Carl Teike

Carl Teike
	Carl Teike in 1895
Algemene informatie
Volledige naam	Carl Albert Hermann Teike
Geboren	5 februari 1864
Geboorteplaats	Szczecin
Overleden	28 mei 1922
Overlijdensplaats	Gorzów Wielkopolski
Land	Duitsland
Werk
Genre(s)	HaFaBramuziek
Beroep	Componist, dirigent, hoornist
Instrument(en)	hoorn
	(en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Carl Albert Hermann Teike (Altdamm bij Stettin (nu: Szczecin), West-Pommeren), 5 februari 1864 – Landsberg an der Warthe, (nu: Gorzów Wielkopolski), 28 mei 1922) was een Duits componist, kapelmeester en hoornist.

Levensloop

Teike was de vierde van veertien kinderen van het echtpaar Teike. Kort na de geboorte van Carl vertrok de familie naar Züllchow bij Stettin, waar de vader werkzaam was bij de Vulkan-Werft. Hier kwam hij al vroeg in contact met blaasmuziek door het militaire orkest van het garnizoen Stettin. Hij was leerling van stadkapelmeester Paul Böttcher in Wollin en leerde verschillende blaasinstrumenten bespelen. Teike was zeer getalenteerd, zodat Böttcher hem in het tweede jaar al als solo hoornist als hoornist meenam tot het zogenoemde Kurorchester in de Zeebadplaats Misdroy (nu: Międzyzdroje) aan de Oostzee. Böttcher was al 25 jaar de succesrijke dirigent van dit orkest en Teike speelde er vier jaar mee.

Vanaf 1883 was hij hoboïst in de militaire kapel van het Grenadier-Regiment koning Karl Nr. 123 (5. Würtembergisches) in Ulm die toen onder leiding stond van Julius Schrek. Spoedig vond de getalenteerde en geroutineerde muzikant een verdere aanstelling als hoornist in het stedelijk orkest van Ulm. Dat was vooral een financiële verbetering. De muzikale horizon werd met zekerheid ook uit de vele concertreizen begroot, die hij met het militaire muziekkorps deed en die hem onder andere naar Nederland brachten.

In deze periode schreef hij zijn eerste marsen, onder andere Am Donaustrand. Deze mars werd al spoedig door alle muziekkorpsen van het garnizoen Ulm gespeeld.

Omdat de nieuwe dirigent van de kapel van het regiment, Oelte, vond dat er genoeg marsen in het repertoire waren, was er voor de nieuwe mars Alte Kameraden van Teike naar zijn opvatting geen behoefte ("Marsen hebben wij genoeg. Gooi die maar in de kachel!"). Deze mars werd korte tijd daarna wereldberoemd. Aan het einde van het jaar 1889 nam Teike afscheid van het militaire muziekkorps. Op 23 november 1889 huwde hij met Babette Löser.

Teike stapte vervolgens over naar de politie in Ulm. Op 1 september 1895 werd hij politieagent in de zogenoemde Königliche Schutzmannschaft in Potsdam. Nu had hij ook financiële zekerheid, omdat hij in deze functie ambtenaar was en later een recht op pensioen had. De oude garnizoensstad aan de Havel was voor hem een vruchtbaar terrein, omdat de aldaar gestationeerde muziekkorpsen tot de beste van het oude leger behoorden en hem vanzelfsprekend inspiratie en advies tegelijk gaven. Hier ontstond de, naast de Alte Kameraden, bekendste mars In Treue fest. Zijn compositorische werkzaamheden zijn bewonderenswaardig, omdat hij sinds zijn vertrek naar Potsdam niet meer muzikaal werkzaam was. Met de tijd werd de politieagent, die meestal zijn dienst aan de historische "Bittschriftenlinde" deed, zo bekend en beroemd, dat men zelfs in het buitenland van de muzikale politieagent berichtte, zoals in het Belgische dagblad Le Petit bleu du matin.

Maar Teike deed ook pogingen buiten de marsmuziek en componeerde in 1906 bijvoorbeeld een wals Nur ein Versuch en schreef voor zijn vrouw Babette twintig dansen (mazurka's, polka's), die hij in een album met toewijding samenvoegde. In de strenge winter van 1907 kreeg Teike tijdens een nachtdienst een zware longontsteking, die zijn leven veranderde. Van deze ziekte kon hij niet snel genezen. Hij kuurde in een speciaal sanatorium voor longziekten, waar hij eerst in de zomer 1908 terugkwam. Zijn verzoeken een andere dienst – zonder nachtdiensten – was bij de politie in Potsdam niet mogelijk. Hij kreeg het advies met pensioen te gaan. Met de hulp van de kroonprins kreeg hij vanaf 1 februari 1909 een baan als medewerker bij het districtsbestuur van het district Landsberg an der Warthe. Hij werd met zijn opperste dienstheer, de graaf Clairon d'Haussonville, bevriend.

Teike kreeg van het politiemuziekkorps van New York een dankbrief met een grote foto, voor zijn mooie marsen. Hij bedankte met een nieuwe mars voor dit korps The blue Police. Van het Franse leger kreeg hij een opdracht, meerdere marsen te schrijven.

In de stad Landsberg an der Warthe werd voor hem later een standbeeld neergezet, hoewel hij destijds in een armengraf begraven was.

