Լև Լագորիո

Լև Լագորիո
ռուս.՝ Лев Лагорио
Ծնվել էնոյեմբերի 17 (29), 1827 կամ հունիսի 16 (28), 1827[1]
ԾննդավայրԹեոդոսիա, Տավրիկյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էդեկտեմբերի 9 (22), 1905[2][1] (78 տարեկան)
Մահվան վայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություննկարիչ և ջրանկարիչ
Թեմաներգեղանկարչություն
ԱշակերտներNikolay Gritsenko?
Պարգևներ
Order of Saint Anna, 3rd class with swords Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան
և Արվեստի կայսերական ակադեմիայի մեծ ոսկե մեդալ
 Lev Lagorio Վիքիպահեստում

Լև Լագորիո (անգլ.՝ Lev Lagorio, նոյեմբերի 17 (29), 1827 կամ հունիսի 16 (28), 1827[1], Թեոդոսիա, Տավրիկյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 9 (22), 1905[2][1], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), ռուս ամենահայտնի ծովանկարիչներից մեկը։ Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայի շրջանավարտ։ Այվազովսկու առաջին աշակերտը, նրա ենթավարպետը, կարող է պատկանել կիմերական գեղանկարչության դպրոցին։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կոզմա Պրուտկովի հորինված «դիմանկարը», որը ստեղծել է Լև Միխայլովիչ Ժեմչուժնիկովը, Ալեքսանդր Եգորովիչ Բեյդեմանը և Լև Ֆելիքսովիչ Լագորիոն

Լև Ֆելիքսովիչը ծնվել է Թեոդոսիայում՝ առևտրական, վաճառական, մասոն Ֆելիքս Լագորիոյի ընտանիքում (1781-1857), երկու Սիցիլիաների թագավորության փոխհյուպատոս, ծագումով արիստոկրատական ջենովացի ընտանիքից։

Ավարտել է Թեոդոսիայի գիմնազիան։

1839-1840 թվականներին սովորել է Ի.Կ. Այվազովսկու Թեոդոսիայի արհեստանոցում։

1842 թվականին Տավրիայի նահանգապետ Ա. Ի. Կազնաչևի աջակցությամբ ընդունվել է Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա, որտեղ սովորել է դուքս Մաքսիմիլիան Լեյխտենբերգսկու միջոցներով։ Նրա ուսուցիչներն էին Ա. Ի. Զաուերվեյդը և Մ.Ն. Վորոբյովըը, ապա՝ Բ.Պ. Վիլեվալդեն։

1845 թվականի ամռանը նավարկություն է կատարել «Սպառնացող» ռազմական շոգենավ-ֆրեգատում, 1846 թվականին սեփական նավով լողացել է Ֆիննական ծոցի ափերի երկայնքով։ 1847 թվականին արժանացել է փոքր արծաթե մեդալի «Ֆինլանդական տեսքի» համար 1848 թվականին՝ մեծ արծաթե մեդալ բնության հետ էտյուդի համար։ Ընդունելությունից երեք տարի անց «Տեսարան Վիբորգի շրջակայքում» աշխատանքի համար արժանացել է 2-րդ աստիճանի ոսկե մեդալի։ 1850 թվականին «Լախթայի տեսարանը՝ Պետերբուրգի հարևանությամբ» աշխատանքի համար ստացել է 14-րդ դասի լավագույն նկարչի կոչում և առաջին աստիճանի ոսկե մեդալ։ Ուսանողական տարիներին նա մասնակցել է Կոզմա Պրուտկովի «դիմանկարի» ստեղծմանը։ 1851 թվականին նա պետության հաշվին ուղարկվել է Կովկաս։

1852 թվականին, ակադեմիան ավարտելուց հետո, ընդունելով ռուսական հպատակություն, մեկնել է կենսաթոշակային ուղևորություն դեպի Եվրոպա, որտեղ մնացել է ութ տարի։ 1853 թվականի ընթացքում ապրել է Փարիզում, որտեղ զբաղվել է Լուվրում և Լյուքսեմբուրգի պալատում ֆրանսիացի վարպետների գեղանկարչության ուսումնասիրությամբ։ 1854 թվականին տեղափոխվել է Հռոմ։ 1857 թվականին՝ կենսաթոշակի ավարտից հետո, նա թույլտվություն է ստացել երկարաձգել իր արտասահմանում գտնվելու ժամկետը սեփական միջոցներով՝ երկու տարի ժամկետով։

