മാലപ്രഭ നദി

മാലപ്രഭ നദി
നദിയുടെ പേര്ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿ
Countryഇന്ത്യ
Physical characteristics
പ്രധാന സ്രോതസ്സ്കനകുമ്പി, ബെൽഗാം ജില്ല
നദീമുഖംകൃഷ്ണ നദി, കുഡലസംഗമ

കൃഷ്ണ നദിയുടെ പോഷകനദിയായ മാലപ്രഭ നദി (കന്നഡ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿ), ഇന്ത്യയിലെ കർണാടക സംസ്ഥാനത്തിലൂടെ ഒഴുകുന്നു.[1] പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ സംസ്ഥാനത്തെ ബെൽഗാം ജില്ലയിൽ 792.4 മീറ്റർ (2,600 അടി) ഉയരത്തിലാണ് ഇത് കാണപ്പെടുന്നത്. ബാഗൽകോട്ട് ജില്ലയിലെ കുഡലസംഗമയിൽ കൃഷ്ണ നദിയിൽ ചേരുന്നു.

കൃഷ്ണ നദിയിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിച്ച് 304 കിലോമീറ്റർ അകലെ ഒഴുകുന്നു. ഖാനാപൂർ, മുഗാത ഖാൻ ഹുബ്ലി, സൗണ്ടാട്ടി, മുനോളി, രാംദുർഗ് ടൗൺ പഞ്ചായത്ത്, ടൗൺ മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗര തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ മലിനജലം പുറന്തള്ളുന്നതിലൂടെയാണ് നദി ആരംഭിക്കുന്നത്. മൺസൂൺ അല്ലാത്ത കാലഘട്ടത്തിൽ ഖാനാപൂരിന്റെ താഴ്‌വരയിൽ നിന്ന് നദി വറ്റിപ്പോകുന്നു, മഴക്കാലം അല്ലാത്ത കാലഘട്ടത്തിൽ ഇത് മലിനജലത്താൽ സ്തംഭിക്കുന്നു. മാർച്ച് മാസം മുതൽ മെയ് വരെ. ഖനാപൂർ മുതൽ രാംദുർഗ് വരെ 80 കിലോമീറ്റർ വരെ ദൂരത്ത് മലപ്രഭ നദിയ്ക്ക് കൈവഴികളില്ല. പ്രാദേശിക നഗര സ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്ന് ചെറിയ ഗ്രാമങ്ങളും കാർഷിക ഭൂമികളും നദീതീരത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. കാർഷിക ഭൂമികളിൽ നിന്നുള്ള ചില ചെറിയ അഴുക്കുചാലുകൾ മാലപ്രഭ നദിയിലെ മലിനീകരണ ഭാരം വഹിക്കുന്നു. സൗന്ദാട്ടിയിൽ മാലപ്രഭ നദിയിലേക്ക് ഒരു ഡാം കാണപ്പെടുന്നു. സൗണ്ടാട്ടിക്കടുത്തുള്ള മീൻപിടിത്തത്തിൽ NWMP സ്റ്റേഷനെ (1164) സി‌പി‌സി‌ബി കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഡാമിന്റെ താഴേയ്‌ക്ക് ടൗൺ പഞ്ചായത്ത് മുനോളി, ടൗൺ മുനിസിപ്പൽ കൗൺസിൽ രാംദുർഗ് എന്നിവ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇവിടേയ്ക്കായി നദിയിൽ നിന്ന് വെള്ളവും എടുക്കുന്നു.[2]

ഭൂമിശാസ്ത്രം

[തിരുത്തുക]

