Լասլո Հուդեց

Լասլո Հուդեց
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 8, 1893(1893-01-08)[1]
ԾննդավայրԲանկա Բիստրիկա, Ավստրո-Հունգարիա
Մահացել էհոկտեմբերի 26, 1958(1958-10-26)[1] (65 տարեկան)
Մահվան վայրԲերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԿրթությունԲուդապեշտի տեխնոլոգիայի և տնտեսագիտության համալսարան (1914)
ԵրկերPark Hotel?
Մասնագիտությունճարտարապետ
ԱշխատավայրԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Ծնողներհայր՝ Յուրայ Հուդեցի
 Ladislav Hudec Վիքիպահեստում

Լասլո Էդի Հուդեց(հոնգարերեն՝ László Ede Hudec[2] կամ Ladislav Hudec (հունգ.՝ Hugyecz László Ede)[2], չինական անունը՝ Wu Dake ((Չինարեն). հունվարի 8, 1893(1893-01-08)[1], Բանկա Բիստրիկա, Ավստրո-Հունգարիա - հոկտեմբերի 26, 1958(1958-10-26)[1], Բերկլի, Ալամեդա շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), 20-րդ դարի հունգարա-[3][4]–սլովակ[5][6] ճարտարապետ, ով հիմնականում գործել է Չինաստանի Շանհայ քաղաքում (1918-ից 1945 թվականներին), որտեղ նրա նախագծերի հիման վրա կառուցվել են մի շարք նշանակալի շինություններ։ Առավել աչքի ընկնող կառույցներն են Park Hotel Shanghai-ը, Grand Cinema-ն, Joint Savings and Loan building-ը, Baptist Publications and Christian Literature Society buildings-ը և պոստմոդեռն ոճով կառուցված Green House-ը։ Հուդեցի ստեղծագործական ոճը տարիների ընթացքում որոշակի փոփոխություններ է կրել. եթե վաղ շրջանում զգացնել էր տալիս 20-րդ դարի սկզբներին ժողովրդականություն վայելող էկլեկտիկ նեոկլասիցիզմը, ապա ուշ շրջանի աշխատանքներում գերիշխում են դեկո և մոդեռն ոճերը։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1893 թվականին, ավստրոհունգարական Բեստերցեբանիա (ներկայումս՝ Սլովակիայի Բանսկա Բիստրիցա) քաղաքում[6]։ Հայրը՝ Դյորդ Հուդիեցը, ունևոր ճարտարապետ էր, հունգարացած սլովակ[note 1] Slovak[5][7][8], իսկ Լասլոյի մայրը՝ Պաուլա Շկիլետին (Paula Skultéty) էթնիկ հունգարուհի էր[5]։ Տղան 1911-ից 1914 թվականներին ճարտարապետություն է ուսումնասիրել Բուդապեշտի տեխնոլոգիայի և տնտեսագիտության համալսարանում[9]։ Երբ սկսվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմը, Լասլոն, որպես Ավստրո-Հունգարիայի հայրենասեր քաղաքացի, կամավոր մեկնել է ռազմաճակատ[6]։ 1916 թվականին նա գերի է ընկել ցարական Ռուսաստանի բանակայիններին, աքսորվել Սիբիր։ Այստեղ 1918 թվականին մի բանտից մեկ ուրիշը տեղափոխության ժամանակ[6] կարողացել է աննկատ դուրս ցատկել գնացքի վագոնից, հատել ոչ հեռու գտնվող ռուս-չինական սահմանը և ի վերջո հայտնվել Շանհայում, որտեղ իր մասնագիտական գիտելիքների ու հմտությունների, ինչպես նաև՝ մի քանի լեզուների տիրապետելու շնորհիվ աշխատանքի է անցնել ամերիկյան ճարտարապետական գրասենյակում և հաջող կարիերա արել[9]։

1925 թվականին նա իր սեփական գրասենյակն է բացել[9] և առնվազն 37 շինություն կառուցել մինչև 1941 թվականն ընկած ժամանակահատվածում։

1938 թվականի Մյունխենյան դաշնագրի ուժի մեջ մտնելուց հետո Լասլոն կորցրել է իր չեխոսլովակյան քաղաքացիությունը և դիմել է հունգարական քաղաքացիություն ստանալու համար[6], ձեռք է բերել և 1941 թվականին նշանակվել Հունգարիայի պատվո դեսպան Շանհայում[6]։

Հուդեցի գլուխգործոցը համարվում է 1934 թվականին Նանջինգ պողոտայի վրա կառուցված 22 հարկանի Park Hotel Shanghai-ը, որը մինչև 1980-ական թվականները քաղաքի ամենաբարձր շինությունն էր և այսօր էլ դիտվում է որպես ճարտարապետական նշանակալից հուշարձան։ Մինչև 1952 թվականը այն եղել է ամբողջ Ասիայի, մինչև 1966 թվականը՝ ողջ Չինաստանի ամենաբարձր կառույցը։

