Orang Melayu Thai

Orang Melayu Thai
ไทยเชื้อสายมลายู

Oghe Nayu Siey
ملايو تاي
Budak lelaki Melayu di Songkhla, Thailand
Jumlah penduduk
3 Juta[1] (2020, sejak)
Kawasan ramai penduduk
Thailand Thailand (terutama di Thailand Selatan)
Malaysia Malaysia (Kelantan, Kedah dan Perlis)
Bahasa
Thai, Melayu Pattani dan Melayu Saiburi
Agama
Islam (bermazhab Syafi'e, Ahli Sunnah Waljamaah)
Kumpulan etnik berkaitan
Thai, Melayu Kedah, Melayu Kelantan dan Melayu Burma

Orang Melayu Thai (Bahasa Thai: ไทยเชื้อสายมลายู, Kelantan-Pattani: Oghe Nayu Siey) adalah sebuah istilah digunakan untuk rujukan kepada etnik etnik Melayu di Thailand. Thailand didiami oleh penduduk etnik Melayu yang ketiga besar selepas Malaysia. Kebanyakan orang Melayu tertumpu di wilayah Narathiwat, Pattani, Yala, Songkhla dan Satun.

Etnik Melayu di Narathiwat, Pattani, Yala dan Songkhla oleh kerana perbezaan budaya daripada orang Thai dan juga pengalaman masa dahulu dalam cubaan secara paksa untuk mengasimilasikan mereka ke dalam budaya arus perdana Thai selepas penambahan Kerajaan Pattani oleh Kerajaan Sukhothai.[2] Pada tangan yang lain, etnik Melayu di Satun adalah kurang mencondong terhadap faham pemisahan.[3] Etnik Melayu di Satun adalah lebih fasih dalam bahasa Thai dibandingkan dengan orang Melayu dari negeri-negeri lain, dan loghat mereka mempunyai daya tarik yang kuat dengan yang dari Perlis.[4]

Orang yang berketurunan campuran Thai dan Melayu digelar Samsam,[5] yang membentuk sebahagian besar daripada penduduk Satun tetapi juga mempunyai suatu minoriti besar di Phatthalung,[6][7][8] Trang, Krabi, Phang Nga dan Songkhla dan juga negeri Kedah, Perak dan Perlis di Malaysia. Orang Samsam pada umumnya penganut agama Islam tetapi secara budaya Thai, walaupun pengaruh Melayu adalah berpengaruh sama.[9] Phuket[10][11] dan Ranong[12] iaitu tempat tinggal bagi penduduk Muslim yang agak banyak juga mempunyai banyak orang yang berketurunan Melayu.[13] Sebuah masyarakat yang agak banyak juga muncul di Bangkok sendiri, dengan yang berketurunan pendatang atau banduan yang diletakkan semula dari selatan dari abad ke-13 sehinggalah sekarang.[14]

Keistimewaan budaya

[sunting | sunting sumber]
Lihat juga: Kesultanan Patani dan Pemberontakan di Thailand Selatan

Kecenderungan pemisahan dalam kalangan etnik Melayu di wilayah Narathiwat, Pattani, Yala dan Songkhla, punca pemberontakan Selatan Thai, sebahagiannya disebabkan oleh perbezaan budaya daripada orang Thai serta pengalaman masa lalu cubaan paksa untuk mengasimilasikan mereka ke dalam budaya arus perdana Thai selepas pengilhakan Kesultanan Patani oleh Kerajaan Siam Rattanakosin.[15] Pada tahun 1816, Siam membahagikan Kesultanan Patani anak sungai Islam kepada tujuh wilayah sebagai sebahagian daripada dasar 'pecah dan perintah'. Walaupun sekali-sekala berlaku pemberontakan, dasar ini pada umumnya berjaya memastikan keamanan sehingga awal abad kedua puluh. Pada tahun 1901, Siam menyusun semula tujuh wilayah menjadi satu unit pentadbiran tunggal, 'Monthon Pathani', di bawah Kementerian Dalam Negeri yang baharu, yang menyatukan tujuh wilayah itu kepada empat: Patani, Bangnara, Saiburi dan Yala. Kedah kemudiannya diserahkan kepada British di bawah Perjanjian Inggeris-Siam 1909, di mana daerah yang lebih bersepadu yang dahulunya milik Kedah menjadi Wilayah Satun.[16] Orang Melayu Islam Satun kurang cenderung kepada pemisahan; ini sebahagian besarnya adalah hasil pertalian sejarah Raja Melayu Setul terhadap Siam, berbanding dengan perpecahan ganas Kesultanan Patani. Kecenderungan pro-Thailand juga boleh diperhatikan dalam masyarakat Melayu di Phuket, Ranong dan Bangkok.[17][18]

Bahasa

[sunting | sunting sumber]

