Մո Լի Հուա

«Մո Լի Հուա»
茉莉花
Երգ ի երգը
ԺանրԺողովրդական երգ
Լեզուչինարեն
Տևողություն2-3 րոպե
«Մո Լի Հուա»յի մեղեդին և բառերը

Մո Լի Հուա (茉莉花, Mòlìhuā կամ Mòlihuā[a][1], բառացի՝ Հասմիկ ծաղիկ[b]) չինական ժողովրդական երգ է Ցզյանգան շրջանից։ Երգը թվագրվում է 18-րդ դարից։ Ժամանակի ընթացքում ստեղծվեցին բազմաթիվ տարածաշրջանային տարբերակներ, և երգը հայտնի դարձավ ինչպես Չինաստանում, այնպես էլ արտասահմանում։

Այն օգտագործվել է այնպիսի միջոցառումների ժամանակ, ինչպիսիք են 2004 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերը, 2008 թվականի ամառային օլիմպիական խաղերը և 2010 թվականին Շանհայի ցուցահանդեսի բացման արարողությունը, ինչպես նաև 2011 թվականին Չինաստանի դեմոկրատական բողոքի ցույցերի ժամանակ։

Պատմություն և ժողովրդականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Մո Լի Հուա»յի ավելի հին բառերը։ Ճապոնական «Գեկկին Գակուֆու» երաժշտական գրքից (月琴楽譜) (1877)[a]

Այն ստեղծվել է Ցին դինաստիայի Ցյանլունի (1735–1796) ժամանակաշրջանում։ Կան երգի մի քանի տարածաշրջանային տարբերակներ[2], տարբեր բառերով ու մեղեդիով[3]։ Երգի տարբերակներից մեկը նկարագրում է հասմիկ ծաղիկներ նվիրելու սովորույթը, որը տարածված է Չինաստանի հարավային Յանցզի դելտայի շրջանում։ Մեկ այլ՝ ավելի երկար տարբերակ նկարագրում է ծաղիկը պոկելու վախը։ Այն հնչել է հին մետաղական զանգերի (բիենճոն) և ժամանակակից Նեֆրիտե զանգերի վրա։ Այն օգտագործում է չինական երաժշտության մեջ ամենուր տարածված հինգ նոտային (պենտատոնիկ) սանդղակը։ Մեղեդին «սյաոտիաո» («կարճ մեղեդիներ») է, որը տարածված է չինական քաղաքային վայրերում[4]։ 1804-ին բրիտանացի դիվանագետ Ջոն Բարրոն նշել է, որ մեղեդին, կարծես, Չինաստանի ամենատարածված երգերից մեկն է։

Երգը դարձավ առաջին չինական ժողովրդական երգերից մեկը, որը լայնորեն հայտնի դարձավ Չինաստանից դուրս[5]։ 1896 թվականին երգը որպես ժամանակավոր ազգային օրհներգ օգտագործվեց Չին Չինացի պաշտոնյաների կողմից Եվրոպայում։

2013 թվականին միջազգային գերաստղ Սելին Դիոնը երգը կատարեց մանդարին լեզվով Չինաստանի պետական հեռուստատեսությամբ՝ որպես իր ամանորյա գալա շոուի մի մաս, որը ողջունում էր լուսնային Նոր տարին։ Նա զուգերգով երգել է չինացի սոպրանո Սոնգ Զույինի հետ[6]։

2018 թվականից ղազախ երգիչ Դիմաշ Քուդայբերգենը մանդարինով այս երգը կատարել է չորս անգամ՝ երեք տարի անընդմեջ, Ամանորի և չինական Ամանորի տոնակատարությունների ժամանակ տարբեր հեռուստաընկերություններով[7], ներառյալ զուգերգը վոկալիստ Լուո Տիանիի հետ 2020 թվականի հունվարի 23-ին[8]։

Երգի տեքստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երգի մի քանի տարբերակներ կան՝ տարբեր բառերով ու մեղեդիով։

Առաջին տարբերակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանրաճանաչ տարբերակներից մեկի բառերը հետևյալն են.

