Никифор Уран

Никифор Уран
Νικηφόρος Οὐρανός
Починалоколу 1010
ДржаваВизантија
Чиндук на Антиохија
дук на Солун
ВојниБитка кај Спехеј

Никифор Уран познат ѝ како Никифор Веста (980–1010; грчки: Νικηφόρος Οὐρανός) бил византиски војсководец, државник и писател од последната четвртина на 10 век и првите години на 11 век, близок на император Василиј II.

По победата над кандидатот за престолот Варда Склир во 979 година императорот го испратил Уран во Багдад, во тоа време главен град на династијата Буиди, со мисија да го натера локалниот владетел да го предаде побегнатиот Склир[1]. Напорите на Уран биле неуспешни и тој останал заробеник неколку години во Багдад. Во 987 година Склир се вратил во Византија и повторно кренал востание против императорот. По бегството од Багдад Никифор Уран повторно служел на Василиј II[2]. Никифор Уран имал голема улога во војните со цар Самоил. Во 996 година, силите на цар Самоил ги победиле Византијците кај Солун и ја ограбиле Грција. Со врзани раце поради арапската закана од исток, Василиј II го назначил Уран за доместик на Западот (т.е. командант на западните сили на империјата) со задача да се справи со самоиловите сили.

Во Битката кај Сперхеј во 996 или 997 година Уран успеал да го порази на Самоил и да стави крај на неговите напади во Пелопонез и Солун[1][3]. Во 997 година Уран навлегол на териториите на Самоил каде започнал со опустошувања, без да наиде на отпор[4][5]. Во 1000 година, кога императорот започнал голема офанзива, Никифор Уран бил испратен на другиот крај на империјата како дук на Антиохија (во Сирија). Најмалку седум години тој служел како врховен воен и административен гувернер на источната граница на Византија[1]. Во 1001 година ги разбил Грузијците, кои упаднале во областа Тао, и го одржувал мирот во доверени му области. На овој начин му овозможил на Василиј II да ги фокусира своите сили да се насочат против Самоил.

Како писател, Никифор Уран напишал неколку дела, од кои денеска се зачувани воениот прирачник ("Тактика"), извор за военото дело на Византија во негово време. Придонес за денешните сознанија за Византија има и во дел од сочуваната од него преписка[1]. Уран е автор и на агиографски текстови, како Житието на Св. Симеон Дивногорски (светец, кој живеел во 6 век рај Антиохија[6]).

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Holmes, C., Basil II (A.D. 976-1025), in: De Imperatoribus Romanis (2.2.2008)
  2. ↑ Розен, В., Император Василий Болгаробойца: Извлечения из летописи Яхъи Антиохийского, с. 12-14, 22, во: Библиотека Якова Кротова (2.2.2008)
  3. ↑ Златарски, В., История на българската държава през средните векове, т. 1, ч. 2, София 1971, с. 659-663
  4. ↑ Златарски, В., История на българската държава през средните векове, т. 1, ч. 2, София 1971, с. 668-669
  5. ↑ Розен, В., Император Василий Болгаробойца: Извлечения из летописи Яхъи Антиохийского, с. 34
  6. ↑ Krausmüller, D., Fainting fits and their causes. A topos in two Middle Byzantine metaphraseis by Nicetas the Paphlagonian and Nicephorus Ouranos Архивирано на 27 ноември 2009 г., in: Golden Horn. Journal of Byzantium, Volume 9, Issue 1 (2.2.2008)

Литература

[уреди | уреди извор]
  • Høgel, Christian (2002). Symeon Metaphrastes: Rewriting and Canonization. Copenhagen, Denmark: Museum Tusculanum Press (University of Copenhagen). ISBN 978-8-77-289675-5.
  • Holmes, Catherine (2005). Basil II and the Governance of Empire (976–1025). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927968-5.
  • Kazhdan, Alexander Petrovich, уред. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. New York, New York and Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. стр. 1544–1545. ISBN 978-0-19-504652-6.
  • Magdalino, Paul, уред. (2003). Byzantium in the Year 1000. Leiden, The Netherlands: Brill. ISBN 90-04-12097-1.
  • McGeer, Eric (1991). „Tradition and Reality in the "Taktika" of Nikephoros Ouranos“. Dumbarton Oaks Papers. Washington, District of Columbia: Dumbarton Oaks, Trustees for Harvard University. 45: 129–140. doi:10.2307/1291697. JSTOR 1291697.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Претходник
Дамјан Даласенос 		Управител (дук) на Антиохија
999–1007/11 		Vacant
Претходник
Јован Халд 		Управител (дук) на Солун
996–999 		Наследник
Давид Аријанит