Sunan Bonang

Sunan Bonang utawa mau Radèn Makdum Ibrahim (Ampèl Denta, Surabaya 1465-Tuban 1525) ya iku putrané Sunan Ampèl saka garwa kang jenengé Dwi Candrawati.[1][2].Sunan Boanang (Maulana Ibrahim) ya iku sepupuné saka Sunan Kalijaga kang kaloka karan sebutan kang ngréka gendhing kang kapisan[1]. Sadurungé ana ing babagan dakwah, Sunan Bonang asring nuntut èlmu (sinau) ana ing Pasai, banjur sabanjuré saka Pasai [2].Sunan Bonang ngadegaké pondhok pesantren ana ing tlatah Tuban[1][2].Santri kang sinau ing pesantren Maulana Makdum Ibrahim (Sunan Bonang), asalésaka tlatah ing Nusantara [3]. Ing nglakoni sajeroning dakwahé Maulana Makhdum Ibramim (Sunan Bonang) duwé ciri, ya ikukaro cara ngerubah jeneng-jeneng Dèwa karo jeneng-jeneng malaékat kang dikenali ing sajeroning ajaram Islam [3].Sajeroning ana pesantrèn bisa ngupaya bisa pengatutaké ajarang ing agama Hindhu lan Buda kang kaloka wis dianut sadurungé [1][4].

Sajarah Budaya

[besut | besut sumber]

Maulana Makhdum Ibrahim (Sunan Bonang) mentingake tradisi utawa adat kang ana ing tlatah sakiteré kang dipanggoni lan budaya masarakat kang bisa nyengkuyung ajaran para nabi.[4].Ing mangsa iku, masarakat jawa duwé kasenengan ing seni tradhisional kaya ta[5]:

Ing sakiteré masarakat Jawa kang duwé kasenengan ing seni pewayangan kang ceritané kang dijupuk saka ajaran Hindhu lan Buda.Kaanan kaya mangkono, ing Maulana Makhdum Ibraim (Sunan Bonan)mumpangatake seni wayang, kethoprak, lan wang wong kanggo nyampekake dakwah[4]. Dalam Serat Darmo Gandhul, Sunan Bonang ingaran Sayyid Kramat merupakan seorang Arab keturunan Muhammad[4].

Karya Sastra

[besut | besut sumber]

Sunan Bonang akèh ngubah sastra kang dhapuré suluk utawa tembang tamsil. Antarané ya iku Suluk Wijil kang didasari saka kitab Al Shidiq karya Abu Sa'id Al Khayr. Sunan Bonang uga ngubah tembang Tamba Ati (artiné penyembuh jiwa) kang asring ditembangake wong ing jaman saiki[1][4].. Kanthi akèh karya sastra ing basa Jawa kang biyèn diasilake Sunan Bonang lan kanggo ilmuwan Wilandi kaya ta Schrieke kang ingaran Het Boek van Bonang utawa buku (Sunan) Bonang[1]. Nanging kanggo G.W.J. Drewes, ilmuwan saka nimpuna Wilandi liy, dianggaané,mratélakaké ora karya Sunan Bonang, lan dianggep karya wong liya[1].

Silsilah

[besut | besut sumber]

Ing sajeroning Serat Darmo Gandhul, Sunan Bonang mau Sayyid Kramat ya iku wong Arab katurunan Muhammad [5] Silsilah kang ngubungaké Sunan Bonang lan Muhammad:[butuh sitiran]

Sunan Bonang (Makdum Ibrahim) bin
Sunan Ampel (Radèn Rahmat) Sayyid Ahmad Rahmatillah bin
Maulana Malik Ibrahim bin
Syekh Jumadil Qubro (Jamaluddin Akbar Khan) bin
Ahmad Jalaludin Khan bin
Abdullah Khan bin
Abdul Malik Al-Muhajir (saka Nasrabad,India) bin
Alawi Ammil Faqih (saka Hadramaut) bin
Muhammad Sohib Mirbath (saka Hadramaut) bin
Ali Kholi' Qosam bin
Alawi Ats-Tsani bin
Muhammad Sohibus Saumi'ah bin
Alawi Awwal bin
Ubaidullah bin
Ahmad al-Muhajir bin
Isa Ar-Rumi bin
Muhammad An-Naqib bin
Ali Uradhi bin
Ja'afar As-Sodiq bin
Muhammad Al Baqir bin
Ali Zainal 'Abidin bin
Hussain bin
Ali bin Abi Thalib (saka Fatimah az-Zahra binti Muhammad).

Pratélan Riwayat Sunan Wali sanga

[besut | besut sumber]
Nomer Jeneng Sunan Jeneng Liya Tahun Lahir Tlatah Panjebaran Ajaran Islam Tahun Panjebaran Ajaran Islam Putra Séda (Wafat)lan disarekake
1 Sunan Gresik Maulana Malik Ibrahim Jawa Wétan w. 1419 M/882 H' Senin 12 Rabi'ul Awwal 822 Hijriyah.'
2 Sunan Ampel Radèn Rahmad 1401 ing Champa Jawa Wétan/Ampel, Surabaya 1443 Ibrahim Asmarakandi/Maulana Malik Ibrahim 1481 ing Demak lan disareake ing kulon Masjid Ampèl, Surabaya
3 Sunan Bonang Radèn Maulana Makhdum Ibrahim 1465 Ampèl Denta, Surabaya 1465-Tuban 1525 Sunan Ampèl lan Nyai Ageng Manila 1525 M disareake ing kuta Tuban (Jawa Lor)
4 Sunan Kalijaga Radèn Mas Syahid 1450 Tuban akir ing abad 14-Demak ing katengahan abad kaping 15 Radèn Sahur Tumenggung Wilatikna (bupati Tuban)ibué Dewi Nawang Rum ing katengahan abad 15 ing désa Kadilangu, Demak,Jawa Tengah
5 Sunan Giri Radèn Paku (Radèn Ainul Yakin) Blambangan Katengahan abad 15 awal abad 16 Syekh Maulana Ishak (muridé Sunan Ampel) Awal abad 16, dipasareake ana ing Bukit Giri Gresik
6 Sunan Drajat Sedayu Radèn Kosim Syarifuddin
7 Sunan Kudus Radèn Ja'far
8 Sunan Muria Radèn Said (Radèn Prawoto)
9 Sunan Gunung Jati Syarif Hidayatullah

Cathetan suku

[besut | besut sumber]
  1. a b c d e f g Bolland, BJ.1985.Pergumulan Islam di Indonésia.Jakarta:Grafiti Press.(kaca 123) Masalah sitiran: Tenger <ref> ora trep; jeneng "buku1" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda
  2. a b c A.Aziz Salim Basyarahil.2005.Hikmah dalam Humor Kisah dan Pepatah, Gema Insani, Cet.VII,.Jakarta.(kaca 64) Masalah sitiran: Tenger <ref> ora trep; jeneng "buku2" diwedharaké ping bola-bali déné isiné béda
  3. a b . A.Jamil, dkk, Sajarah Kebudayaan Islam, CV. Toha Putra.Semarang.hal 27.1998.
  4. a b c d e Syekh Hasanuddin: Pendiri Pesantrèn Pertama di Jawa Barat Republika Online: Jumat, 28 April 2006.
  5. a b G.W.J. Drewes, 1969, The admonitions of Seh Bari: a 16th century Javanese Muslim text attributed to the Saint of Bonang, The Hague: Martinus Nijhoff.