Լիլիանա Պորտեր

Լիլիանա Պորտեր
Ծնվել է1941[1][2][3][…]
ԾննդավայրԲուենոս Այրես, Արգենտինա[4]
Քաղաքացիություն Արգենտինա և  ԱՄՆ
ԿրթությունԻբերոամերիկյան համալսարան
Մասնագիտություննկարչուհի, համալսարանի դասախոս, նկարազարդող, հեռուստատեսային պրոդյուսեր, ինստալյացիոն արտիստ, վիդեոնկարիչ, լուսանկարիչ և նկարիչ-փորագրող
Ուշագրավ աշխատանքներAlice: The Way Out?[5]
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱրգենտինայի գեղարվեստի ազգային ակադեմիա[7]
Կայքlilianaporter.com
 Liliana Porter Վիքիպահեստում

Լիլիանա Պորտեր (իսպ.՝ Liliana Porter, 1941[1][2][3][…], Բուենոս Այրես, Արգենտինա[4]), արգենտինացի ժամանակակից նկարիչ, որն աշխատում է արվեստի տարբեր ձևերով՝ ներառյալ լուսանկարչությունը, տպագրությունը, նկարչությունը, գծանկարը, ինստալյացիան, տեսագրությունը, թատրոնը և հանրային արվեստը[8][9]։

Կրթություն և դասավանդման փորձ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիլիանա Պորտերը ծնվել է Արգենտինայի մայրաքաղաք Բուենոս Այրեսում 1941 թվականին։ Դեռահաս տարիքում նա հաճախել է Universidad Iberoamericana Մեքսիկայի մայրաքաղաք Մեխիկոյում, որտեղ սովորել է Գիլերմո Սիլվա Սանտամարիայի և Մաթիաս Գյորիցի խնամակալության ներքո[10]։ Պորտերը վերադարձավ Արգենտինա և ավարտեց իր ուսումը Բուենոս Այրեսի Գեղարվեստի ազգային դպրոցում[11]։ 1964 թվականին նա տեղափոխվում է Նյու Յորք, որտեղ իր գործընկեր նկարիչներ Լուիս Քամնիցերի և Խոսե Գիլերմո Կաստիլյոյի հետ հիմնում է Նյու Յորքի գրաֆիկական արհեստանոցը[12]։ 1974 թվականին նա համահիմնել և դասավանդել է օֆորտինգ Քամնիցեր ստուդիայում՝ կերպարվեստի տարբեր ձևերով աշխատող նկարիչների կոլեկտիվ, որը գտնվում է Իտալիայի Լուկա քաղաքի մոտ[13][14]։ Porter-Wiener Studio-ում, Graphics Workshop-ում, Purchase College-ում և Նյու Յորքի պետական համալսարանում դասավանդելուց հետո նա 1991 թվականին դարձավ Նյու Յորքի Սիթի համալսարանի Քուինս քոլեջի պրոֆեսոր և այնտեղ մնաց մինչև 2007 թվականը[14][15][16]։

Աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Փորթերի աշխատանքը Նյու Յորքի մետրոյի 50-րդ փողոցի կայարանում

