Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր

Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր
Ի ծնելեհ.՝ Jerzy Szymonowicz
Ծնվել էմոտ 1660[1][2][3] կամ 1660[1]
ԾննդավայրԼվով, Մալոպոլյան պրովինցիա, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա
Վախճանվել է1711[1][4][5] կամ ոչ ուշ քան մարտի 13, 1711
Մահվան վայրԼվով
ՔաղաքացիությունՌեչ Պոսպոլիտա
ԿրթությունՍուրբ Ղուկասի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ, փորագրիչ, դիզայներ և գծանկարիչ
Ոճբարոկկո նկարչություն
Ժանրդիմապատկեր
Թեմաներգեղանկարչություն[6] և գրաֆիկա[6]
Ուշագրավ աշխատանքներԱրմիդան առևանգում է Ռինալդոյին և Մարիա Կազիմիրի դիմանկարը
Պարգևներ
Ոսկե խթանի պարգև
Պաշտոնպալատական նկարիչ
 Jerzy Siemiginowski-Eleuter Վիքիպահեստում

Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր (լեհ.՝ Jerzy Siemiginowski-Eleuter, մոտ 1660[1][2][3] կամ 1660[1], Լվով, Մալոպոլյան պրովինցիա, Լեհական թագավորության թագ, Ռեչ Պոսպոլիտա - 1711[1][4][5] կամ ոչ ուշ քան մարտի 13, 1711, Լվով), բարոկկո դարաշրջանի նշանավոր լեհ նկարիչ և փորագրիչ։ Եղել է թագավոր Յան Սոբեսկու պալատական նկարիչը[7]։ Համարվում է Լեհաստանի դասական բարոկկո ոճի ամենակայացած նկարիչներից մեկը։ Նրա ստեղծագործությունները համատեղում են դասական մոտեցումը բնական տարրերի հետ[8]։

Նկարիչն օգտագործել է նաև Եժի Սիմոնյան, Շիմոնովիչ-Սեմիգինովսկի Եժի Էլեուտեր, Յուրի Շիմոնովիչ Կրտսեր անունները։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Լվովում (Ռեչ Պոսպոլիտա), Լվովի հայտնի նկարիչ, ծագումով հայ Եժի Շիմոնովիչի և Թեոդոսիայի (ծննդյան անունը՝ Կորունկա) ընտանիքում[9][10]։ Թագավոր Յան Սոբեսկու աջակցության շնորհիվ սովորել է Իտալիայում և Ֆրանսիայում։ 1682 թվականին արժանացել է Սուրբ Ղուկասի հռոմեական ակադեմիայի պարգևի և դարձել դրա անդամ։ Վերադառնալով Լեհաստան, մոտ 1684 թվականին նա փոխել է իր ազգանունը Էլեուտեր (Eleuter, հունարեն՝ «ազատ»), իսկ 1701 թվականին փողի դիմաց նրան որդեգրել է Սեմիգինովսկիների շլյախտայական ազնվական ընտանիքը։

Աշխատել է թագավոր Յան III Սոբիեսկու, իսկ հետո թագավոր Օգոստոս II Հզորի համար Ժոլկվայում և թագավորական նստավայրում՝ Վիլանովում, որպես թագավորի պալատական նկարիչ, դեկորատոր և թագավորական ընտանիքի դիմանկարիչ։

Թագավոր Յան III Սոբեսկու կողմից նրան շնորհվել է ազնվականական տիտղոս և բազմիցս պարգևատրվել։ Ընկերացել է 17-րդ դարի վերջի մի շարք վարշավյան վարպետների՝ Տիլման վան Գամերենի, Միքելանջելո Պալլոնիի, Մարտինո Ալտոմոնտեի և ուրիշների հետ։

Մահացել է 1711 թվականին[11]։

Ընտրյալ աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանդիսանում է 17-րդ դարի 2-րդ կեսի դասական բարոկկոյի խոշորագույն և բարձր գնահատված լեհ նկարիչներից մեկը և դիմանկարի ճանաչված վարպետ։ Ժոլկվայում և Վիլանովի թագավորական նստավայրում քանդակազարդ առաստաղի համար նա պատրաստեց չորս այլաբանական մեծանկարներ՝ «Գարուն», «Ամառ», «Աշուն» և «Ձմեռ»։ Նա թագավորական ընտանիքի անդամների բազմաթիվ դիմանկարների, թագավորական զույգի ձիավարության դիմանկարի, այլաբանական և կրոնական թեմաներով նկարների հեղինակ է։ Սեմիգինովսկի-Էլեութերի վրձնին են պատկանում Սուրբ Աննայի (Կրակովի Սուրբ Աննա եկեղեցու համար) և Սուրբ Սեբաստիանի (Վարշավայի Սուրբ Խաչ եկեղեցու համար), ինչպես նաև «Բաքուս», «Արիադնա», «Սուրբ ընտանիք» կտավները, որոնք պահվում են Լվովի պատկերասրահում։ Նկարչի կտավներն այժմ գտնվում են նաև Հռոմի, Կրակովի, Վարշավայի, Վիլնյուսի, Վիլյանուվի և Օլեսկի ամրոցի (Ուկրաինայի Լվովի մարզ) թանգարաններում և եկեղեցիներում։

Առաստաղի նկարներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մատենագիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Fijałkowski, Wojciech (1983), Wilanów. Rezydencja Króla Zwycięzcy (Wilanów. The residence of the Victorious King) (in Polish), Warsaw: Krajowa Agencja Wydawnicza.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 RKDartists (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
  3. 3,0 3,1 Artists of the World (գերմ.)B, Boston: Verlag Walter de Gruyter, 2022. — ISSN 2750-6088
  4. 4,0 4,1 4,2 NUKAT — 2002.
  5. 5,0 5,1 5,2 MAK (польск.)
  6. 6,0 6,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  7. «Siemiginowski, a painter of Jan III Sobieski». wilanow-palac.art.pl. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  8. Renata Sulewska (2002). «Jerzy Eleuter Siemiginowski (Szymonowicz)». www.culture.pl. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 19-ին.
  9. Deluga, Waldemar (2011). «Armenian Art in Warsaw (18th and 19th Centuries)». Annales Universitas Apulensis. Series Historica. Universitatea. 15 (2): 50. ISSN 1453-9314.
  10. Szulakowska, Urszula (2018). Renaissance and Baroque Art and Culture in the Eastern Polish-Lithuanian Commonwealth (1506-1696). Cambridge Scholars Publishing. էջ 90. ISBN 978-1527511354.
  11. По другим данным умер в Варшаве между 28 февраля 1708 г. и 13 марта 1711.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եժի Սեմիգինովսկի-Էլեուտեր» հոդվածին։