Majoriti orang Melayu di Thailand bercakap dalam pelbagai bahasa Melayu yang dikenali sebagai Melayu Pattani (Yawi: Baso Yawi/Pattani). Walau bagaimanapun, tidak semua orang Melayu Thai bertutur dalam bahasa Melayu Pattani, sesetengah orang yang tinggal di Satun dan kawasan sekitarnya menggunakan satu lagi variasi bahasa Melayu yang dikenali sebagai Melayu Satun, manakala orang Melayu di utara Bangkok telah mengembangkan variasi bahasa Melayu mereka yang tersendiri yang menggabungkan unsur-unsur lokalisme dengan terlihat pengaruh dialek Melayu Pattani-Kedahan yang dikenali sebagai Melayu Bangkok (Melayu Bangkok: Bangkok Melayu/Nayu). Bangkok, Kedahan dan Pattani berkait rapat dan berkongsi banyak kosa kata yang serupa tetapi masih sebahagiannya tidak dapat difahami.

Sistem penulisan

[sunting | sunting sumber]

Dengan kemasukan Islam ke Asia Tenggara, orang Melayu menggunakan versi ubah suai tulisan Arab yang dikenali sebagai Jawi. Tidak seperti kawasan lain di dunia Melayu, seperti Malaysia, Singapura dan Indonesia, di mana penggunaan Jawi semakin berkurangan dengan cepat berikutan peningkatan penggunaan abjad Latin, Jawi masih digunakan dan difahami secara meluas dalam kalangan orang Melayu di Thailand.

Agama

[sunting | sunting sumber]
Melayu Thai pada 2011

Orang Melayu Thai kebanyakannya Muslim Sunni daripada mazhab Syafi'i.[19] Islam ialah unsur penentu bagi Thai identiti Melayu.

Sub etnik

[sunting | sunting sumber]
  • Melayu Kelantan-Patani
    • Melayu Pattani (Patani)
    • Melayu Narathiwat (Manara)
    • Melayu Takbai/Kelantan (Tabal)
  • Melayu Reman
    • Melayu Yala (Jala)
    • Melayu Songkhla (Singgora)
  • Melayu Saiburi (Kedah)
    • Melayu Setun (Setoi)
    • Melayu Trang (Terang)

Melayu Thai yang terkenal

[sunting | sunting sumber]

Lihat pula

[sunting | sunting sumber]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ "Thailand: Ethnicity, Regionalism, and Language". lcweb2.loc.gov.
  2. ^ William M. Carpenter, James R. Lilley, David G. Wiencek, Henry Stephen Albinski. Asian Security Handbook: An Assessment of Political-Security Issues in the Asia-Pacific Region. M.E. Sharpe. m/s. 240–6. ISBN 1563248131. line feed character in |author= at position 71 (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. ^ Moshe Yegar. Between Integration and Secession: The Muslim Communities of the Southern Philippines, Southern Thailand and Western Burma/Myanmar. Lexington Books. m/s. 79–80. ISBN 0739103563.
  4. ^ Thomas M. Fraser. Rusembilan: A Malay Fishing Village in Southern Thailand. Cornell University Press. m/s. 88. Cite has empty unknown parameter: |1= (bantuan)
  5. ^ Krasūand Sētthakān (1930). Siam: Nature and Industry. Bangkok Times Press, Ltd. m/s. 100. line feed character in |author= at position 9 (bantuan)
  6. ^ Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland (1834). Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. Cambridge University Press for the Royal Asiatic Society. m/s. 167.
  7. ^ Institute of South East Asian Studies (1976). The South East Asian Review. The Institute of South East Asian Studies. m/s. 15.
  8. ^ Nelson Annandale, Herbert C. Robinson (1903). Fasciculi Malayenses: Anthropological and Zoological Results. Longmans, Green & Co. m/s. 30.
  9. ^ Andrew Turton. Civility and Savagery: Social Identity in Tai States. Routledge. m/s. 162–175. ISBN 0700711732.
  10. ^ phuket1.xls
  11. ^ "Descendants of the White-Blooded Lady". Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-11-14. Dicapai pada 2009-06-03.
  12. ^ ranong1.xls
  13. ^ Institute of South East Asian Studies. The South East Asian Review, 1976. The Institute of South East Asian Studies. m/s. 167. Cite has empty unknown parameter: |1= (bantuan)
  14. ^ Mohamed Taher. Encyclopaedic Survey of Islamic Culture. Anmol Publications. m/s. 228–9. ISBN 8126104031.
  15. ^ Carpenter, William M.; Wiencek, David G., penyunting (1996). Asian Security Handbook: An Assessment of Political-Security Issues in the Asia-Pacific Region. Armonk: M. E. Sharpe. m/s. 240–6. ISBN 1-56324-813-1.
  16. ^ Che Man (1990)
  17. ^ Fraser, Thomas M. (1960). Rusembilan: A Malay Fishing Village in Southern Thailand. Cornell Studies in Anthropology, I. Ithaca: Cornell University Press. m/s. 88.
  18. ^ Yegar (2002), m/s. 79–80
  19. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama MRG