István Láng

István Láng
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Volledige naam	István Láng
Geboren	1 maart 1933
Overleden	23 oktober 2023
Land	Hongarije
Nevenberoep	muziekpedagoog en dirigent
Instrument	piano
Leraren	János Viski, Ferenc Szabó
Belangrijkste werken	Symfonie nr. 3 "Episodi", Symfonie nr. 7, Variációk Es Allegro, Concerto bucolico, A nagy drámaíró, Mario és a varázsló
	(en) IMDb-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

István Láng (Boedapest, 1 maart 1933 – 23 oktober 2023) was een Hongaarse componist, muziekpedagoog en dirigent.

Levensloop

Láng studeerde van 1950 tot 1958 bij János Viski en Ferenc Szabó aan de Ferenc Liszt-Akademie voor muziek (Hongaars: Liszt Ferenc Zeneművészeti Egyetem) in Boedapest. Na het behalen van zijn diploma's werkte hij eerst als freelance componist tot 1966. Van 1957 tot 1960 was hij assistent van Kálmán Nádasdy aan de theater-, televisie- en filmacademie in Boedapest. In 1958 was hij te gast gedurende het Warschau Herfst Festival en hoorde werken van Karlheinz Stockhausen, Luigi Nono, Witold Lutosławski en John Cage. Deze ervaring heeft zijn muzikale voorstellingen veranderd. In 1963 studeerde hij gedurende de Internationale Ferienkurse für Neue Musik bij Karlheinz Stockhausen, György Ligeti, Pierre Boulez en Luciano Berio.

Van 1966 tot 1984 was hij docent en muzikaal adviseur aan het Statelijke Hongaarse Poppentheater (Állami Bábszínháznál). In 1973 werd hij tegelijkertijd docent voor transpositie, partituurstudie en kamermuziek aan de Ferenc Liszt-Akademie voor muziek. Verder werkte hij als gastdocent aan buitenlandse universiteiten zoals de Universiteit van Colorado (1973), het Conservatorio Nacional de Música in Mexico-Stad (1985, 1987) en aan de Universiteit van New Mexico in Albuquerque.

Als componist was hij werkzaam in verschillende genres. Naast werken voor het muziektheater (opera's, balletten) en televisieopera's schreef hij werken voor orkest, harmonieorkest, vocale muziek en kamermuziek. Hij diende als secretaris-generaal van de Vereniging van Hongaarse Musici (Magyar Zeneművészek Szövetségének) in de periode 1978–1990, en was lid van het bestuur van de International Society for Contemporary Music (ISCM) en het International Music Council van de UNESCO (1984–1987 en 1989–1993). Hij is sinds 1970 een veel gevraagd jurylid in diverse internationale muziekwedstrijden. Zowel in 1968 als in 1975 werd hij bekroond met de Ferenc Erkel-prijs. In 1985 werd hij onderscheiden als verdienstelijke kunstenaar. Hij ontving in 1994 de Bartók-Pásztori-prijs en in 2005 de Artisjus-prijs. In 2009 werd hij onderscheiden met het Commandeurskruis in de Orde van de Hongaarse Republiek (A Magyar Köztársasági Érdemrend középkeresztje).

Composities

Werken voor orkest

Symfonieën

1965: Symfonie nr. 1 (teruggetrokken) – herwerkt als Variaties en Allegro
1972–1974: Symfonie nr. 2
1981–1982: Symfonie nr. 3 "Episodi"
1983: Symfonie nr. 4
1991–1992: Symfonie nr. 5, voor sopraan en orkest
1991–1992: Symfonie nr. 6, voor strijkorkest (39 strijkers)
1995–1996: Symfonie nr. 7, voor sopraan, alt, piano en orkest
1. Introduzione
2. Ritornello 1
3. Sentenza 1
4. Riflesso 1
5. Ritornello 2
6. Sentenza 2
7. Ritornello 3
8. Riflesso 2
9. Ritornello 4
10. Sentenza 3
11. Riflesso 3
12. Ritornello 5
13. Epilogo