1860 թվականին Ռուսաստան վերադառնալուց հետո պրոֆեսորի կոչում է ստացել «Աննիբալի շատրվանը Ռոկկա դի Պապայում», «Կապո դի Մոնտեն Սորենտոյում» և «Պոնտական ճահիճները» կտավների համար։

Լև Լագորիո։ 1861 թվական

1861 թվականին կրկին այցելել է Կովկաս, որից հետո Ալեքսանդր 2-րդ կայերն է ներկայացրել Կովկասյան տեսարանների երեք նկար՝ «Դարիալի կիրճ», «Էլբրուս» և «Գութ սար», որոնց համար արժանացել է Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշանի։

1863 թվականին նա դարձյալ մեկնել է Կովկաս՝ մեծ դուքս Միխայիլ Նիկոլաևիչի ծննդավայր, որտեղ հնարավորություն է ունեցել մասնակցելու «լեռնեցիների դեմ գործերին», որի համար նա պարգևատրվել է իր մոտ եղած շքանշանների սրերով։ 1864 թվականին նա վերադարձել է Կովկասից և վերջնականապես հաստատվել Սանկտ Պետերբուրգում, ամառային ամիսները անցկացրել է Սուդակում, որտեղ ուներ արհեստանոց, նաև ամեն տարի ուղևորություններ է կատարել դեպի արտասահման և շրջագայություններ՝ Ռուսաստանում։

1885 թվականին ստացել է ռուս-թուրքական պատերազմի մասին պատմող մի շարք նկարների պատվեր, այցելել է ասիական և եվրոպական ռազմական գործողությունների թատրոններ։

1900-ին Լև Լագորիոն ընտրվել է արվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ։

Թաղված է Սանկտ Պետերբուրգում՝ Նովոդևիչյե գերեզմանատանը[3]։

Ընտանիք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ամուսնացած էր Ելենա Անտոնովնա Լյուբնի-Հերցիկի հետ։ Դուստրը՝ Օլգան, ավարտել է կոնսերվատորիան, երգել է Մարիինյան թատրոնում։

Եղբայրը՝ Կարլ Ֆելիքսովիչ Լագորիոն եղել է գեներալ-մայոր, մահացել է Վարշավայում 1901 թվականի մայիսի 11-ին։

Զարմիկը՝ Ալեքսանդր Եվգենևիչ Լագորիոն, հայտնի ռուս քարաբան է, բյուրեղագետ և հանքանյութաբան, նրա երկու դուստրերը դարձել են նկարիչներ․ Ադելաիդ Ալեքսանդրովնան (1886-1976) մանրանկարչուհի է, իսկ Մարիա Ալեքսանդրովնա Իսցելենովան (Լագորյո) (1893-1979)՝ նկարիչ և վերականգնող է։

Հիշողություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թեոդոսիայի երկրաբանական թանգարանը կրում է «Լագորիոյի տուն» անվանումը։