Ավանդական չինարեն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

好一朵美麗的茉莉花
好一朵美麗的茉莉花
芬芳美麗滿枝椏
又香又白人人誇
讓我來將你摘下
送給別人家
茉莉花呀茉莉花

Պարզեցված չինարեն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

好一朵美丽的茉莉花
好一朵美丽的茉莉花
芬芳美丽满枝桠
又香又白人人夸
让我来将你摘下
送给别人家
茉莉花呀茉莉花

Փինյին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Hǎo yī duǒ měilì de mòlihuā
Hǎo yī duǒ měilì de mòlihuā
Fēn fāng měilì mǎn zhī yā
Yòu xiāng yòu bái rén rén kuā
Ràng wǒ lái jiāng nǐ zhāi xià
Sòng gěi biérén jiā
Mòlihuā ya mòlihuā

  • Որոշ տարբերակներում, biérén (别人) փոփոխվում էqíngláng (情郎), որը նշանակում է "տղա ընկեր"

Բառացի թարգմանություն համապատասխան երաժշտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինչ գեղեցիկ հասմիկի ծաղիկ,
Ինչ գեղեցիկ հասմիկի ծաղիկ,
Հաճելի է տեսնել և հաճելի հոտ առնել։
Գովելի բույր, ինչպես նաև սպիտակ։
Դուք այն եք, ինչ ես կցանկանայի պոկել
– Այլ մարդկանց (բախտ) տալ.
Oh, այնքան գեղեցիկ, Հասմիկ ծաղիկ!

Բանաստեղծական թարգմանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հասմիկի ծաղիկ, այնքան արդար։
Հասմիկի ծաղիկ, այնքան արդար։
Բողբոջում և ծաղկում է այստեղ և այնտեղ,
Մաքուր և բուրավետ բոլորը հավանում են։
Թույլ տվեք ընտրել ձեզ քնքուշ խնամքով,
Քաղցրություն բոլորի համար։
Արդար Հասմիկ, օհ արդար Հասմիկ։

\relative c' { \key c \major \clef treble \time 2/2 e4 e8 g a( c) c a | g4 g8( a) g4 r | e4 e8 g a( c) c a | g4 g8( a) g4 r | g g g e8( g) | a4 a g2 | e4 d8( e) g4 e8( d) | c4 c8( d) c2 | e8( d) c( e) d4. e8 | g4 a8( c) g2 | d4 e8( g) d( e) c( a) | g2 a4 c | d4. e8 c( d) c( a) | g2 r \bar ".|" } \addlyrics { 好 一 朵 美 麗 的 茉 莉 花 好 一 朵 美 麗 的 茉 莉 花 芬 芳 美 麗 滿 枝 椏 又 香 又 白 人 人 誇 讓 我 來 將 你 摘 下 送 給 別 人 家 茉 莉 花 呀 茉 莉 花 } \addlyrics { 好 一 朵 美 丽 的 茉 莉 花 好 一 朵 美 丽 的 茉 莉 花 芬 芳 美 丽 满 枝 桠 又 香 又 白 人 人 夸 让 我 来 将 你 摘 下 送 给 别 人 家 茉 莉 花 呀 茉 莉 花 } \addlyrics { hǎo yī duǒ měi lì de mò li huā hǎo yī duǒ měi lì de mò li huā fēn fāng měi lì mǎn zhī yā yòu xiāng yòu bái rén rén kuā ràng wǒ lái jiāng nǐ zhāi xià sòng gěi bié rén jiā mò li huā ya mò li huā }

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «教育部《國語辭典簡編本》2021».
  2. ↑ Yayoi Uno Everett; Frederick Lau (2004). Locating East Asia in Western art music. Wesleyan University Press. էջեր 276–. ISBN 978-0-8195-6662-1. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 17-ին.
  3. ↑ Hong Zhang; Zu-yan Chen; Robert Daly (January 2001). Chinese Through Song. Global Academic Publishing. ISBN 978-1-58684-122-5. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 17-ին.
  4. ↑ Alan Robert Thrasher (2008). Sizhu instrumental music of South China: ethos, theory and practice. BRILL. էջեր 116–. ISBN 978-90-04-16500-7. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 17-ին.
  5. ↑ Jie Jin (2011 թ․ մարտի 31). Chinese Music. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-18691-9. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 17-ին.
  6. ↑ «Celine Dion's Chinese New Year song». BBC News.
  7. ↑ «Dimash – Jasmine (茉莉花) the Sing New Era CCTV3». YouTube.
  8. ↑ «Dimash and Luo Tianyi (洛天依) – Jasmine». YouTube.