Nia Dinata

Nia Dinata
Nia di Festival Filem Indonesia 2015.
Kelahiran
Nurkurniati Aisyah Dewi

(1970-03-04) 4 Mac 1970 (umur 54)
Jakarta, Indonesia
WarganegaraIndonesia
Pusat pendidikanKolej Elizabethtown
PekerjaanPengarah, penerbit filem, penulis skrip
Tahun aktif1998–kini
Karya terkenal

Nurkurniati Aisyah Dewi (lahir 4 Mac 1970), yang lebih dikenali sebagai Nia Dinata, ialah seorang pengarah filem Indonesia yang memenangi pelbagai anugerah. Beliau terkenal menerusi filem-filemnya yang menangani subjek kontroversi atau "berisiko" di Indonesia seperti homoseksual, pekerja asing, dan poligami.

Nia memulakan kerjaya filem beliau dengan mengarahkan klip video dan iklan pada pertengahan tahun 1990-an sehingga mengarahkan dibuat untuk televisyen Mencari Pelangi pada tahun 1998. Tiga tahun kemudian, beliau telah mengarahkan filem pertamanya, Ca-bau-kan, selepas mengasaskan syarikat penerbitan sendiri. Filem seterusnya yang beliau arahkan pada 2003 ialah Arisan! yang diiktiraf secara kritis dan salah satu daripada karya beliau yang paling berjaya. Filem ketiga arahannya, Berbagi Suami (2006), merupakan kontroversi berjaya.

Nia telah menghadapi penapisan berat dan kontroversi di Indonesia kerana subjek yang diketengahkannya. Bagaimanapun, beliau juga telah memenangi pujian kritis di peringkat antarabangsa, yang dipanggil "pembikin filem baru yang paling berbakat" Indonesia pada tahun 2006. Dua daripada filem-filem arahan beliau telah dikemukakan di Anugerah Akademi bagi Filem Bahasa Asing Terbaik.

Biografi

[sunting | sunting sumber]

Nia dilahirkan sebagai Nurkurniati Aisyah Dewi di Jakarta pada 4 Mac 1970.[1] Semasa zaman kanak-kanak beliau, Nia menonton filem setiap minggu.[2] Selepas tamat sekolah tinggi, beliau menerima ijazah Sarjana Muda dalam bidang komunikasi massa dari Kolej Elizabethtown di Elizabethtown, Pennsylvania, di mana beliau mendalami bidang sinematografi. Beliau kemudian mengambil kursus pembikinan filem di Universiti New York. Selepas pulang ke Indonesia, beliau mengambil pekerjaan pertamanya sebagai wartawan pelatih untuk Seputar Indonesia. Beliau kemudian mula mengarah klip video dan iklan dengan Iguana Productions pada pertengahan tahun 1990-an, mempelajari teknik-teknik dengan sendiri.[1]

Nia membuat filem arahan beliau pada 1998 menerusi telefilem Mencari Pelangi, yang memenangi dua anugerah negara. Beliau kemudian memulakan syarikat penerbitan sendiri, Kalyana Shira Filem, sekitar 1999.[1] Filem pertama arahannya, Ca-bau-kan, telah dihasilkan oleh Kalyana Shira dan berdepan dengan ujian dan seksaan rakyat Cina Indonesia di pra-kemerdekaan Indonesia.[3] Setelah dipotong dari tempoh masanya daripada 160 minit kepada 124 minit untuk daya maju komersil, filem yang diadaptasi daripada novel oleh Remy Sylado - menerima pengiktirafan kritikal; Dinata sendiri berpuas hati dengan berkata ia adalah "baik kerana ia boleh menjadi masa yang pendek berjalan".[4] Beliau menerbitkan arahan pertama Sekar Ayu Asmara, Biola Tak Berdawai, pada tahun berikutnya.[5]

Filem seterusnya diarahkan oleh beliau, Arisan!, mempunyai tema gay dan telah dihasilkan pada belanjawan yang kecil.[3] Ia dianggap sebagai salah satu filem komersialnya yang berjaya,[6] ditonton lebih 500,000 orang, dan filem Indonesia pertama yang berdepan dengan homoseksual.[3] Kejayaannya mengejutkannya, kerana kebanyakan filem-filem komersial yang berjaya pada masa itu ialah kengerian dan filem kanak-kanak.[3]

