Four Freedoms Award
De Four Freedoms Award is een prijs voor een persoon of instantie die zich op een bijzondere wijze heeft ingezet voor het waarborgen van de vier vrijheden van de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt. Roosevelt benoemde deze vrijheden aan het Amerikaans Congres in zijn zogenoemde Four freedoms-toespraak tijdens de State of the Union van 6 januari 1941.
In principe worden jaarlijks vijf prijzen uitgereikt in afwisselend Middelburg in Nederland en Hyde Park in New York.
Historie
[bewerken | brontekst bewerken]De prijzen werden voor het eerst uitgereikt in 1982 ter gelegenheid van zowel de honderdste geboortedag van president Roosevelt als het tweehonderdjarig bestaan van diplomatieke betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Nederland.
| De Four Freedoms Awards verwijzen naar de vier fundamentele vrijheden van de mens, zoals Roosevelt deze verwoordde in zijn State of the Union van 6 januari 1941, daarom ook wel de Four Freedoms-speech genoemd. Dit was nog voor de deelname van de VS aan de Tweede Wereldoorlog. |
In de toekomstige dagen, die wij trachten veiliger te maken, kijken we uit naar een wereld die gebaseerd is op vier essentiële menselijke vrijheden.
1. De eerste is de vrijheid van spreken en meningsuiting - overal in de wereld;
2. De tweede is de vrijheid van elk persoon om god te aanbidden op zijn eigen manier - overal in de wereld;
3. De derde is de vrijwaring van gebrek - die, vertaald binnen het kader van de wereld, economische verstandhoudingen in de zin heeft die elk land een gezond leven in vredestijd voor zijn inwoners verzekert - overal in de wereld;
4. De vierde is de vrijwaring van vrees - die, vertaald binnen het kader van de wereld, een wereldwijde reductie betekent van bewapening naar zo'n punt en op zo'n grondige wijze, dat geen land in de gelegenheid zal zijn een daad van fysieke agressie te plegen tegen welke buur dan ook - overal in de wereld.
- Dat is geen visie voor een ver millennium. Het is een duidelijk omschreven basis voor een soort wereld die bereikbaar is in onze eigen tijd en generatie. Die soort wereld is zeer in tegenstelling met de zogenaamde nieuwe orde van tirannie die de dictators trachten te creëren met de inslag van een bom.— Roosevelt, 6 januari 1941
Roosevelts echtgenote Eleanor Roosevelt bleef na de dood van haar man in 1945 een actief voorvechtster van de opname van de vier vrijheden in de Universele verklaring van de rechten van de mens van de Verenigde Naties.
Uitreiking in Middelburg en Hyde Park, New York
[bewerken | brontekst bewerken].JPG)
Middelburg
Hyde Park
Jaarlijks worden de prijzen afwisselend uitgereikt in Nederland en de Verenigde Staten. De personen aan wie een prijs wordt toegekend worden aangeduid met de term laureaat.
In de even jaren worden de prijzen uitgereikt door de Roosevelt Stichting in Middelburg. De uitreiking van de prijs is het enige doel van de stichting. Twee andere instituten in de Zeeuwse hoofdstad zijn er nauw aan verbonden: sinds 1986 is dat het Roosevelt Study Center dat onderzoek verricht naar de Amerikaanse (politieke) geschiedenis, en sinds 2004 'University College Roosevelt', een universiteitscollege van de Universiteit Utrecht.
Deze prijzen worden in principe toegekend aan niet-Amerikanen; een uitzondering daarop was de onderscheiding van Frank Morse in 1986. De ceremonie vindt plaats in de Nieuwe Kerk in Middelburg.
De band met Zeeland is gelegen in de plaats Oud-Vossemeer op het eiland Tholen, waar de voorouders van Roosevelt vermoedelijk vandaan komen.
In oneven jaren worden de prijzen uitgereikt aan Amerikaanse staatsburgers of instituten door het Franklin and Eleanor Roosevelt Institute tijdens een ceremonie in de plaats Hyde Park, New York.
De prijzen bestaan uit medailles die met veel ceremonieel worden uitgereikt en waarbij tijdens de Nederlandse ceremonie in principe leden van het koninklijk huis aanwezig zijn. De Algemene vrijheidsprijs bestaat uit een gouden medaille en de vier afzonderlijke prijzen uit een zilveren medaille. De medailles hebben een doorsnee van 51 millimeter. De voorkant is ontworpen door Alfred Maletsky en vertoont het portret van Roosevelt met de inscriptie Franklin D. Roosevelt. De achterzijde is ontworpen door William Shoyer en vertoont twee mannen- en twee vrouwenfiguren die de vier vrijheden symboliseren, met als attributen het Geschrift, het Gebed, de Hoorn des Overvloeds en een beschermend schild, begeleid met de inscripties Speech, Worship, Want en Fear. De medailles worden gedragen aan een tafzijden halslint met van buiten naar binnen twee rode dunne banen, twee witte banen en een brede blauwe baan.
Laureaten
[bewerken | brontekst bewerken]Voor elk van de vier vrijheden die Roosevelt in zijn toespraak van 1941 noemde is een prijs ingesteld.
Daarnaast wordt een afzonderlijke, algemene vrijheidsprijs (de Freedom Medal) uitgereikt aan een persoon of instantie die zijn of haar functie, persoonlijkheid en invloed langdurig heeft ingezet voor de menselijke vrijheid in al zijn facetten.
Onregelmatig worden er bovendien nog speciale prijzen verleend, de special presentation.