കർണാടകയിൽ ബെൽഗാം ജില്ലയിലെ ഖനാപൂർ താലൂക്കിൽ പടിഞ്ഞാറ് ജംബോട്ടി ഗ്രാമത്തിൽ കനകുമ്പി ഗ്രാമത്തിൽ നിന്ന് 16 കിലോമീറ്റർ (9.9 മൈൽ) അകലെ 792.4 മീറ്റർ (2,600 അടി) ഉയരത്തിൽ സഹ്യാദ്രി പർവ്വതത്തിൽ നിന്നു ഉത്ഭവിക്കുന്നു. ശ്രീ മൗലി ദേവിക്കായി സമർപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു പുരാതന ക്ഷേത്രമാണ് മാലപ്രഭയുടെ ഉത്ഭവസ്ഥാനം. ക്ഷേത്രം R.S. കങ്കുമ്പിയുടെ നമ്പർ 127. [3] പുരാണ ഉറവിടങ്ങളുള്ള ഒരു തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാണ് മാലപ്രഭയുടെ ജന്മസ്ഥലം. മാലപ്രഭ നദിയുടെ ഉറവിടത്തിനടുത്ത് പാറയിൽ കൈകൊണ്ട് കൊത്തിയെടുത്ത ഒരു ചിഹ്നം മനുഷ്യരാശിയുടെ ക്ഷേമത്തിനായി സുരക്ഷയെ കാണിയ്ക്കായി നദിയുടെ ഉത്ഭവം ചിത്രീകരിക്കുന്നു. വളരെ സ്ഥിരതയുള്ള മിനറൽ വാട്ടറിന്റെ ഉറവിടമാണിത്. നദിയുടെ ഉറവിടത്തിലെ അതിർത്തികളുടെ സാന്നിധ്യം വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. പ്രദേശത്തിന്റെ ക്രമീകരണത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കും പ്രവേശനക്ഷമത.

കനകുമ്പി-ഖാനാപൂർ-സൗണ്ടട്ടി (മാലപ്രഭ അണക്കെട്ട്) - നർഗണ്ട്-പട്ടട്കൽ-കുഡലസംഗം എന്നിവയിൽ നിന്ന് 304 കിലോമീറ്റർ (189 മൈൽ) അകലെയാണ് മാലപ്രഭ പ്രവഹിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ കർണാടക സർക്കാരിലെ ഖാനാപൂർ റവന്യൂ വകുപ്പിലെ തഹസിൽദാർ പരിപാലിക്കുന്ന ആർടിസിയിൽ നിന്ന് യുവരാജ് കുർത്കോട്ടിക്ക് നിയമപരമായ ഉടമസ്ഥാവകാശവും ആർ.എസ്. നമ്പർ 127 നിയമാനുസൃതമായ കൈവശവും ഇത് വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.[4]

പോഷകനദികൾ

[തിരുത്തുക]

ധാർവാഡ് ജില്ലയിലെ മാലപ്രഭയുടെ പ്രധാന കൈവഴികളാണ് ബെന്നിഹല്ല, ഹിരേഹല്ല, തുപരിഹല്ല.

റിസർവോയർ

[തിരുത്തുക]
വടക്കൻ കർണാടകയിലെ ബെൽഗാം ജില്ലയിലെ സൗണ്ടാട്ടിക്കടുത്തുള്ള നാവിലതീർത്ഥ ഡാം

ബെൽഗാം ജില്ലയിലെ സൗണ്ടാട്ടിക്കും മുനവള്ളിക്കും ഇടയിലാണ് നാവിലതീർത്ഥ അണക്കെട്ട് (കന്നഡയിലെ നവിലു എന്നാൽ മയിൽ). രേണുകസാഗര ജലസംഭരണിയിലാണ് അണക്കെട്ട് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇതിന്റെ നീരൊഴുക്ക് പ്രദേശം 11,549 കിലോമീറ്റർ 3 (2,771 ക്യു മൈൽ). ഈ ജലസംഭരണി 2,000 കിലോമീറ്റർ 2 (770 ചതുരശ്ര മൈൽ) കാർഷിക ഭൂമിക്ക് ജലസേചനം നൽകുന്നു.

തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രം

[തിരുത്തുക]

അടുത്തുള്ള ഒരു കുന്നിൻമുകളിൽ യെല്ലമ്മ ദേവന്റെ പുരാതന ക്ഷേത്രം കാണപ്പെടുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ഭക്തരുടെ തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമാണിത്. ഐഹോൾ, പട്ടടക്കൽ, ബദാമി എന്നീ ക്ഷേത്രങ്ങളും മാലപ്രഭയുടെ തീരത്താണ്. ഇവ യുനെസ്കോ ലോക പൈതൃക സൈറ്റുകളായി പട്ടികപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ "ആർക്കൈവ് പകർപ്പ്" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2021-12-08. Retrieved 2019-10-20.
  2. ↑ https://kspcb.gov.in/Malaprabha.pdf. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); External link in |last= (help); Missing or empty |title= (help)
  3. ↑ http://www.bhoomi.karnataka.gov.in/landrecordsonweb/ViewRTCDisplay.aspx[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]
  4. ↑ http://waterresources.kar.nic.in/EAP%20Report-Malaprabha.pdf. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help); External link in |last= (help); Missing or empty |title= (help)CS1 maint: numeric names: authors list (link)

പുറത്തേക്കുള്ള കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]