Jos van Kemenade

Jos van Kemenade
Jos van Kemenade in 2002
Jos van Kemenade in 2002
Algemeen
Volledige naam Josephus Antonius van Kemenade
Geboren 6 maart 1937
Geboorteplaats Amsterdam
Overleden 19 februari 2020
Overlijdensplaats Heiloo
Partij KVP[1]
PvdA (vanaf 1958)
Titulatuur dr.
Functies
1973–1977
1981–1982
Minister van Onderwijs en Wetenschappen
1977
1978–1981
1982–1984
Lid Tweede Kamer
1988–1992 Burgemeester van Eindhoven
1992–2002 Commissaris van de Koningin van Noord-Holland
2001–2009 Voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur
2002–2020 Minister van Staat
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Josephus Antonius (Jos) van Kemenade (Amsterdam, 6 maart 1937Heiloo, 19 februari 2020) was een Nederlands politicus, hoogleraar en bestuurder.[2] Hij is de naamgever van de prof. dr. J.A. van Kemenade-prijs.

Jos van Kemenade, van huis uit rooms-katholiek, was als lid van de Partij van de Arbeid lid van de Tweede Kamer, minister, burgemeester en commissaris van de Koningin. Op 5 april 2002 werd hij benoemd tot minister van Staat. Hij is de zoon van Everardus Albertus Maria van Kemenade en Margaretha Obée.

Prof. dr. Van Kemenade was hoogleraar onderwijssociologie en oprichter-directeur van het ITS Nijmegen, toen PvdA-partijleider Joop den Uyl hem in 1973 naar Den Haag haalde om de portefeuille Onderwijs en Wetenschappen in diens nieuw te formeren kabinet voor zijn rekening te nemen.

Eenmaal op het regeringspluche ontpopte Van Kemenade zich tot een weliswaar creatieve, maar ook veel bekritiseerde minister. Hij formuleerde plannen voor de zogenaamde middenschool en stimuleerde de moedermavo en de Open Universiteit als tweedekansonderwijs.

In de periode 1978-1981 was hij Tweede Kamerlid en fractiesecretaris en lanceerde hij een omvangrijke initiatiefwet met betrekking tot volwasseneneducatie.

In 1981 werd hij opnieuw minister van Onderwijs en Wetenschappen; ditmaal in het kabinet-Van Agt II. Hij gold toen als de 'kroonprins' van Joop den Uyl. Van 10 tot 30 september 1982 was hij kabinetsinformateur.

Na zijn vertrek uit de landelijke politiek werd hij achtereenvolgens collegevoorzitter van de Universiteit van Amsterdam (1984-1988), burgemeester van Eindhoven (1988-1992), commissaris van de Koningin in Noord-Holland (1992–2002) en voorzitter van de Raad voor het Openbaar Bestuur (2005-2009).

  • Onderwijs: bestel en beleid. Groningen: Wolters Noordhoff, 1981
  • Geloven in de oogst. Opstellen over onderwijs, politiek en openbaar bestuur. Bert Bakker, 1991
  • Wakken in het kroos. Opmerkelijke ervaringen uit dertig jaar publieke dienst. Elsevier, 2003.
  • Ton Elias, 'Van Kemenade', Civis Mundi, november 1976. Herdrukt in Dertig jaar onderwijs - zwart op wit, p. 82-91.
  • Adriaan in 't Groen, Sociale ongelijkheid en onderwijsbeleid: Portret Jos van Kemenade. Utrecht, 2021. ISBN 9789463013086
Commons heeft media­bestanden in de categorie Jos van Kemenade.
Voorganger:
C. van Veen
Minister van Onderwijs en Wetenschappen
1973-1977
Opvolger:
A. Pais
Voorganger:
A. Pais
Minister van Onderwijs en Wetenschappen
1981-1982
Opvolger:
W.J. Deetman
Voorganger:
G.J.P. Cammelbeeck
Voorzitter van het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam
1984–1988
Opvolger:
J.K.M. Gevers
Voorganger:
G.W.B. Borrie
Burgemeester van Eindhoven
1988-1992
Opvolger:
R. Welschen
Voorganger:
R.J. de Wit
Commissaris van de Koningin van Noord-Holland
1992-2002
Opvolger:
H.C.J.L. Borghouts