aha taxon | Spathodea ![]() |
---|---|
ọkwa taxon | genus ![]() |
nne na nna taxon | Bignoniaceae ![]() |
GRIN URL | https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomygenus.aspx?id=11345 ![]() |
Spathodea bụ monotypic genus na ezinụlọ osisi na-agbasa okooko Bignoniaceae. Otu ụdị ọ nwere, Spathodea campanulata, bụ nke a maara dị ka osisi tulip nke Afrika. Osisi ahụ na-eto n'etiti 7[[25 (23[[82 ) n'ogologo ma bụrụ nke a mụrụ n'oké ọhịa kpọrọ nkụ nke Afrika. A họpụtala ya dị ka otu n'ime 100 n'ime ndị mwakpo "Ndị kasị njọ n'ụwa".[1]
A na-akụ osisi a nke ukwuu dị ka osisi ịchọ mma n'ebe okpomọkụ niile ma nwee ekele nke ukwuu maka okooko osisi ya na-acha uhie uhie ma ọ bụ na-acha ọbara ọbara (nke na-adịkarịghị odo), okooko osisi campanula. Aha a sitere n'okwu Grik oge ochie σπαθη (spathe) na οιδα (oida), na-ezo aka na calyx yiri spathe.[2][3] Ndị Europe chọpụtara ya na 1787 na Gold Coast nke Afrika.
Okooko osisi ahụ nwere ọdịdị ampule ma nwee mmiri. Ụmụaka na-egwuri egwu mgbe ụfọdụ na buds ndị a n'ihi ikike ha nwere ịwụfu mmiri.[4] Mmanụ ahụ na-acha odo odo mgbe ụfọdụ na mkpịsị aka na uwe. Okooko osisi ndị na-emeghe na-adị ka iko ma na-ejide mmiri ozuzo na igirigi, na-eme ka ha na-adọrọ mmasị n'ọtụtụ ụdị nnụnụ.
Okooko osisi tulip nke Afrịka na-amịpụta nnukwu okooko osisi na-acha ọbara ọbara na-acha oroma nke nwere ihe dịka petals ise ma dị 8-15 cm n'ogologo. Okooko osisi ndị ahụ bụ bisexual na zygomorphic. A na-egosipụta ihe ndị a na njedebe nke corymb-dị ka raceme inflorescence. Pedicel ya dị ihe dịka 6 cm n'ogologo. Okooko osisi a nwekwara ọnụ na akpịrị na-acha odo odo. Enwere ike ịchọta pistil n'etiti stamen anọ nke a na-etinye na tube corolla. Okooko osisi a nwere obere ovary nke dị elu ma bụrụ abụọ. Mkpụrụ osisi a dị larịị, dị gịrịgịrị, ma nwee nku sara mbara.
N'ogige ntụrụndụ na ogige ntụrụngwa Neotropical, ihe ọṅụṅụ ha na-ewu ewu n'ọtụtụ hummingbirds, dị ka mango ojii (Anthracothorax nigricollis), jacobin ojii (Florisuga fusca), ma ọ bụ hummingbird ọla edo (Hylocharis chrysura).[5] Osisi nke osisi ahụ dị nro ma ọtụtụ nnụnụ na-ewu oghere dị ka barbets na-eji ya eme akwụ́.[6] N'ụzọ dị mwute, okooko osisi ahụ nwere ihe nchebe sitere n'okike na-egbu aṅụ, a na-eche na ụdị dị iche iche ndị ọzọ na-ewepụta ntụ ya.
Ọ ghọwo ụdị na-awakpo n'ọtụtụ ebe okpomọkụ, dị ka Hawaii, Queensland (Australia), Fiji, Papua New Guinea, South Afrika na mpaghara mmiri na nke etiti nke Sri Lanka.[8]
Spathodea campanulata bụ ụdị ahụhụ nke atọ a kpọsara na Queensland, Australia, n'okpuru Iwu Nchebe Ala (Nchịkwa Ụzọ Na-egbu Ọrịa na Stock) nke afọ 2002. A maara na ọ na-egbu egbu na aṅụ na-enweghị ọnyụnyụ nke Australia, dị ka Lipotriches (Austronomia) flavoviridis.[9]
Na Uganda, ụdị lepidopteran abụọ, ụdị mbo abụọ, na otu ụgbụgbọ na-awakpo S. campanulata. Na Puerto Rico, a kọrọ na ụdị ụmụ ahụhụ itoolu dị na Hemiptera, Hymenoptera, Lepidoptera, na Thysanoptera na-eri nri n'akụkụ dị iche iche nke S. campanulata. Ụdị ahụ nwere ike ịta ahụhụ na obi; osisi nke osisi ahụ na-ere ngwa ngwa mgbe ọ na-emetụta ala.