De Protestantsche Kark in de Nedderlannen (up Nedderlannsch: Protestantse Kerk in Nederland, faken afkört in Protestantse Kerk oder PKN) is de gröttste protestantsche Kark in de Nedderlannen. Na en Tiet vun enige Johrteinten, wo se sik neger kamen sünd, is düsse Kark an’n 1. Mai 2004 tostanne kamen, as sik dree Tohopen Unnerwegens-Karken tosamenslaten hefft:
De Protestantsche Kark seggt süms, se hett alltohopen bi 2,3 Mio. Liddmaten (kiek up de Websteed vun de PKN), ofschoonst de Scriba Bas Plaisier just in dat nee Johrbook 2007 vun de PKN angeven hett, dat weer noch nich möglich, en Tahl to nömen, vunwegen dat de Registratschoon vun de Liddmaten noch nich löppt. Man düütlich is doch, dat de langjöhrige Trend bargdal wiest. In dat Johr 2000 hefft de dree Tohopen Unnerwegens-Karken tosamen goot 2,6 Mio. Liddmaten harrt. Een Johr later weern dat al 62.996 minner. In de Tiet dorvör (1994-1996) hefft de dree Karken jedet Johr bi 70.000 Liddmaten verlaren. Vunwegen dat dat in düsse Johren so aflopen is, is antonehmen, dat ok in de Johren vun 2000-2006 sik dor nix an ännert hett. Alltohopen sünd dat denn bi 400.000 Liddmaten Verlust in 6 Johren. Dor kaamt denn noch Verlusten to, weil sik annere, lüttjere Karken as de Wedderherstellte Reformeerte Kark (Hersteld Hervormde Kark, +/- 70.000 Lüde) afspleten hefft. Allens tohopenrekent, mutt een annehmen, dat an’t Enne vun dat Johr 2006 bi 2,1 Mio. Minschen to de PKN tohöört. Dat sünd woll 150.000 Lüde mehr, as jummers in de nedderlannsche Press rümsnackt warrt.
An’n 12. Dezember 2003 hefft de Synoden vun de dree tohopenslaten Karken tostimmt, dat de Karken nu Een weern schollen. An densülvigen Dag hett dat en Fierstünn geven in den Dom to Utrecht. Dor weern denn ok Königin Beatrix, de Justizminister Piet Hein Donner un de röömsch-kathoolsche Kardinal Simonis mit bi. De dree Vörsitters vun de Synoden hefft bi de Gelegenheit de „Verklaren vun Verenigen“ ünnertekent.
An’n 1. Mai 2004 is dat Tohopengahn vun de dree Karken offiziell afmaakt wurrn. De eerste Präses vun de Protestantsche Kark weer Paster Jan-Gerd Heetderks, vörmols Vörsitter vun de Synood vun de Reformeerte Karken vun de Nedderlannen. An’n 19. April 2007 folg em as Präses vun de Generalsynood Paster G. de Fijter. En wichtigen Mann in de Kark is ok de Scriba (Sekretär) vun de Generalsynood vun de Protestantsche Kark, Dr. Bas Plaisier.
Dat Tohopensluten vun de dree Karken is rutsuert bi en Perzess, de mehr as veertig Johr duurt hett.
De öörtlichen Gemeenden vun de dree Karken, de tohopengahn sünd, hefft de Freeheit un dröövt süms besluten, of se sik mit jem ehr Partnergemeenden vör Oort tohopensluten wüllt, oder of se mit jem ehr Arbeit un Gottesdeensten för sik blieven wüllt. Ok de reformeerten un lutherschen Bekenntnisschriften blievt in de verscheden Karken güllig.
Ännern deit sik besunners dat Bestimmen un Regeern vun de Karken. Dat gellt vör Oort un ok natschonal. För enige Liddmaten is dat nee, dat nu allerwegens de Classis as en Oort vun Ünnersynood inföhrt warrt un ok de Evangeelsch-Lutherschen kriegt nu to doon mit de reformeerte Traditschoon vun de dree Ämter, den Pastoor, de Öllerlüde un den Diakoon.
Meist 125.000 Liddmaten vun de dree Tohopen-Unnerwegens-Karken sünd nich mitgahn na de PKN. Bi 125 Gemeenden oder Delen vun Gemeenden konnen sik nich mit de Fuschoon affinnen un bleven bi jem ehr „Reformeerte Identität“. Dat weern besunners Gemeenden ut den Reformeerten Bund in de Protestantsche Kark in de Nedderlannen. Jem weer dat besunners üm Fragen vun de Lehr un dat Dogma to doon. Man de overgrote Deel vun de Reformeerten Bund is denn doch in de PKN bleven. Striet gifft dat üm dat Annehmen vun de Lutherschen Bekenntnisschriften un vunwegen de Möglichkeit, dat Gemeenden vun de PKN dat Tosamenleven vun Homosexuellen segen dröövt, wenn se dat wüllt. Dor sünd de Gemeenden vun den Bund, de to de orthodoxen Protestanten to to reken sünd, stracks gegen. Bi dat Afstimmen över de Verenigen an’n 12. Dezember 2003 harr denn ok nich veel fehlt, un ut de ganze Saak weer nix wurrn. Üm de Saak aftowiesen, weern 26 Stimmen nödig ween, man de Fuschoon is mit 51 to 24 Stimmen just so even annahmen wurrn.
De Lüde, de gegen de Fuschoon sünd, hefft sik vörnahmen, de ole Reformeerte Kark wieder to föhren un hefft de Hersteld Hervormde Kerk (Wedderherstellte Reformeerte Kark) mit bi 70.000 Liddmaten nee grünnt. Ok vunsieten vun de Gereformeerte Karken in de Nedderlannen gifft dat enkelte Gemeenden, de sik nich mit de Fuschoon tofreden geven könnt. Se hefft sik vereenigt in de Voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland (Wieter maakte Reformeerte Kark in de Nedderlannen) mit üm un bi 3.000 Liddmaten. Een poor Predigers un de Reformeerte Kark vun Westbroek un Haarlem-Zentrum sünd övergahn na de Nedderlannsch Reformeerte Karken. Bi 1000 Liddmaten vun de Reformeerte Kark vn Urk konnen sik nich affinnen mit de Fuschoon un sünd övertreden na de Christlich Reformeerte Karken. Un denn gifft dat in de velen Öörd vun de Nedderlannen noch allerhand reformeerte Gemeenden, de sik nich tohopensluten wüllt mit de annern reformeerten oder lutherschen Gemeenden.
De Protestantsche Kark vun de Nedderlannen is en protestantsche Kark, de luthersche un calvinistische Traditschonen in sik vereenigt hett. De Kark is synodaal upboot. In de Kark gifft dat grote Ünnerscheden vun den Gloven, vun freesinnig bit orthodox un Bevindelijk Reformeert.
De PKN kent veer Sorten Gemeenden: