ლაჰიჯის სპილენძის ხელობა
ლაჰიჯის სპილენძის ხელობა (აზერ. Lahıc misgərlik sənəti) — ჭურჭლის და სხვადასხვა სპილენძის პროდუქციის წარმოება აზერბაიჯანის, ისმაილის რაიონის, დაბა ლაჰიჯში. 2015 წელს იგი შეიყვანეს იუნესკოს არამატერიალური კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლების სიაში[1].
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ლაჰიჯი უკვე დიდი ხანია ცნობილია, როგორც ხელნაკეთობების წარმოების ცენტრი. თავის განვითარების პერიოდში ლაჰიჯის სპილენძის წარმოებამ მაღალ დონეს მიაღწია[2]. დაღესტანში, სომხეთსა და საქართველოში ფართოდ იყო გავრცელებული ლაჰიჯის სპილენძის პროდუქცია[3].
სპილენძის წარმოების წარმატებულმა განვითარებამ ხელი შეუწყო ლაჰიჯში დამხმარე ხელნაკეთობების შექმნას — სამკალაოს, მჭედელობისა და ნახშირის წარმოებას. ზოგადად, XIX საუკუნეში ლაჰიჯში განვითარებული იყო 40 სახის ხელნაკეთობები და დამხმარე საწარმოები.
მე -19 საუკუნის ბოლოს, იაფი რუსული პროდუქციის იმპორტის შედეგად, ლაჰიჯის პროდუქციის რაოდენობა მნიშვნელოვნად შემცირდა. სპილენძის წარმოების პარალელურად, სხვა სახის ნამუშევრები შემცირდა — მჭედელობის, ტყავისა და იარაღის.
ლაჰიჩის ოსტატების პროდუქცია მაღალ შეფასებას იღებდა სხვადასხვა გამოფენებზე. ლუვრში არის აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე არსებული ხელნაკეთი სპილენძის ჭურჭელი. ბერნის მუზეუმში წარმოდგენილია ცეცხლსასროლი იარაღისა და ცივი იარაღის ნიმუშები აზერბაიჯანიდან, რომელთა შორის ლაჰიჯის ტყვიამფრქვევი იარაღია, მრავალფეროვანი დეკორაციებითა და ორნამენტებით[2].
2010 წლის 19 აპრილს ლაჰიჯში, ისმაილიში გაიხსნა სპილენძის წარმოების კურსები[4].
2015 წლის იანვარში აზერბაიჯანმა და რუმინეთმა გამოუშვეს საერთო საფოსტო მარკები, რომლებიც მიეძღვნა ორივე ქვეყნის სახალხო ხელოვნებას. ერთ-ერთ მარკაზე გამოსახულია ლაჰიჯის მესპილენძეების ნამუშევრები[5].
გალერეა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
იხილეთ აგრეთვე
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]სქოლიო
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- ↑ Copper craftsmanship of Lahij
- ↑ 2.0 2.1 ЛАГИЧ
- ↑ З. А. Кильчевская, А. Ю. Казиев, Н. А. Верещагин. Народы Азербайджанской Советской Социалистической Республики. Азербайджанцы. Ремёсла и промыслы. Обработка металла / Под редакцией Б.А.Гарданова, А.Н.Гулиева, С.Т.Еремяна, Л.И.Лаврова, Г.А.Нерсесова, Г.С.Читая. — Народы Кавказа: Этнографические очерки: Издательство Академии наук СССР, 1962. — Т. 2. — С. 96.
- ↑ Lahıcın əzablı yolları
- ↑ Азербайджан и Румыния выпустили совместные марки