1947 թվականին Հուդեցը Շանհայից տեղափոխվել է Լուգանո, այնուհետև՝ Հռոմ։ 1950 թվականին մեկնել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, դարձել Բերքլիի Կալիֆոռնիական համալսարանի դասախոս։ Մահացել է 1958 թվականի երկրաշարժի ժամանակ, ինֆարկտից։ 1970 թվականին նրա աճյունը տեղափոխել են Բանսկա Բիստրիցա և վերահուղարկավորել այդ քաղաքի ավետարանչական գերեզմանատանը[10]։

Շինություններ Շանհայում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Park Hotel Shanghai, 1934
  • Ամերիկյան ակումբը
  • Huadong հիվանդանոցը
  • Paulun Hospital ((Չինարեն))
  • Margaret Williamson կամ Red House հիվանդանոցը
  • Moore Memorial Church ((Չինարեն))
  • German Church ((Չինարեն))
  • Chapei էլեկտրակայանը （(Չինարեն)）
  • China Baptist Publication Society and Christian Literature Society Building （(Չինարեն)）
  • Union Brewery
  • Մեծ կինոթատրոնը (Grand Cinema)
  • Park Hotel Shanghai
  • Dr Woo's villa (Green house) ((Չինարեն))
  • Avenue Apartments
  • Wukang Mansion (Normandie Apartments)
  • Hudec House ((Չինարեն))
  • Columbia Circle ((Չինարեն))
  • Columbia Country Club ((Չինարեն))

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Հուդեցների ընտանիքը Բանսկա Բիստրիցայում
    Հուդեցների ընտանիքը Բանսկա Բիստրիցայում
  • Լասլո Հուդեցը՝ հունգարական բանակի կամավոր
    Լասլո Հուդեցը՝ հունգարական բանակի կամավոր
  • Լասլո Հուդեց. 1934 թ.
    Լասլո Հուդեց. 1934 թ.
  • Բուդապեշտի տեխնիկական համալսարանի ուսանողների խմբային լուսանկարը. 1912 թ.
    Բուդապեշտի տեխնիկական համալսարանի ուսանողների խմբային լուսանկարը. 1912 թ.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 «Life and work; Roots». Ministry of Culture and Education of Hungary; College of Architecture and Urban Planning of Tongji University. www.hudec.cn. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 17-ին.
  3. ↑ Wasserstrom, Jeffrey N. (2009). Global Shanghai, 1850-2010: a history in fragments. Routledge. էջ 102. ISBN 9780415213288.
  4. ↑ Wang Zhiyong (2009 թ․ ապրիլի 23). «'Hudec and Shanghai', Deke Erh Photography Exhibition». China Internet Information Center. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Csejdy, Júlia (2009). «Besztercebányától Sanghajig. Hugyecz László építész (1893-1958) életpályája» [From Banská Bystrica to Shanghai. The life of architect László Hugyecz (1893-1958) Ifjúság, egyetemi évek] (Hungarian). Hudec Heritage Project. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 17-ին. «Hogy vajon magyar vagy tót vagyok, én nem tudom, nem is keresem, magamat széjjel nem vághatom, mint szétvágták hazámat, mindig az maradok, ami voltam. Nem kérdezte senki tőlem a régi szentistváni Magyarországon, hogy vajon tót vagyok-e vagy magyar? Szerettem mindkettőt, hiszen anyám magyar, apám tót származású volt, és én is mind a kettő voltam." Full translation: "Whether I am Magyar [Hungarian] or Tót [Slovak], I do not know, and neither do I search [my roots], I cannot cut myself into parts, as my fatherland [Kingdom of Hungary] was carved up, I'll always remain, what I have been. In the old Hungary of [King] St. Stephen no one asked me whether I was Tót or Magyar? I loved them both, since my mother was Magyar, and my Father of Tót ancestry, and I myself was both.»{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Kabos, Ladislav. «The man who changed Shanghai». Who is L.E.Hudec. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 17-ին.
  7. ↑ Peter G. Rowe, Seng Kuan, Architectural Encounters with Essence and Form in Modern China, MIT Press, 2004, p.58
  8. ↑ Modern Chinese literature and culture, vol.18-19, Foreign Language Publications, 2006, p.45
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Warr, Anne: Shanghai Architecture, The Watermark Press, 2007, 978-0-949284-76-1
  10. ↑ «EXPO 2010 Slovakia Pavilion Official website». Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 6-ին.(չաշխատող հղում)

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ , իր սլովակյան Juraj Hudec անուն-ազգանունը 1890 թվականին փոխել էր հունգարական György Hugyecz-ի(Kabos, Ladislav. «The man who changed Shanghai». Who is L.E.Hudec. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 17-ին.)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լասլո Հուդեց» հոդվածին։
 ⛭