Selepas kejayaan Arisan!, Nia dapat mencari lebih banyak penaja untuk filem beliau.[6] Pada tahun 2004, beliau telah dijemput untuk menyertai Program Pengarah Muda Cannes, dan pada tahun berikutnya beliau menghasilkan filem arahan Joko Anwar, Janji Joni.[5] Satu lagi filem arahannya, Berbagi Suami (2006), mengenai poligami di Indonesia, berdasarkan pengalaman peribadinya apabila bapanya mengambil isteri kedua.[7]

Dinata pada 2010

Pada tahun 2007, Nia menghasilkan Quickie Express, yang diterangkan dalam akhbar sebagai komedi seks tetapi oleh dirinya sebagai "kisah cinta dengan kandungan sosial".[8] Ini diikuti dengan kutipan filem pendek Perempuan Punya Cerita, yang menampilkan satu arahan beliau, Gara-Gara Bola, dan dokumentari Pertaruhan.[5]

Pada tahun 2009, Nia dan Yayasan Kalyana Shira menganjurkan Festival Filem Kanak-kanak Antarabangsa Indonesia.[9] Pesta ini mempamerkan filem kedua-dua kanak-kanak tempatan dan antarabangsa dan melibatkan kanak-kanak dalam semua aspek perayaan.[9] Sehingga 2011, ia telah diadakan tiga kali.[10]

Sehingga April 2011, Nia menghasilkan kesinambungan Arisan!. Penggambaran dijangka bermula pada Mei, dengan keluaran yang dijadualkan pada 1 Disember 2011, lapan tahun selepas filem pertama.[3] Pada tahun 2011, Nia juga bekerjasama dengan Ucu Agustin untuk Batik: Our Love Story, dokumentari mengenai tekstil tradisional batik.[11] Dinata mengarahkannya, manakala Ucu berkhidmat sebagai penulis skrip.[11]

Kontroversi

[sunting | sunting sumber]

Hasil karya Nia berdepan dengan isu-isu yang sering bertentangan dengan nilai-nilai sosial majoriti Islam Indonesia, menjadi kontroversi. Selepas kejayaan Arisan!, beliau mula menerima kiriman kebencian yang menuduh beliau menggalakkan homoseksual dan berkata bahawa beliau akan dihantar ke neraka.[6][3] Semasa lawatan promosi untuk Berbagi Suami, beliau telah didatangi oleh seorang penonton lelaki di Makassar, yang tidak bersetuju dengan mesej anti-poligami yang dilihat dalam filem itu dan menyatakan bahawa beliau telah jelas tidak mengkaji pandangan Islam terhadap amalan ini.[6][3] Satu lagi filem yang dihasilkannya, Long Road to Heaven, telah diharamkan tayangannya di Bali kerana gambarannya tentang peristiwa pengeboman di Bali pada Oktober 2002.[12] Walaupun kontroversi yang timbul dari karya-karya beliau, Nia telah menyatakan bahawa beliau tidak akan mengamalkan penapisan sendiri.[6][3]

Walaupun versi karyanya dikeluarkan di pawagam dan DVD ditapis (penapisan yang merupakan "cabaran yang paling besar" beliau),[1] Nia mengambil potongan asal untuk tontonan khas.[6] Setelah ditangani dengan penapisan sejak awal kerjayanya dan menentangnya di Mahkamah Perlembagaan Indonesia pada tahun 2007, Dinata terus berhujah terhadap undang-undang yang membenarkan penapisan filem.[3]

Ketokohan

[sunting | sunting sumber]

Nia memberi tumpuan kepada "orang kecil" dan filem-filem beliau sering menerima komen sosial. Beliau juga memuatkan perspektif wanita berkenaan isu-isu jantina dalam karya beliau. Dinata menganggap dirinya pembikin filem bebas,[6] dan menghargai filem cetera lebih dari rancangan televisyen dan iklan.[1] Jane Perlez, menulis untuk The New York Times, telah menyatakan bahawa Dinata ialah "lebih seni daripada Hollywood", menunjukkan keberanian dalam menangani isu desakan sosial Indonesia.[7]

