Ռադա Աքբար

Ռադա Աքբար
Ծնվել է1988[1]
ԾննդավայրԱֆղանստան[2]
Քաղաքացիություն Աֆղանստան
Մասնագիտությունվիզուալ արտիստ և լուսանկարիչ
Պարգևներ և
մրցանակներ

Ռադա Աքբար (անգլ.՝ Rada Akbar, 1988[1], Աֆղանստան[2]), աֆղան հայեցակարգային նկարիչ և լուսանկարիչ։ Նրա աշխատանքի առանցքում կանանց ճնշումների դատապարտումն էր և աշխարհին լուսանկարչական դիմանկարների միջոցով աֆղան կանանց ուժի ցուցադրումը[3][4]։ Նա ընտրվել է որպես BBC-ի 2021 թվականի 100 ամենաազդեցիկ կանանցից մեկը[5][6]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռադա Ակբարը ծնվել է 1988 թվականին Աֆղանստանում Աֆղանական պատերազմի ժամանակ, որը տևել է 1978-1992 թվականները[7]։ Նա ռմբակոծությունների ժամանակ հաճախ է իր մանկությունն անցկացրել նկուղում։ Ընտանիքը վեց տարի ապրել է Պակիստանում։

2013 թվականին սկսել է աշխատել որպես անկախ լուսանկարիչ և կազմակերպել ժամանակակից արվեստի ցուցահանդեսներ Քաբուլում։ 2018-2021 թվականներին Աքբարը կազմակերպել է «Սուպեր կանայք» (կամ «Աբարզանան») ցուցահանդեսը՝ ի հիշատակ կանանց միջազգային օրվա՝ մարտի 8-ի[7][8][9]։ «Սուպեր կանայք» նախագծում ներկայացված էին արվեստի գործեր, այդ թվում՝ նուրբ կարված զգեստներ, որոնք ցուցադրում էին բանաստեղծուհիներ, ալպինիստներ, հեռուստահաղորդավարներ, թագավորական ընտանիքի անդամներ, քաղաքական գործիչներ և երաժիշտներ, որոնք համբավ են ձեռք բերել Աֆղանստանի նահապետական մշակույթում[10][9]։

2021 թվականին արժանացել է Prince Claus Seed Award մրցանակի[11]։ 2021 թվականի սեպտեմբերին դարձել է նրանցից մեկը, որին ֆրանսիական կառավարությունը կարողացել է տարհանել ամերիկացի զինվորականների հեռանալուց և Աֆղանստանում թալիբների իշխանության վերադառնալուց հետո[12]։ Նա Ֆրանսիայի դեսպանատնից ավտոբուսով տեղափոխվել է օդանավակայան և ժամանել Փարիզ, որտեղ ստիպված է եղել կարանտին անցնել COVID-19-ի պատճառով[3][13]։

Նրա աշխատանքը 2022 թվականի «Լռությունից առաջ. աֆղան արվեստագետները աքսորում» խմբակային ցուցահանդեսի մի մասն էր, որը կազմակերպել էր PEN America's Artists at Risk Connection and Art-ը Time Like-ում[14][15][16]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.ndtv.com/world-news/afghan-woman-photographer-rada-akbar-under-threat-for-exhibition-on-powerful-female-figures-2481040
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 https://www.bbc.co.uk/news/world-59514598
  3. ↑ 3,0 3,1 «La fuite de la photographe Rada Akbar face aux talibans». Le Monde.fr (ֆրանսերեն). 2021 թ․ սեպտեմբերի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  4. ↑ «Artful Resistance: How Afghan Women are Wielding Art Against the Taliban». Harvard International Review. 2022 թ․ մարտի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  5. ↑ «Quiénes son las 100 Mujeres elegidas por la BBC para 2021». BBC News Mundo (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  6. ↑ Farnós, Andrea (2021 թ․ դեկտեմբերի 16). «A esta artista afgana la fueron a buscar para matarla: "Cada mañana mi país era la guerra"». El Confidencial (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Rada Akbar: la artista afgana que teme por su vida en un país en conflicto». EL PAIS (իսպաներեն). 2021 թ․ հուլիսի 8. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  8. ↑ «These women fled Afghanistan. What's at stake for those left behind?». Culture, National Geographic (անգլերեն). 2021 թ․ օգոստոսի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 «'For the Taliban, art is a sin and artists are criminals': Afghan artists share tales of escape». ABC News (ավստրալիական անգլերեն). 2021 թ․ սեպտեմբերի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  10. ↑ Zucchino, David (2020 թ․ մարտի 22). «From victims to superwomen: Honoring female strength in Afghanistan». Artdaily.cc (English). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  11. ↑ «O Superwomen: Artist Talk with Rada Akbar and Laurie Anderson». Hirshhorn Museum and Sculpture Garden, Smithsonian Institution (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  12. ↑ Jackson, Lauren (2021 թ․ օգոստոսի 20). «Leaving a Life in Kabul». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  13. ↑ Avignolo, María Laura (2021 թ․ օգոստոսի 28). «'Si me quedaba, me llevaban presa': la odisea de una artista afgana que logró escapar de Kabul». Clarín (Chilean newspaper) (իսպաներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  14. ↑ Anania, Billie (2022 թ․ հուլիսի 13). «Afghan Artists Speak Out Against Oppression». Hyperallergic (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  15. ↑ Cristi, A. A. «Artists At Risk Connection & Art At A Time Like This Present BEFORE SILENCE: AFGHAN ARTISTS IN EXILE». BroadwayWorld.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
  16. ↑ «'Assimilating Is Very Dehumanizing': How Afghanistan's Artists Are Making Their Way in Exile». Artnet News (ամերիկյան անգլերեն). 2022 թ․ մարտի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2023 թ․ փետրվարի 9-ին.
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո