Փարվիզ Թանավոլի | |
---|---|
Ծնվել է | մարտի 23, 1937[1] (87 տարեկան) կամ մարտի 24, 1937[2] (87 տարեկան) |
Ծննդավայր | Թեհրան, Իրան[1][3] |
Ազգություն | Իրանի ժողովուրդներ |
Քաղաքացիություն | Իրան և Կանադա |
Կրթություն | Բրերա գեղարվեստի ակադեմիա |
Մասնագիտություն | քանդակագործ, համալսարանի դասախոս, գրող և նկարիչ |
Ոճ | ժամանակակից արվեստ[4][5], Hurufiyya movement? և Saqqa-khaneh school? |
Ժանր | աբստրակցիոնիզմ[4][6] |
Parviz Tanavoli Վիքիպահեստում |
Փարվիզ Թանավոլի (պարս.՝ پرویز تناولی, Թեհրան, Իրան), իրանցի քանդակագործ, նկարիչ, գիտնական և արվեստի ստեղծագործությունների կոլեկցիոներ։ 1989 թվականից բնակվում Է Վանկուվերում (Կանադա)։
Թանավոլիի աշխատանքները ցուցադրվել են աշխարհի բոլոր աճուրդներում։ Նրա վաճառված ստեղծագործությունների ընդհանուր գումարը կազմել է ավելի քան 6,7 միլիոն դոլար, ինչը նրան դարձրել է ամենահարուստ ապրող իրանցի նկարիչը[7]։ Նա հայտնի է իր heeches-ով՝ պարսկերեն «ոչինչ» բառի եռաչափ պատկերներով (պարս.՝ هیچ), որոնք բաղկացած են պարսկական գրերի երեք տառերից (چ,ی,ه) նաստալիկի ձեռագրում[8]։
1959 թվականին Միլանի Բրերա ակադեմիան ավարտելուց հետո Փարվիզ Թանավոլին երեք տարի քանդակագործություն է դասավանդել Մինեապոլիսի արվեստի և դիզայնի քոլեջում (ԱՄՆ)։ Այնուհետև նա վերադարձել է Իրան և ստանձնել Թեհրանի համալսարանի քանդակագործության ամբիոնի ղեկավարությունը՝ պաշտոն, որը նա զբաղեցել էր 18 տարի մինչև 1979 թվականը, երբ նա հրաժարվել է դասախոսական պարտականություններից։
Թանավոլիի ստեղծագործությունները ներկայացվել են միջազգային խմբակային ցուցահանդեսներում։ Նա նաև անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Ավստրիայում, Իտալիայում, Գերմանիայում, ԱՄՆ-ում և Մեծ Բրիտանիայում։ 2003 թվականին Թեհրանի ժամանակակից արվեստի թանգարանում տեղի է ունեցել նրա աշխատանքների լայնածավալ հետահայաց ցուցադրություն։ 2015 թվականին Ուելսլի քոլեջի Դևիսի թանգարանը կազմակերպել է ԱՄՆ-ում առաջին Թանավոլիի անհատական ցուցահանդեսը։ 2017 թվականին Թեհրանի ժամանակակից արվեստի թանգարանում տեղի է ունեցել նրա մեկ այլ անհատական ցուցահանդես՝ նվիրված նրա ստեղծագործություններին և առյուծներով հավաքածուին։
Փարվիզ Թանավոլիի աշխատանքները ներկայացված են ժամանակակից Թեյթ պատկերասրահի, Բրիտանական թանգարանի, Մետրոպոլիտեն թանգարանի, Գրեյ արվեստի պատկերասրահի հավաքածուներում (Նյու Յորքի համալսարան), Սպահանի քաղաքային կենտրոնի, Նելսոն Ռոքֆելլերի (Նյու Յորք) հավաքածուի, Սեուլի Օլիմպիական զբոսայգու (Կորեայի Հանրապետություն), Հորդանանի թագավորական թանգարանի, ժամանակակից արվեստի թանգարան (Վիեննա), Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարան, Ուոքերի արվեստի կենտրոն (Մինեապոլիս), Համլայնի համալսարան, (Սեյնթ Փոլ)[9] և Շիրազի համալսարանի (Իրան)[10]։
Թանավոլին պատկանում է Սակախանի նկարիչների խմբին, որոնք, ըստ հետազոտող Քարիմ Էմամիի, կիսում են ընդհանուր ժողովրդական գեղագիտությունը[11]։ Թանավոլիի ստեղծագործությունը մեծապես ազդում է Իրանի պատմության, մշակույթի և ավանդույթների վրա (նա ժամանակին եղել է Իրանի թագուհու մշակութային խորհրդականը)։
2005 թվականին նա ստեղծել է փոքրիկ քանդակ, որը կոչվել է «Հիչը վանդակում» ի նշան բողոքի Գուանտանամոյի ամերիկյան բանտում բանտարկյալների պահման պայմանների դեմ, իսկ 2006 թվականին սկսել է աշխատել իսրայելա-լիբանանյան պատերազմի զոհերի հիշատակին նվիրված իր ստեղծագործության վրա։
Մեկ օր առաջ, երբ Թանավոլին պետք է ելույթ ունենար Բրիտանական թանգարանում, Իրանի իշխանություններն առգրավել են նրա անձնագիրը՝ թույլ չտալով նրան լքել երկիրը։ Թեհրանից հեռախոսով Թանավոլին բացատրել է, որ ինքը ոչ մի վատ բան չի արել և ստիպված է եղել ամբողջ օրն ապարդյուն անցկացնել անձնագրային գրասենյակում՝ պատասխան չստանալով ոչ այնտեղ, ոչ օդանավակայանում[12]։
Վավերագրական Ֆիլմ «Փարվիզ Թանավոլի․ բրոնզե պոեզիան» (անգլ.՝ Parviz Tanavoli: Poetry in Bronze)[13], թողարկվել է 2015 թվականին, պատմում է Թանավոլիի ստեղծագործական ուղու մասին, որը սկսվել Է Իրանում 1950-ականներին և այնուհետև տարածվել երեք մայրցամաքներում և ավելի քան կես դար։ Ռեժիսոր Թերենս Թըրները և պրոդյուսերներ Թիմոթի Թըրները և Տանդիս Տանավոլին դրանում բացառիկ հարցազրույցներ են ներկայացրել Թանավոլիի և արվեստի աշխարհի գործիչների հետ, որոնք լուսավորել են նկարչի ճակատագիրը։
Թանավոլին ավելի քան 30 տարի տասնյակ հրապարակումներ է գրել։ Դրանց թվում կարելի է առանձնացնել։
{{cite web}}
: Cite uses generic title (օգնություն)