Walaupun beliau pernah menonton filem remaja seperti Clueless dan Cruel Intentions, beliau tidak berhasrat untuk mengarahkan mana-mana karyanya sebagai "tidak mempunyai semangat."[4]

Kehidupan peribadi

[sunting | sunting sumber]

Dinata memiliki perwatakan fizikal kecil.[3] Beliau telah berkahwin dengan seorang jurutera komputer[4] dan mempunyai dua orang anak. Beliau juga suka menonton filem[2] dan merupakan peminat Woody Allen.[4]

Anugerah dan pengharagaan

[sunting | sunting sumber]
Dinata (kiri) di Festival Filem Antarabangsa Hawaii bersama Jajang C. Noer (kanan)

Perlez menyifatkan Dinata sebagai "pembikin filem baru paling berbakat" Indonesia pada tahun 2006.[7] Dua daripada filem-filem arahannya (Ca-bau-kan dan Berbagi Suami) dan satu yang diterbitkannya (Biola Tak Berdawai) telah dikemukakan untuk Anugerah Akademi bagi Filem Bahasa Asing Terbaik.[5]

Filemografi

[sunting | sunting sumber]
Sebagai pengarah
  • Ca-bau-kan (2002)
  • Arisan! (2003)
  • Berbagi Suami (2006)
  • Perempuan Punya Cerita (2008)
  • Arisan! 2 (2011)
Sebagai penulis
  • Arisan! (2003)
  • Berbagi Suami (2006)
  • Meraih Mimpi (2009; adaptasi Sing to the Dawn)
  • Arisan! 2 (The Gathering 2; 2011)
Sebagai penerbit

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
Nota kaki
  1. ^ a b c d e f g Jatmiko 2009, Nia Dinata: The power.
  2. ^ a b Setiawati 2010, Nia Dinata: Sunday.
  3. ^ a b c d e f g h i j Sertori 2011, Nia Dinata: Embracing.
  4. ^ a b c d Anwar 2002, Nia Dinata: A vow.
  5. ^ a b c d GSCFFI, Nia Dinata – GSCFFI.
  6. ^ a b c d e f g Dewi 2009, Nia Dinata: All.
  7. ^ a b c Perlez 2006, Cinéma vérité: Portrait.
  8. ^ Seti and Drupadi 2008, Sex-comedy, the pursuit.
  9. ^ a b Jakarta Post 2009, Nia Dinata gears up.
  10. ^ Jakarta Post 2011, Children' film festival.
  11. ^ a b Hidayati 2011, Cinta dalam Selembar.
  12. ^ CBC 2007, Bali bans film.
  13. ^ Rahman 2006, Nia Dinata: Film.
Bibliografi
  • Hidayati, Nur (2 October 2011). "Cinta dalam Selembar Batik". Kompas. Jakarta. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-12-17. Dicapai pada 17 December 2011.
  • Anwar, Joko E.H. (23 June 2002). "Nia Dinata: A vow to make 'mature' films". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • "Bali bans film about 2002 bombings". Canadian Broadcasting Corporation. 22 February 2007. Dicapai pada 13 October 2011.
  • "Children's film festival returns to Jakarta, again offers entertainment and education". The Jakarta Post. 18 April 2011. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Dewi, Mariani (23 March 2009). "Nia Dinata: All it takes is courage". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Jatmiko, Iwan Suci (18 February 2009). "Nia Dinata: The power of cinema". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • "Nia Dinata gears up for children's film festival". The Jakarta Post. 2 July 2009. Dicapai pada 13 October 2011.
  • "Nia Dinata – GSCFFI Filmmaker Honoree". Social Change Film Festival and Institute. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Perlez, Jane (9 August 2006). "Cinéma vérité: Portrait of Indonesian polygamy". The New York Times. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Rahman, Lisabona (5 November 2006). "Nia Dinata: Film fests help int'l distribution". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Sertori, Trisha (28 April 2011). "Nia Dinata: Embracing freedom of expression". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Seti, Iwan; Drupadi (11 May 2008). "Sex-comedy, the pursuit of happiness?". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.
  • Setiawati, Indah (14 November 2010). "Nia Dinata: Sunday is family time". The Jakarta Post. Dicapai pada 13 October 2011.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]