Նկարիչների թվում, ովքեր ազդել են նրա աշխատանքի վրա, Լիլիանա Պորտերն անվանել է Լուիս Ֆելիպե Նոյին, Ջորջիո Մորանդիին, Ռոյ Լիխտենշտեյնին, Arte Povera խմբին և Guerrilla Girls-ին։ Նրա աշխատանքները ցուցադրվել են միջազգային մակարդակով։ Պորտերն ապրում և աշխատում է Նյու Յորքում[17]։ Նա երկու անգամ հանձնարարել է Metropolitan Transportation Authority's Transport and Urban Design Program-ին, ի թիվս այլ բաների, ստեղծել հանրային արվեստ Նյու Յորքի մետրոյի կայարանների համար։ 1994 թվականինՊորտերը ստեղծեց մի շարք խճանկարներ, որը կոչվում էր «Alice: Exit» (անգլ.՝ Alice: The Way Out ), որը ներկայացնում էր Լյուիս Քերոլի Ալիսը հրաշքների աշխարհում 50-րդ փողոցի մետրոյի կայարանի համար ոգեշնչված պատկերներ[18]։ 2012 թվականին նա համագործակցեց ուրուգվայցի նկարչուհի Աննա Տիսկորնիայի հետ՝ ստեղծելու «Անվերնագիր երկնքի հետ»[19], ապակե հողմապաշտպան և ապակե խճանկարային նստատեղ Նյու Յորքի Սկարբորո կայարանի համար[20]։ Porter-ը և Tiscornia-ն շարունակեցին իրենց համագործակցությունը և ներկայացրեցին իրենց նոր աշխատանքները 2013 թվականի հունվարին Ուրուգվայի մայրաքաղաք Մոնտեվիդեոյի Galleria del Paseo-ում[14]։

Պորտերի աշխատանքները ներկայացված են Սան Դիեգոյի ժամանակակից արվեստի թանգարանի, Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանի, Tate Modern պատկերասրահի (Լոնդոն), Ուիթնիի Ամերիկյան արվեստի թանգարանի, Թամայո թանգարանի (Մեքսիկա Սիթի), Ազգային թանգարանի հավաքածուներում, Կերպարվեստի (Բուենոս Այրես), Մետրոպոլիտեն արվեստի թանգարան (Նյու Յորք), Գեղարվեստի թանգարան (Բոստոն), Սմիթսոնյան ինստիտուտ (Վաշինգտոն), Գեղարվեստի ազգային թանգարան (Սանտյագո, Չիլի) և շատ ուրիշներ[15]։

Հրապարակումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Gainza, Maria Liliana Porter: Centro Cultural Recoleta 190. Дата обращения: 23 июня 2019. Архивировано из оригинала 12 июля 2011 года.
  • Sorkin, Jenni Liliana Porter. frieze (апрель 2002).
  • Bazzano-Nelson, Florencia. Liliana Porter and the Art of Simulation (неопр.). — Ashgate Publishing  (англ.)рус., 2008. Архивная копия от 22 сентября 2015 на Wayback Machine

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Liliana Porter — 2008.
  2. ↑ 2,0 2,1 Liliana Porter
  3. ↑ 3,0 3,1 Liliana Porter
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
  5. ↑ http://web.mta.info/mta/aft/permanentart/permart.html?agency=nyct&line=1&artist=1&station=11
  6. ↑ 6,0 6,1 https://www.nyfa.org/wp-content/uploads/2021/07/FellowsDirectory.pdf
  7. ↑ https://www.anba.org.ar/academicos/84/?id=84
  8. ↑ Orosz, Demian. «La historia sin fin de Liliana Porter». Vos Argentina. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  9. ↑ Porter, Liliana. «Liliana Porter». lilianaporter.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  10. ↑ Giunta, Andrea A Conversation with Liliana Porter and Luis Camnitzer. — Austin, TX: Blanton Museum of Art, 2009.
  11. ↑ «Liliana Porter Bio». Tamarind Intstitute. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  12. ↑ «Liliana Porter». The New York Graphic Workshop: 1964-1970. Blanton Museum. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  13. ↑ «History of the Studio». Studio Camnitzer. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 «Liliana Porter Biography». Artists. Barbara Krakow Gallery. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 «Bio». Liliana Porter. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  16. ↑ «Artists - LILIANA PORTER». Hosfelt Gallery. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  17. ↑ Tintori, Valentina. «Liliana Porter Interview». The Latin American Art Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  18. ↑ «Arts for Transit and Urban Design». MTA.Info. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  19. ↑ «Biography and CV». Anna Tiscornia. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.
  20. ↑ «Arts for Transit and Urban Design». MTA.info. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 23-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]