Algemene vrijheidsprijs (Freedom Medal)
[bewerken | brontekst bewerken]
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=logo}
De eerste is de vrijheid van spreken en meningsuiting - overal in de wereld
— Roosevelt, 6 januari 1941
| Jaar | Middelburg | jaar | Hyde Park |
|---|---|---|---|
| 1982 | Max van der Stoel | 1983 | Joseph Rauh |
| 1984 | Amnesty International | 1985 | Kenneth Bancroft Clark |
| 1986 | El País | 1987 | Herbert Block |
| 1988 | Ellen Johnson Sirleaf | 1989 | Walter Cronkite |
| 1990 | geen prijs | 1991 | James Barrett Reston |
| 1992 | Mstislav Rostropovitsj | 1993 | Arthur Miller |
| 1994 | Marion Dönhoff | 1995 | Mary McGrory |
| 1996 | John Hume | 1997 | Sidney Yates |
| 1998 | CNN | 1999 | John Robert Lewis |
| 2000 | Bronisław Geremek | 2001 | The New York Times en de familie Ochs/Sulzberger |
| 2002 | Radio Free Europe/Radio Liberty | 2003 | Studs Terkel |
| 2004 | Lennart Meri | 2005 | Tom Brokaw |
| 2006 | Carlos Fuentes | 2007 | Bill Moyers |
| 2008 | Lakhdar Brahimi | 2009 | Anthony Romero |
| 2010 | Novaja Gazeta | 2011 | Michael Copps |
| 2012 | Al Jazeera | 2013 | Paul Krugman |
| 2014 | Maryam Durani | 2015 | Arthur Mitchell |
| 2016 | Mazen Darwish | 2017 | Dan Rather |
| 2018 | Erol Önderoğlu | 2019 | The Boston Globe |
| 2020 | Maria Ressa | 2021 | Nikole Hannah-Jones |
| 2022 | Mai Khoi Do Nguyen | 2023 |
 1982 |
 1999 |
De tweede is de vrijheid van elk persoon om god te aanbidden op zijn eigen manier - overal in de wereld
— Roosevelt, 6 januari 1941
| Jaar | Middelburg | jaar | Hyde Park |
|---|---|---|---|
| 1982 | Willem Visser 't Hooft | 1983 | Coretta Scott King |
| 1984 | Werner Leich en Beyers Naudé | 1985 | Elie Wiesel |
| 1986 | kardinaal Alfrink | 1987 | Leon Sullivan |
| 1988 | Teddy Kollek | 1989 | Raphael Lemkin (postuum) en Hyman Bookbinder |
| 1990 | László Tőkés | 1991 | Paul Moore |
| 1992 | Terry Waite | 1993 | Theodore Hesburgh, Congregatie van het Heilig Kruis |
| 1994 | Gerhart Riegner | 1995 | Andrew Young |
| 1996 | Robert Runcie | 1997 | William Gray |
| 1998 | Desmond Tutu | 1999 | Lindy Boggs |
| 2000 | Cicely Saunders | 2001 | Johnnie Carr |
| 2002 | Nasr Abu Zayd | 2003 | Robert Drinan |
| 2004 | Sari Nusseibeh | 2005 | Cornel West |
| 2006 | De gemeenschap van Taizé | 2007 | Peter Gomes |
| 2008 | Karen Armstrong | 2009 | Eboo Patel |
| 2010 | Asma Jahangir | 2011 | Barry Lynn |
| 2012 | Bartholomeus I van Constantinopel | 2013 | Zuster Simone Campbell |
| 2014 | Prins Hassan bin Talal | 2015 | William Barber II |
| 2016 | 2017 |
| |
| 2018 | Bisschop Paride Taban | 2019 | Krista Tippett |
| 2020 | Religions for Peace International | 2021 | Raphael Warnock |
| 2022 | Lian Gogali | 2023 |
 1983 |
 1985 |
 1986 |
 2012 |
De derde is de vrijwaring van gebrek - die, vertaald binnen het kader van de wereld, economische verstandhoudingen in de zin heeft die elk land een gezond leven in vredestijd voor zijn inwoners verzekert - overal in de wereld
— Roosevelt, 6 januari 1941
 1983 |
 1987 |
 2006 |
 2012 |
 2022 |
De vierde is de vrijwaring van vrees - die, vertaald binnen het kader van de wereld, een wereldwijde reductie betekent van bewapening naar zo'n punt en op zo'n grondige wijze, dat geen land in de gelegenheid zal zijn een daad van fysieke agressie te plegen tegen welke buur dan ook - overal in de wereld
— Roosevelt, 6 januari 1941
 1989 |
 1999 |
 2000 |
 2006 |
Speciale verlening
[bewerken | brontekst bewerken]| 1984 | Simone Veil (centennial award) | 2002 | William vanden Heuvel | 2005 | BBC World Service |
| 1990 | Michail Gorbatsjov | 2003 | Arthur M. Schlesinger jr. | 2005 | Mary Soames |
| 1995 | Jonas Salk | 2004 | Anton Rupert | 2006 | Mike Wallace |
| 1995 | Ruud Lubbers | 2004 | Bob Dole | 2008 | Forrest Church |
 1990 |
 1995 |
 2005 |
 2008 |
- Franklin and Eleanor Roosevelt Institute, New York
- Roosevelt Stichting, Middelburg
- NOS (2008) Documentaire over de Four Freedoms Awards
- Oosthoek , A.L. (2010) Roosevelt in Middelburg: the four freedoms awards 1982-2008, ISBN 978-9079875214
- American Rethoric, Four Freedoms-Speech van Roosevelt