Fries volkslied

De Alde Friezen
Volkslied van provincie Friesland
Componist Heinrich Schnoor
Tekstschrijver Eeltje Halbertsma, bewerkt door Jacobus van Loon
Ingevoerd 1875
Standbeeld voor dr. Eeltje Halbertsma, in Grouw

De Alde Friezen (Nederlands: De oude Friezen) is het Friese volkslied geschreven door de Grouster arts en schrijver Eeltje Halbertsma. De nu gangbare versie is een verkorte bewerking daarvan door Jacobus van Loon uit 1876.

De melodie van het lied is die van het Duitse Vom hoh'n Olymp herab, geschreven door Heinrich Schnoor. De tekst van De âlde Friezen verscheen het eerst in de tweede druk van De Lapekoer fen Gabe Skroor (De lappenmand van Gabe Snijder) uit 1829. De partituur is in de aanhang opgenomen, zonder dat de componist wordt genoemd.[1] Vermoedelijk heeft Halbertsma het lied in zijn Heidelbergse studententijd leren kennen.

Nadat het lied in 1875 bij een herdenking van Eeltje Halbertsma was gezongen, werd het lied, mede op aandringen van Pieter Jelles Troelstra, dat jaar nog door het Selskip foar Fryske Taal- en Skriftekennisse tot Fries volkslied bestempeld. Het jaar daarop werd het in It Lieteboek (Het liedboek) gepubliceerd, in een verkorte bewerking van redacteur Jacobus van Loon. Sindsdien fungeert het lied, meestal in de versie van Van Loon, als Fries volkslied.

Tekst

[bewerken | brontekst bewerken]

De Alde Friezen, versie Halbertsma/Van Loon

[bewerken | brontekst bewerken]

Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde,
It Fryske lân fol eare en rom.

Refrein:

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!

Hoe ek fan oermacht, need en see betrutsen,
Oerâlde, leave Fryske grûn,
Nea waard dy fêste, taaie bân ferbrutsen,
Dy't Friezen oan har lân ferbûn.

Refrein

Fan bûgjen frjemd, bleau by 't âld folk yn eare,
Syn namme en taal, syn frije sin;
Syn wurd wie wet; rjocht, sljocht en trou syn leare,
En twang, fan wa ek, stie it tsjin.

Refrein

Trochloftich folk fan dizze âlde namme,
Wês jimmer op dy âlders great!
Bliuw ivich fan dy grize, hege stamme
In grien, in krêftich bloeiend leat!

Refrein

De Oude Friezen (vertaling)

[bewerken | brontekst bewerken]

Fries bloed kom op! Ga nou eens bruisen en koken,
En rondbonzen door onze aderen!
Ga staan! Wij bezingen het beste land van de aarde,
Het Friese land vol eer en roem.

Refrein:

Klink dan en daver ver in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!
Klink dan en daver ver in het rond
Jouw oude eer, o Friese grond!

Hoe ook door overmacht, nood en zee bedreigd,
Oeroude, lieve Friese grond,
Nooit werd die hechte, taaie band verbroken,
Die Friezen aan hun land verbond.

Refrein

Nooit zullen buigen, bleef bij het oude volk in ere,
Zijn naam en taal, zijn vrije geest;
Zijn woord was wet; oprecht, eenvoudig en trouw zijn leer,
En dwang, van wie dan ook, werd weerstaan.

Refrein

Doorluchtig volk van deze oude naam,
Wees altijd trots op die voorouders!
Blijf eeuwig van die grijze, hoge stam
Een groene, een krachtig bloeiende loot!

Refrein

Oorspronkelijk tekst van Halbertsma, uit Rimen en Teltsjes

[bewerken | brontekst bewerken]

Frysk bloed, tjoch op! Wol nou'ris broeze ind siede,
Ind bonsje throch myn ieren om.
Flean op! Ik sjong it baeste lân fenn' ierde;
It Frysce lân fol ear ind rom.
Klink den, in dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Ompolske fen it heage sâlte wetter,
Forthroppe op ien terp oaf stins,
Hien' d'âlde Friezen yn de wrâld net better.
Hjar lân ind frydom wier hjar winsk.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Frjemd fen it jok fen frjemde hearen,
Faek earm, mar dochs sterk ind fry,
Hoe de âlde Fries stânfaest by syn menearen.
Hy wier ien Fries, ien Fries stoar hy.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throch waer ind wyn, tsjin need ind dea to striden.
Mei 't gleaune swird yn d'îs'ren hân,
Wier wille yn dy fromme tîden,
Wier 't foár de frydom fen hjar lân.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Fen buwchjen frjemd, ind fy fen ljeawe wirden,
Wier rjocht ind sljocht hjar her tind sin.
Hja beane om neat, mar mei de bleate swirden
Soen's' alle thwang ind oerlaest jin.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Sa faek throch stoárm yn djippe sé beditsen,
Oerâlde ljeawe Frysce groun,
Waerd noait dy taye bân forbritsen,
Dy Friezen oan hjar lân forbuwn.
Klink den, ind dawerje fier yn it roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Throchloftich folk fen dizze âlde namme,
Waes jimmer op dy âlders great.
Bljou îwich fen dy grize heage stamme
Ien grien, ien kreftich doerjend leat.
Klink den, ind dawerje fier yn 't roun
Dyn âlde eare, o Frysce groun.

Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina De âlde Friezen op de Nederlandstalige Wikisource.