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Սառույցի տեղափոխում»։ Ձմեռային տեսարան Սանկտ Պետերբուրգի Վասիլևսկի կղզում գտնվող նախկին գինու քաղաքից), 1849: Վ. Պ. Սուկաչևի Իրկուտսկի շրջանային արվեստի թանգարան, Ռուսաստան
    «Սառույցի տեղափոխում»։ Ձմեռային տեսարան Սանկտ Պետերբուրգի Վասիլևսկի կղզում գտնվող նախկին գինու քաղաքից), 1849:
    Վ. Պ. Սուկաչևի Իրկուտսկի շրջանային արվեստի թանգարան, Ռուսաստան
  • «Տեսարան Լախտայից Պետերբուրգի շրջակայքում», 1850: Դոնեցկի շրջանային արվեստի թանգարան, Ուկրաինա
    «Տեսարան Լախտայից Պետերբուրգի շրջակայքում», 1850: Դոնեցկի շրջանային արվեստի թանգարան, Ուկրաինա
  • «Նևայի և Պետրոպավլովսկի ծովափի տեսքը Պետրոս I-ի տնակի հետ», 1859: Ռուսաստանի պետական թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
    «Նևայի և Պետրոպավլովսկի ծովափի տեսքը Պետրոս I-ի տնակի հետ», 1859: Ռուսաստանի պետական թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
  • «Հյուսիսային բնապատկեր», 1872. Ի. Պ. Պոժալոստինի անվան Ռյազանի պետական շրջանային արվեստի թանգարան., Ռուսաստան
    «Հյուսիսային բնապատկեր», 1872. Ի. Պ. Պոժալոստինի անվան Ռյազանի պետական շրջանային արվեստի թանգարան., Ռուսաստան
  • «Կովկասի լեռներում», 1879: Խարկովի գեղարվեստի թանգարան, Ուկրաինա
    «Կովկասի լեռներում», 1879: Խարկովի գեղարվեստի թանգարան, Ուկրաինա
  • «Բաթում», 1881. Օրենբուրգի կերպարվեստի շրջանային թանգարան, Ռուսաստան
    «Բաթում», 1881. Օրենբուրգի կերպարվեստի շրջանային թանգարան, Ռուսաստան
  • «Կայսերական զբոսանավ «Դերժավա»», 1886: Մասնավոր հավաքածու
    «Կայսերական զբոսանավ «Դերժավա»», 1886: Մասնավոր հավաքածու
  • «Դիվայի և Մոնախի ժայռերը», 1890: Վլադիմիր-Սյուզդալի պատմաճարտարապետական և գեղարվեստական արգելոց-թանգարան:
    «Դիվայի և Մոնախի ժայռերը», 1890: Վլադիմիր-Սյուզդալի պատմաճարտարապետական և գեղարվեստական արգելոց-թանգարան:
  • «1877 թվականի հունիսի 8-ին Բայազետ ամրոցի հարձակման հետ մղումը», 1891: Հրետանու, ինժեներական զորքերի և կապի ռազմապատմական թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
    «1877 թվականի հունիսի 8-ին Բայազետ ամրոցի հարձակման հետ մղումը», 1891: Հրետանու, ինժեներական զորքերի և կապի ռազմապատմական թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան
  • «Ղրիմի բնապատկեր», 1891: Աստրախանի Պ. Մ. Դոգադինի անվան պատկերասրահ, Ռուսաստան
    «Ղրիմի բնապատկեր», 1891: Աստրախանի Պ. Մ. Դոգադինի անվան պատկերասրահ, Ռուսաստան
  • «Ամառանոց», 1892. Լուգանսկի տարածաշրջանային արվեստի թանգարան, Ուկրաինա
    «Ամառանոց», 1892. Լուգանսկի տարածաշրջանային արվեստի թանգարան, Ուկրաինա
  • «Կովկասյան կիրճ», 1893: Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա, Ռուսաստան
    «Կովկասյան կիրճ», 1893: Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա, Ռուսաստան
  • «Ագարակ կղզու վրա», 1895: Մասնավոր հավաքածու
    «Ագարակ կղզու վրա», 1895:
    Մասնավոր հավաքածու
  • «Առագաստանավը ծովում», 1898: Սոչիի գեղարվեստի թանգարան, Ռուսաստան
    «Առագաստանավը ծովում», 1898: Սոչիի գեղարվեստի թանգարան, Ռուսաստան
  • «Ծովանկար», 1897: Եկատերինբուրգի կերպարվեստի թանգարան, Ռուսաստան
    «Ծովանկար», 1897: Եկատերինբուրգի կերպարվեստի թանգարան, Ռուսաստան
  • «Լուսնային գիշեր Նևայի վրա», 1898: Պրիմորսկի երկրամասի պատկերասրահ, Վլադիվոստոկ, Ռուսաստան
    «Լուսնային գիշեր Նևայի վրա», 1898: Պրիմորսկի երկրամասի պատկերասրահ, Վլադիվոստոկ, Ռուսաստան
  • «Լյուգեր Նևա: 1831-1860 թթ.», 1982: Կենտրոնական ռազմածովային թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան:
    «Լյուգեր Նևա: 1831-1860 թթ.», 1982: Կենտրոնական ռազմածովային թանգարան, Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսաստան:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 MuIS
  3. ↑ Могила на плане Новодевичьего кладбища (№ 55) // Отдел IV // Весь Петербург на 1914 год, адресная и справочная книга г. С.-Петербурга / Ред. А. П. Шашковский. — СПб.: Т-во А. С. Суворина — «Новое время», 1914. — ISBN 5-94030-052-9

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Лагорио, Лев Феликсович». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լև Լագորիո» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
ISNI: 000000004542625X · LCCN: no2007127002 · SUDOC: 147648904 · VIAF: 12098711 · WorldCat VIAF: 12098711