Composities

Werken voor harmonieorkest

1885 (Am Donaustrand) later: Prinz Albrecht, mars
1889 Alte Kameraden, mars^[1]
1906 Nur ein Versuch, wals
1914 The blue Police, mars (opgedragen aan de politie van New York)
Abschied der Gladiatoren, mars
Am Oderstrand
Auf gut Glück, mars
Aus allen Deutschen Gauen, mars
Borussia, mars
Bruderherz, mars
Der Fahne nach, mars
Der Kaiser kommt, mars
Die alte Garde, mars
Die Welt ohne Waffen, mars
Durchhalten!, mars
Ein Hoch dem Sport, mars
Ein Hoch der Aviatik, mars

Fahnengruß, mars
Fahnenjunker, mars
Friedensbanner, mars
Friedensfeier, mars
Frisch auf, mars
Frisch gewagt, mars
Froher Wanderer, mars
Für Thron und Reich, later: Hohenstaufen-Marsch
Fürchte nichts!, mars
Gewagt und gewonnen, mars
Graf Zeppelin, mars
Großer Sportmarsch
Gruß an Potsdam, mars
Hansa-Marsch, mars
Heil Potsdam, mars
Hoch Braunschweig, mars

Heil Deutschland
Heldengruß
Helgolandmarsch
Hoch soll er Leben
Hinter dem Schellenbaum
In Freud und Leid, mars
In Freundschaft und Treue, mars
In Treue fest, mars
Internationaler Marsch
Jugend heraus, mars
Jung Deutschland, mars
Kaiser-Parole, mars
Kameradentreue, mars
Kopf hoch, mars
Kronprinzen, mars
Mit vollen Segeln, mars

Neue Kameraden, mars
Neue Zeiten, mars
Observiermarsch, mars
Ohne Furcht und Tadel, mars
Prinz Wilhelm, mars
Regimentskameraden, mars
Schillerfest, mars
Schneidig an der Tête, mars
Schneidige Attacke, mars
Siegesfestmarsch, later: Festmarsch
Sorgenbrecher, mars
Treue um Treue, mars
Twentig dansen (opgedragen aan zijn vrouw Babette)
Unter Kameraden, mars
Vor die Front, mars
Wieder daheim, mars

Bibliografie

Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Wolfgang Suppan: Das neue Lexikon des Blasmusikwesens, 3. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1988, ISBN 3-923058-04-7
Wolfgang Suppan: Lexikon des Blasmusikwesens, 2. eränzte und erweiterte Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Fritz Schulz, 1976
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Werner Schwarz, Franz Kessler, Helmut Scheunchen: Komponisten aus Pommern im 19. und 20. Jahrhundert, in: Musikgeschichte Pommerns, Westpreussens, Ostpreussens und der baltischen Länder, Dülmen: Laumann, 1989, 189 p.
Waldemar Diedrich: Frag mich nach Pommern. Über 1000 Antworten von A–Z. Rautenberg, Leer 1988, S. 215, ISBN 3-7921-0352-4,
Werner Schwarz: Pommersche Musikgeschichte : historischer Überblick und Lebensbilder, Teil I: Historischer Überblick, Wien: Bohlau Verlag, 1988, 308 p.
Norman E. Smith: March music notes, Lake Charles, La.: Program Note Press, 1986, ISBN 978-0-9617346-1-9
Norman E. Smith: Band music notes, Revised edition, San Diego, California: Niel A. Kjos, Jr., 1979, 299 p., ISBN 978-0849754012
Sven G. Winquist: Musik i svenska ljudfilmer 1950-1959, Stockholm: Svensk Musik, 1985, 194 p., ISBN 978-9185470235
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 1. Teil – Eine historische Plauderei zwischen Regimentsmusiken und Trompeterkorps rund um die deutsche Marschmusik, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 213 S.
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 2. Teil – Sammlung und Dokumentation, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 1977, 161 S.
Joachim Toeche-Mittler: Armeemärsche, 3. Teil – die Geschichte unserer Marschmusik, 2. Auflage, Neckargmünd, Kurt Vowinckel Verlag, 1977,
Gösta Morin, Carl-Allan Moberg, Einar Sundström: Sohlmans musiklexikon – 2. rev. och utvidgade uppl., Stockholm: Sohlman Förlag, 1975-1979, 5 v., ISBN 9171980202
Gösta Morin, Carl-Allan Moberg, Einar Sundström: Sohlmans musiklexikon : nordiskt och allmänt upplagsverk för tonkonst, musikliv och dans, Stockholm: Sohlmans Förlag, (1951-)
Karl Anton Doll: Alte Kameraden, Frankfurt am Main: Teike 1961. 96 S.
Kenneth Walter Berger: Band encyclopedia, Kent, Ohio: Band Associates, 1960, 604 p.
Arthur Krebs: Lebensbeschreibung d. dt. Marschkomponisten "Alte Kameraden", "In Treue fest"! Carl Teike, Potsdam, R. Schneider, Potsdamer Fremdenblatt, 37. 16 S. 80.
Paul Frank, Wilhelm Altmann: Kurzgefasstes Tonkünstler Lexikon : für Musiker und Freunde der Musik, Regensburg: Gustav Bosse, 1936, 730 p.

Externe link

(en) Korte biografie en verdere werken in de March-Database

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Alte Kameraden^{[dode link]}

[1] Alte Kameraden^{[dode link]}

[1]