Andere werken voor orkest

1965: Variációk Es Allegro (Variaties en Allegro)
1961/1967: Concertino, voor xylofoon en orkest
1969: Muisca Funebre (Treurmuziek), voor orkest
1. Silenzio
2. Epitaffio
3. Double
4. Inno (in forma di Bar)
5. Esaltazione
6. Consolazione nel dolore grande
1969–1970: Három mondat a Rómeó és Júliából (Three Sentences from the Romeo and Julia), voor strijkorkest
1969/2006: Wellen IV
1970–1971: Concerto bucolico, voor hoorn en orkest
1976–1977: Hegedűverseny - Concert, voor viool en orkest
1. Molto quieto
2. Segmenti con varianti
3. Presto
1980: Dubbelconcert, voor klarinet, harp en orkest
1982: Egloga, voor kamerorkest
1987–1988: Concert, voor orgel en orkest
Broken off Paragraphs, voor orkest
Concert, voor strijkorkest
Concert, voor altviool en orkest
Hyperbola Suite, voor orkest
Pezzo lirico, voor hobo en strijkorkest

Werken voor harmonieorkest

1969: Concertino, voor xylofoon en blazers
1976–1977: Concert, voor viool en blazers

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1959	A nagy drámaíró (De grote dramaticus)	1 akte	1974, Pécs	van de componist naar Frigyes Karinthy
1964–1967; rev.1998	A gyáva (de lafheid)	1 akte		van de componist naar Imre Sarkadi

Balletten

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto	choreografie
1962	Hyperbole	1 akte	1964, Pécs
1964	Mario és a varázsló (Mario en de tovenaar)	1 akte	9 mei 1964, Boedapest	van de componist en András Pernye naar Thomas Mann	Viktor Fülöp en Zsuzsa Kun

Televisieopera's

1980–1981: Álom a színházról (Droom van het theater) – libretto: van de componist naar Iván Mándy – première: 1984, Magyar Televízió
1988–1989: Bekerítve (Omgeven/Omsloten) – libretto: van de componist naar István Bächer – première: 1990, Magyar Televízió

Vocale muziek

Cantates

1962: Kamerakantáta, voor zangstem en kamerensemble (klarinet, cello, piano en slagwerk) – tekst: Attila József
1. Miben hisztek
2. Kopogtatás nélkül
1971: In memoriam N.N., cantate voor sopraan, gemengd koor (SSSSAAAATTTTBBBB) en orkest – tekst: János Pilinszky
1976: Ladate Hominem, cantate in 3 delen voor spreker, gemengd koor en orkest – tekst: Sophocles; Attila József
1. Nenia
2. Parte Principale
3. Epilogo
1982: Iokasté, kamercantate voor sopraan en kamerensemble – tekst: Beney Zsuzsa
Gyement a fold poraban (Diamond in the Dust of Earth), cantate voor spreker, gemengd koor en orkest – tekst: Ottó Orbán

Werken voor koor

Tűz, voor vrouwenkoor en piano – tekst: László Nagy

Liederen

Fragments, voor alt, hobo, fagot en harp
Three Orchestral Songs, voor bas en orkest – tekst: Ottó Orbán

