Colosteus
| Colosteus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Carboon | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Colosteus Cope, 1862 | |||||||||||
| Typesoort | |||||||||||
| Colosteus crassiscutatus | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
| |||||||||||
Colosteus[1][2] is een geslacht van uitgestorven temnospondyle Tetrapoda dat tot de colosteïden behoort. Hij leefde in het Laat-Carboon (ongeveer 307 - 305 miljoen jaar geleden) en zijn fossiele overblijfselen zijn gevonden in Noord-Amerika.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Fossielen van dit dier geven aan dat Colosteus vaag leek op een langwerpige salamander, met een afgeplatte en puntige kop, sterk gereduceerde poten en zware beenschubben die het lichaam bedekten. De afmetingen kunnen oplopen tot een meter lang. Colosteus was, net als veel vergelijkbare dieren, voorzien van kleine scherpe tanden langs de randen van de kaken en twee grote, bijzonder scherpe premaxillaire hoektanden. Het verschilde van andere colosteïden doordat de oogkas uit slechts drie botten bestond (jukbeen, traanbeen, postfrontale), een open zijlijnsysteem en een enkele rij kleine coronoïde tanden in de onderkaak. De rugschubben leken op gastralia (Hook, 1983).
Vondst en naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]De fossielen van dit dier, afkomstig uit de Linton-afzetting (Ohio), werden voor het eerst beschreven door John Strong Newberry in 1856, maar gezien hun onvolledigheid werden ze ten onrechte toegeschreven aan een nieuwe soort van de beenvis Pygopterus scutellatus.
Het was toen Edward Drinker Cope die andere overblijfselen uit dezelfde afzetting beschreef als behorend tot archaïsche 'Batrachia', ze in 1869 benoemend als Colosteus crassiscutatus, Colosteus marshii en Colosteus foveatus. Cope gaf geen etymologie van de geslachtsnaam maar die kan verklaard worden als 'rugbot'. Opmerkelijk is dat Cope een soort vernoemde naar Othniel Charles Marsh; de mannen waren in 1869 nog geen vijanden. Cope zelf erkende later dat de typesoort Colosteus crassiscutatus eigenlijk gebaseerd was op hetzelfde exemplaar, holotype AMNH 6916, dat eerder door Newberry werd beschreven als Pygopterus scutellatus; de typesoort werd daarmee Colosteus scutellatus. Colosteus foveatus bleek een jonger synoniem te zijn van Isodectes obtusus, and Colosteus marshii werd het eigen geslacht Ptyonius.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]
Colosteus is het typegenus van de colosteïden, een kleine groep tetrapoden die misschien dicht bij de oorsprong van de Lissamphibia ligt, met eigenaardige en typische kenmerken van het late Vroeg-Carboon en het vroege Laat-Carboon. Vooral Colosteus was een late vertegenwoordiger van de groep.
Paleobiologie
[bewerken | brontekst bewerken]Colosteus kon zich dankzij het kronkelige lichaam en de lange staart in de moerassen van het Carboon gemakkelijk verplaatsen, op zoek naar een prooi bestaande uit kleine 'amfibieën' en vissen.
Literatuur
- Newberry, J. S. 1856. Description of several new genera and species offossil fishes from the Carboniferous strata of Ohio. Proc. Acad. Nat. Sci. Philadelphia, vol. 8, pp. 96-100.
- Cope, E. D. 1869. Synopsis of the extinct Batrachia, Reptilia, and Aves ofNorth America. Trans. Amer. Phil. Soc., vol. 14, pp. 1-252.
- Cope, E. D. 1873. Remarks on fishes from the Coal Measures ofLinton, Ohio. Proc. Acad. Nat. Sci. Philadelphia, 1873, pp. 417-419.
- Robert W. Hook (1983). "Colosteus scutellatus (Newberry), a Primitive Temnospondyl Amphibian from the Middle Pennsylvanian of Linton, Ohio" (PDF). American Museum Novitates (2770): 1–41.
- Robert W. Hook and Donald Baird (1988). "An Overview of the Upper Carboniferous Fossil Deposit at Linton, Ohio". The Ohio Journal of Science. 88 (1): 55–60.
- Robert W. Hook and Donald Baird (1993). "A new fish and tetrapod assemblage from the Allegheny Group (Late Westphalian, Upper Carboniferous) of eastern Ohio, U.S.A.p". Pollichia-Buch. 29: 143–154.
Noten
- ↑ Colosteus. www.prehistoric-wildlife.com. Gearchiveerd op 27 januari 2022. Geraadpleegd op 17-06-2022.
- ↑ (en) Colosteus - Facts and Pictures. Dinosaurs - Pictures and Facts (6 oktober 2016). Gearchiveerd op 22 juni 2022. Geraadpleegd op 17-06-2022.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Colosteus op de Italiaanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.