Ամելիա Ռոսելի

Ամելիա Ռոսելի
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 28, 1930(1930-03-28)[1][2][3]
ԾննդավայրՓարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ[3]
Մահացել էփետրվարի 11, 1996(1996-02-11)[1] (65 տարեկան)
Մահվան վայրՀռոմ, Իտալիա
ԳերեզմանՀռոմի ոչ կաթոլիկական գերեզմանատուն[4]
Քաղաքացիություն Իտալիա և  Իտալիայի թագավորություն
Ազդվել էՍիլվիա Փլաթ
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, թարգմանչուհի, գրող և գրական քննադատ
Ծնողներհայր՝ Carlo Rosselli?
 Amelia Rosselli Վիքիպահեստում

Ամելիա Ռոսելի (անգլ.՝ Amelia Rosselli, մարտի 28, 1930(1930-03-28)[1][2][3], Փարիզի 16-րդ շրջան, Փարիզ[3] - փետրվարի 11, 1996(1996-02-11)[1], Հռոմ, Իտալիա), իտալացի բանաստեղծուհի, երաժիշտ և երաժշտագետ, Ջոն Քեյջի և Կարլհայնց Ստոկհաուզենի մտերիմը։

Ընտանիք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոսելին անգլիացի քաղաքական ակտիվիստ Մարիոն Քեթրին Քեյվի և իտալական հակաֆաշիստական ​​դիմադրության հերոս Կառլո Ռոսելիի դուստրն էր, որն իր եղբոր՝ Նելլոյի հետ ազատական ​​սոցիալիստական ​​«Արդարություն և ազատություն» շարժման հիմնադիրն էր: Նա և իր եղբայրը սպանվել են Լա Կագուլի՝ ֆաշիստական ​​ռեժիմի գաղտնի ծառայությունների կողմից, մինչդեռ մեծ ընտանիքը ապրում էր աքսորյալ Ֆրանսիայում 1937 թվականին: Այնուհետև ընտանիքը տեղափոխվել է Անգլիա, հետո Միացյալ Նահանգներ, որտեղ էլ Ռոսելին կրթություն էր ստացել: Նա շարունակել է իտալերեն խոսել իր տատիկի` Ամելիա Պինչերլե Ռոսելիի շնորհիվ, որը հրեա ֆեմինիստ, դրամատուրգ և թարգմանիչ էր՝ հայտնի իտալական Risorgimento շարժմամբ: Ռոսելին վերադարձել է Իտալիա 1949 թվականին՝ ի վերջո հաստատվելով Հռոմում։ Նա ինքնասպան է եղել 1996 թվականին՝ ցած նետվելով Հռոմի Պիացցա Նավոնա հրապարակի մոտ գտնվող իր հինգերորդ հարկի բնակարանից[5]:

Հետաքրքրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոսելին իր կյանքն անցկացրել է երաժշտական ​​կոմպոզիցիա և էթնոերաժշտագիտություն ուսումնասիրելով և մասնակցելով հետպատերազմյան Իտալիայի մշակութային կյանքին, հիմնականում որպես բանաստեղծ և գրական թարգմանիչ։ Նրա արտասովոր, խիստ փորձարարական գրականությունը ներառում է անգելերեն, ֆրանսերեն և իտալերեն չափածո և արձակ ստեղծագործություններ: Նրա բնօրինակ բանաստեղծական ստեղծագործությունները խորապես ազդված են ֆրանսիական սյուրռեալիզմում եղած ավանդույթներից[6]:

Թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոսելիի ստեղծագործություններ անգլերեն են թարգմանել Լյուսիա Ռեը, Ջենիֆեր Սքափեթոնը, Ջիան Մարիա Աննովին, Դիանա Թոուն, Դեբորա Վուդարդը, Փոլ Վանգելիստին և Քրիստինա Վիտին։