Kamermuziek

1963: Fúvósötös, vagy amit akartok... or, "As You Like It" (Shakespeare) – Blaaskwintet nr. 1
1965: Duo, voor twee altblokfluiten (of twee dwarsfluiten)
1966: Blaaskwintet nr. 2 "Transfigurazioni"
1966: Strijkkwartet nr. 2
1968: Öt kis darab (Vijf kleine stukken), voor viool en piano
1970: Impulsioni, voor hobo en piano
1971: Cassazione, voor kopersextet (3 trompetten, 2 trombones en tuba)
1972: Duo, voor 2 trompetten in C
1972: Rhymes, voor kamerensemble (dwarsfluit, klarinet, altviool, cello en piano)
1975: Blaaskwintet nr. 3
1975: Five short Pieces, voor 2 trompetten en 2 trombones
1976: Constellations, voor hobo, viool, altviool en cello
1977: Két előjáték egy utójátékért (Two Preludes for a Postlude), voor fagot, viool, altviool en cello
1978: Strijkkwartet nr. 3
1979: Hullamok II (Waves II), voor dwarsfluit en gitaar
1980: Prelude, 3 Mobils and Postlude, voor koperkwintet
1981: Music 2-4-3, voor kamerensemble (hobo, hoorn, viool, altviool, contrabas, harp, piano, vibrafoon en cimbalom)
1983: Lento, voor koperkwintet
1989: Affetti, voor klarinet, viool, cello en harp
1995: Viviofa, voor vibrafoon, altviool en fagot
2001: Movimento, voor viool en orgel
2002: Sempre in tensione, voor dwarsfluit, viool en altviool
2010: Ottorgano, voor kopersextet en orgel
2012: Csomók a vonalon (Knots on the Line), trio voor dwarsfluit, altfluit en cello
3 szösszenet hegedűre és harsonára, voor viool en trombone
Sonate, voor viool en piano
Sonate, voor cello en piano

Werken voor orgel

1983: Organissimo
2011: Gestures

Werken voor piano

1972: Intermezzi
1979: Láncolat – zongorára (Concatenation)
Cages Notes
Haiku

Werken voor klavecimbel

2004: Ist es möglich ohne B-A-C-H?, fantasie

Werken voor tuba solo

Aria di coloratura, voor tuba solo

Werken voor cimbalom

1963: rev.1980 Duo, voor twee cimbaloms
1975: Improvizacio
1982: Soliloquium
Waves II

Werken voor harp

1992: Harphonia

Werken voor slagwerk

1978: Ütös-zene - egy elöadóra
1987: Chagal elrepül alvó Vityebszkje fölött (Chagall Flies Away over his Sleeping Vitebsk), voor 4 slagwerkers

Filmmuziek

1963: Egyiptomi történet
1963: Tücsök
1964: Karácsonyi ének, televisiefilm
1965: Déltöl hajnalig
1966: Az elsö esztendö
1967: Nem várok holnapig...
1972: Harminckét nevem volt

Elektronische muziek

1974: Surface Metamorphoses
1997: Esteledés
1997–1999: Capriccio metronomico
Lebegés (Floatation)
Suonitrascolori nr. 1

Pedagogische werken

1986: 7 studies, voor vier pauken

Bibliografie

Máté Hollós: Nem vagyok elég öreg ahhoz, hogy ne újítsak (Ik ben niet oud genoeg om niet te vernieuwen) in: Muzsika 46, no. 4 (April): 3–4. 2003.
Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
David M. Cummings, Dennis K. McIntire: International who's who in music and musician's directory - (in the classical and light classical fields), Twelfth edition 1990/91, Cambridge, England: International Who's Who in Music, 1991. 1096 p., ISBN 0-948875-20-8
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The Heritage Encyclopedia of Band Music - Composers and Their Music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Varga Bálint András: 3 kérdés 82 zeneszerző, Budapest: Zeneműkiadó Vállalat, 1986. 419 p., ISBN 963-330-611-6
Gyula Czigany: Contemporary Hungarian Composers, Budapest: Editio Musica, 1979, 219 p., ISBN 978-9-633-30275-0
János Kárpáti: Láng István. II: Kamarazene, in: Muzsika 18, no. 11 (November): 34–36. 1975.
János Kárpáti: Láng István: Arckép belülről (István Lang: Portret van binnenuit), in: Magyar Zene, 1972/1.
Imre Földes: Harmincasok. Beszélgetések magyar zeneszerzőkkel Budapest: Zeneműkiadó Vállalat, 1969.

Externe links

(hu) Biografie op de internetpagina van de muziekuitgeverij "Editio Musica Budapest"
(hu) Biografie op de internetpagina van "fidelio" (gearchiveerd)
(en) Biografie op de internetpagina van het "Budapest Music Center"
(en) Korte biografie en lijst van symfonieën door Michael Herman op de internetpagina van "Musicweb-International" (gearchiveerd)
(en) István Láng in de Internet Movie Database