (France) Système universitaire de documentation (ֆր.) — Montpellier: ABES, 2001.
6. Rousseau, Christine (2009 թ․ մարտի 25). «Abdelkébir Khatibi, philosophe, sociologue et romancier». Le Monde (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 9-ին.
7. Kelly, Debra (2005). Autobiography and Independence: Selfhood and Creativity in North African Postcolonial Writing in French (անգլերեն). Liverpool University Press. էջեր 205-206. ISBN 978-0-85323-659-7.
8. Déjeux, Jean (1984). Dictionnaire des auteurs maghrébins de langue française (ֆրանսերեն). KARTHALA Editions. էջ 242. ISBN 978-2-86537-085-6.

Գրականություն

• Memmes, Abdallah (1994). Abdelkebir Khatibi: l'écriture de la dualité (ֆրանսերեն). L'Harmattan. ISBN 978-2-7384-2010-7.
• Wahbi, Hassan (1995). Les mots du monde: Khatibi et le récit (ֆրանսերեն). Agadir: Université Ibnou Zohr.
• Bousta, Rachida Saigh (1996). Lecture des récits de Abdelkebir Khatibi: écriture, mémoire et imaginaire (ֆրանսերեն). Casablanca: Afrique Orient. ISBN 978-9981-25-057-4.
• Ahnouch, Fatima (2004). Abdelkébir Khatibi, la langue, la mémoire et le corps: l'articulation de l'imaginaire culturel (ֆրանսերեն). L'Harmattan. ISBN 978-2-7475-6753-4.
• Wahbi, Hassan (2009). Abdelkébir Khatibi, la fable de l'aimance (ֆրանսերեն). Harmattan. ISBN 978-2-296-06680-9.
• Jabbar, Nabil El (2014). L'oeuvre romanesque d'Abdelkébir Khatibi: Enjeux poétiques et identitaires (ֆրանսերեն). Editions L'Harmattan. ISBN 978-2-336-35586-3.
• Merabet, Lahoucine El (2018). Abdelkébir Khatibi: La sensibilité pensante à l'oeuvre dans Le livre du sang (ֆրանսերեն). Paris: Editions L'Harmattan. ISBN 978-2-14-009409-5.