Ջեյմս Ռոզենաու

Ջեյմս Ռոզենաու
Ծնվել է	նոյեմբերի 25, 1924(1924-11-25)[1] Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ
Մահացել է	սեպտեմբերի 9, 2011(2011-09-09)[1] (86 տարեկան) Louisville, Բոլդեր շրջան, Կոլորադո, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, դպրոցի ուսուցիչ, համալսարանի դասախոս և քաղաքագետ
Հաստատություն(ներ)	Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	քաղաքագիտություն
Ալմա մատեր	Ջոնս Հոփքինսի համալսարան և Փրինսթոնի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն[2]
Պարգևներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ [3]

Ջեյմս Ռոզենաու (անգլ.՝ James N. Rosenau, նոյեմբերի 25, 1924(1924-11-25)^[1], Ֆիլադելֆիա, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ - սեպտեմբերի 9, 2011(2011-09-09)^[1], Louisville, Բոլդեր շրջան, Կոլորադո, ԱՄՆ^[4]), միջազգային հարաբերությունների բնագավառի ամերիկացի մասնագետ, Ջորջ Վաշինգտոն համալսարանի քաղաքագիտության պրոֆեսոր։ Նախկինում եղել է Միջազգային հետազոտությունների ասոցիացիայի նախագահ^[5]։

Ռոզենաուն իր կարիերան սկսել է որպես Փրինսթոնի համալսարանի ասիստենտ և Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարանի դասախոս։ Այնուհետև իր կարիերան շարունակել է Ջորջ Վաշինգտոն համալսարանում, որտեղ աշխատել է որպես պատվավոր պրոֆեսոր^[6]։

2005 թվականին «Foreign Policy» ամսագիրը Ջեյմս Ռոզենաուին անվանել է միջազգային հարաբերությունների ոլորտի ամենաազդեցիկ հետազոտողներից մեկը^[6]։

Ներդրում

Ռոզենաուի գիտական հետաքրքրությունները հիմնված են համաշխարհային քաղաքական գործընթացների դինամիկայի, պետությունների ներքին և արտաքին քաղաքականության մերձեցման խնդիրների պետությունների վրա^[7]։

Ջեյմս Ռոզենաուն իր աշխատանքներում նշել է կարդինալ փոփոխությունները, որոնք տեղի են ունեցել համաշխարհային քաղաքականության մեջ վերջին տասնամյակում։ Դրանց էությունը կայանում է պետության`որպես միջազգային հարաբերությունների հիմնական դերակատար դերի նվազեցման մեջ, որը դադարում է լինել հիմնական դերակատարը։ Պետությունն այս տեղը զիջում է միմյանց հետ հարաբերությունների մեջ մտած կոնկրետ անձանց։ Ձևավորվում է միջազգային կոնտինում, որի առարկաները, ինչպես պատկերավոր կերպով արտահայտվում է Ռ. Ռոզենաուն, զբոսաշրջիկն ու ահաբեկիչն են^[8]։ Միջազգային հիմնական դերակատարների թվում Ջ. Ռոզենաուն ներառում է պետություններ, ենթահամակարգեր (օրինակ՝ տեղական կառավարման մարմիններ), անդրազգային կազմակերպություններ, կոհորտաներ (օրինակ՝ էթնիկ խմբեր), շարժումներ^[9]։

Պրոֆեսորը նշել է համաշխարհային քաղաքականության «երկշերտ» լինելը։ Մի կողմից պահպանվում է միջպետական հարաբերությունների դաշտը։ Մյուս կողմից, ձևավորվում է մի դաշտ, որի հիմնական մասնակիցները ոչ պետական մասնակիցներն են, կամ «ինքնիշխանությունից դուրս գործող անձինք», որոնք ցույց են տալիս ավանդական (պետական) դերակատարների ազդեցության հետ համեմատելի ազդեցություն^[10]։ Նման փոփոխությունները պրոֆեսորին թույլ են տալիս խոսել «հետընտրական քաղաքականության» մասին, որի շրջանակներում դերասանների և կառույցների միջև շփումներն իրականացվում են նորովի, «միջպետական փոխհարաբերությունների ավանդական աշխարհ ↔ երկրորդ, բազմակենտրոն աշխարհը» հարաբերությունների շրջանակներում^[11]։

Իր հետազոտություններում Ջ. Ռոզենաուն նաև ուշադրություն է հրավիրել գլոբալիզացիայի խնդրի վրա՝ վերլուծելով այս հասկացության բովանդակության և համանման տերմինների՝ գլոբալիզմի, ունիվերսալիզմի տարբերությունները, բարդ փոխկախվածությունը։ Ըստ նրա՝ համաշխարհայնացումը բնութագրվում է, առաջին հերթին, տարածքային և իրավական խոչընդոտների բացակայությամբ, ունի ցանկացած պետական սահմաններ հեշտությամբ հաղթահարելու և ցանկացած սոցիալական համայնքի վրա ազդելու ունակություն^[12]։

Աշխատանքներ

Ջեյմս Ռոզենաուն ավելի քան 40 գրքերի ու 200 գիտական հոդվածների հեղինակ է։ Առավել կարևոր աշխատանքների թվին են պատկանում.

• Public Opinion and Foreign Policy: An Operational Formulation. New York: Random House (1961),
• International Studies and Social Sciences: Problems, Priorities, and Prospects in the USA (1973),
• The Scientific Study of Foreign Policy (1980),
• The Study of Global Interdependence: Essays on the Transnationalization of World Affairs (1980),
• Turbulence in World Politics: A Theory of Change and Continuity (1990),
• Along the Domestic-Foreign Frontier: Exploring Governance in a Turbulent World (1997),
• Thinking Theory Thoroughly: Coherent Approaches to an Incoherent World (2000),
• Information Technologies and Global Politics: The Changing Scope of Power and Governance (2002),
• Distant Proximities: Dynamics Beyond Globalization (2003),
• Globalization, Security, and the Nation State: Paradigms in Transition (2005),
• The Study of World Politics (2 հատոր, 2006),
• People Count: The Networked Individual in World Politics (2007)^[6][7]:

Ծանոթագրություններ

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #130360112 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
2. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
3. Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
4. «JAMES N. ROSENAU» (անգլերեն). The New York Times. 2011 թ․ սեպտեմբերի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
5. «James N. Rosenau» (անգլերեն). Academy of International Studies and Department of International Relations, Nankai University. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
6. ««...Квантификация подразумевает прежде всего поиск закономерностей…»». Международные процессы. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
7. «James N. Rosenau» (անգլերեն). The George Washington University. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 25-ին.
8. Цыганков П.А. Глава 1. Понятие и критерии международных отношений // Теория международных отношений. — М.: Гардарики, 2003. — С. 23. — 590 с.
9. Цыганков П.А. Глава 8. Участники международных отношений // Теория международных отношений. — М.: Гардарики, 2003. — С. 230. — 590 с.
10. Цыганков П.А. Глава 1. Понятие и критерии международных отношений // Теория международных отношений. — М.: Гардарики, 2003. — С. 34. — 590 с.
11. Цыганков П.А. Глава 3. Проблема закономерностей международных отношений // Теория международных отношений. — М.: Гардарики, 2003. — С. 86—87. — 590 с.
12. Цыганков П.А. Глава 7. Среда системы международных отношений // Теория международных отношений. — М.: Гардарики, 2003. — С. 214—215. — 590 с.