Բանաստեղծական ժողովածուներ անգլերենով

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Երազ, Բարրի Շվաբսկու ներածությամբ, 2023 թվական[7]
  • Սոննո – Երազ (1953-1966), երկլեզու հրատարակություն՝ իտալերեն թարգմանություն Անտոնիո Պորտայի կողմից, 1989 թվական
  • Երազ: Բանաստեղծություններ անգլերենով, երկլեզու հրատարակություն՝ իտալերեն թարգմանություն Էմանուելա Տանդելոյի կողմից, 1992 թվական
  • October Elizabethans, երկլեզու հրատարակություն, իտալերեն խմբագրություն և թարգմանություն Էմմանուելա Տանդելլոյի կողմից, 2015 (հետմահու)

Բանաստեղծական ժողովածուներ իտալերենով

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պատերազմի տատանումներ, 1964 թվական (2003 թվականին թարգմանվել է Լյուսիա Ռեի և Փոլ Վանգելիստիի կողմից)[8]
  • Հիվանդանոցային շարք, 1969 թվական (2015 թվականին թարգմանվել է Դեբորա Վուդարդի, Ռոբերտա Անտոնինիի, Ջուզեպպե Լեպորասի կողմից)[9]
  • Փաստաթուղթ (1966-1973)
  • Առաջին գրվածքները 1952-1963, 1980 թվական
  • Էքսպրոմտ. Եռալեզու հրատարակություն, 1981 թվական (թարգմանվել է Ջիան Մարիա Աննովիի, Դիանա Թոուի, Ժան-Շառլ Վեգլիանտի կողից, 2015)[10]
  • Ցրված ու կորած նոտաներ, 1966-1977 թվականներ
  • Ճպուռը, 1985 թվական
  • Բանաստեղծական անթոլոգիա, 1987 թվական
  • Բանաստեղծություններ, 1997 թվական
  • Ցրված ու կորած գրառումներ․ 1966-1977, 1997 թվական (հետմահու)
  • Հակառակ քամիների կատաղությունը. Վարիացիաներ. հեղինակի չհրապարակված և ցրված տեքստերով, 2007 թվական (հետմահու)
  • Բանաստեղծական ստեղծագործություն, Ստեֆանո Ջովաննուզիի խմբագրությամբ, 2012 (հետմահու)

Սկզբնապես գրված անգլերենով կամ իտալերենով գրված ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Լոկոմոտրիքս. Ամելյա Ռոսելի ընտրված պոեզիան և արձակը, խմբագրել և թարգմանել է Ջենիֆեր Սքեփեթոնը, Չիկագոյի համալսարանի հրատարակչություն, 2012) (հետմահու)[11]

Ստեղծագործական արձակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Առաջին իտալական արձակը (1954)
  • Նոտա (1967–1968)
  • Բութ օրագիր. 1954-1968 (թարգմանել են Դեբորա Վուդարդի, Ռոբերտա Անտոնինիի, Դարիուս Դե Պասկուալի կողմից, 2018)[12]:

Քննադատական ​​գրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հոգնակի գրություն. Էսսեներ և քննադատական ​​ստեղծագործություններ, խմբագրված Ֆրանչեսկա Կապուտոյի կողմից, 2004 (հետմահու)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Princiotta C. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 2017. — Vol. 88.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Archives de Paris — P. 14.
  4. ↑ Find A Grave — 1996.
  5. ↑ «Italian Poet Commits Suicide». Associated Press News. Վերցված է 21 October 2018-ին.
  6. ↑ Mengaldo, Pier Vincenzo (1978). Amelia Rosselli. Mondadori. էջ 994.
  7. ↑ [1]Sleep New York Review Books
  8. ↑ «Amelia Rosselli – War Variations – Green Integer Books». www.greeninteger.com. Վերցված է 21 October 2018-ին.
  9. ↑ «Hospital Series». 7 April 2015. Վերցված է 21 October 2018-ին.
  10. ↑ «Impromptu: A Trilingual Edition – Guernica Editions». www.guernicaeditions.com. Վերցված է 21 October 2018-ին.
  11. ↑ Locomotrix. University of Chicago Press. Վերցված է 21 October 2018-ին.
  12. ↑ «Obtuse Diary — Entre Rios Books». Արխիվացված է օրիգինալից 22 April 2019-ին. Վերցված է 21 October 2018-ին. 
 10. Two Poems by Amelia Rosselli translated in English
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամելիա Ռոսելի» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