Vegasaurus
| Vegasaurus Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Krijt | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Vegasaurus molyi | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Vegasaurus O'Gorman et al., 2015 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Vegasaurus molyi | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Vegasaurus op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Vegasaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven elasmosauride plesiosauriërs bekend van de Snow Hill Islandformatie uit het Laat-Krijt (Vroeg-Maastrichtien) van Vega Island, Antarctisch Schiereiland. Het bevat als enige soort Vegasaurus molyi.
Ontdekking en naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]Vegasaurus is uitsluitend bekend van het holotype MLP 93-I-5-1, een bijna compleet, goed bewaard gebleven postcraniaal skelet (zonder het puntje van de staart) dat zich bevindt in het La Plata Museum in La Plata, Argentinië. Elementen zijn onder meer de hele nek met vierenvijftig complete halswervels, drie borstwervels, zeventien ruggenwervels, drie sacrale wervels, de voorste en middelste staartwervels, borst- en bekkengordels, voor- en achterpoten, ribben en vijfenveertig gastrolieten die zijn verbonden met de wervels van de rug.
MLP 93-I-5-1 werd in 1989 ontdekt door Eduardo Olivero, Daniel Martinioni, Francisco Mussel en Jorge Lusky, op Cape Lamb van Vega Island aan de rand van het Antarctisch Schiereiland van de James Ross-archipel (noordelijkste deel van Antarctica). Opgravingen vonden plaats tijdens drie Antarctische zomerexpedities in 1993, 1999 en 2005. MLP 93-I-5-1 werd verzameld op een gebied van drie vierkante meter in een gedeeltelijk in verband liggende staat, op vindplaats 'Assemblage 10', die behoort tot het middelste deel van Cape Lamb-afzetting van de Snow Hill Islandformatie, daterend uit het Vroeg-Maastrichtien van het Laat-Krijt, ongeveer 72 miljoen jaar geleden.
Vegasaurus werd voor het eerst beschreven en benoemd door José P. O'Gorman, Leonardo Salgado, Eduardo B. Olivero en Sergio A. Marenssi in 2015 en de typesoort is Vegasaurus molyi. De geslachtsnaam is afgeleid van Vega, verwijzend naar het Vega-eiland waar het holotype werd gevonden, en van het Griekse sauros, wat 'hagedis' betekent, een veelgebruikt achtervoegsel voor geslachtsnamen van uitgestorven reptielen. De soortaanduiding eert de Argentijnse paleontologische technicus Juan José Moly, voor zijn deelname aan zeventien Antarctische expedities en het verzamelen van het holotype.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Vegasaurus is uniek onder de elasmosauriden omdat hij vierenvijftig nekwervels heeft. Callawayasaurus met een vergelijkbare telling van zesenvijftig mist de haltervormige gewrichtsvlakken die aanwezig zijn op de wervels van Vegasaurus. Bijkomende kenmerken die zelden worden gezien bij andere elasmosauriden zijn: atlas-draaiercomplex met een zichtbare kiel op het onderoppervlak, een zijrand die aanwezig is op halswervels acht tot ongeveer tweeënveertig, een goed ontwikkelde inkeping op het onderoppervlak in de halswervels vóór de zevende maar niet in de laatste vijf wervels, een ravenbeksbeen met projectie vanuit het midden van het onderoppervlak, een dijbeen met een sterk convex capitulum (kop), het ontbreken van borst- en bekkenbalken, en een opperarmbeen met naar voren gerichte 'knie' en een sterke verbreding naar de achterkant eindigend in een accessoir achterfacet (alleen gedeeld met Morenosaurus en Kaiwhekea), naast andere eigenschappen. Hij was ongeveer 6,5-7 meter lang en woog zevenhonderd kilogram.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]O'Gorman et alii (2015) testten de fylogenetische positie van Vegasaurus met behulp van een aangepaste versie van de Kubo et alii (2012) dataset. In de resulterende topologie nestelt Vegasaurus met drie andere elasmosauriden uit het Laat-Krijt in de Stille Zuidzee, zijnde Morenosaurus en twee soorten uit de Weddell Sea-regio, de aristonectines Aristonectes en Kaiwhekea. Vegasaurus verschilt van de twee leden van Aristonectinae doordat ze langwerpige halswervels hebben, maar verbindt ze toch met taxa van de andere kant van de Stille Oceaan, bij voorbeeld Futabasaurus uit Japan. Het onderstaande cladogram volgt hun resultaten en toont alleen de verwantschappen binnen de Elasmosauridae.
| Elasmosauridae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ Vegasaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 12-02-2023.
- ↑ Fossilworks: Vegasaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 12-02-2023.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Vegasaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.