Agneta Pleijel

Agneta Pleijel
Ilustracja
A. Pleijel
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1940
Sztokholm

Narodowość

szwedzka

Język

szwedzki

Dziedzina sztuki

literatura

Epoka

XX, XXI w.

Agneta Pleijel (ur. 26 lutego 1940 w Sztokholmie) – szwedzka poetka, powieściopisarka, dramatopisarka i tłumaczka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w rodzinie Szweda i Indonezyjki[1]. Dzieciństwo spędziła w szwedzkim Lund i w Stanach Zjednoczonych (New Jersey i Kalifornia). Studiowała w Szwecji filozofię, naukę o literaturze i antropologię. Po studiach pracowała jako redaktor i krytyk literacki. Jej mężem jest szwedzki dziennikarz pochodzenia polskiego Maciej Zaremba Bielawski. Wraz z nim tłumaczyła poezje Zbigniewa Herberta. W latach 1988–1990 była prezesem szwedzkiego PEN Clubu. Mieszka w Sztokholmie.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Jest autorką tomów wierszy Ögon ur en dröm (1981, Oczy ze snu) i Änglar, dvärgar (1984, Anioły, karły), powieści Vindspejare (1987, Kto zważa na wiatr), Hundstjärnan (1989, Psia Gwiazda), Fungi (1993), En vinter i Stockholm (1997, Zima w Sztokholmie) i Lord Nevermore (2000)[2]. Bohaterami tej ostatniej są Bronisław Malinowski i Stanisław Ignacy Witkiewicz. Pleijel napisała też m.in. dramaty Ordning härskar i Berlin (1970, Porządek panuje w Berlinie), Kollontaj (1979, Kołłontaj), Några sommarkvällar på jorden (1984, Kilka letnich wieczorów na ziemi) i Standard Selection (2000) oraz scenariusze filmowe Berget på månens baksida (1981, film 1984, Góra po drugiej stronie Księżyca) i Undanflykten (1986, film 1991, Wymówka). Jej najnowsza twórczość składa się na cykl autobiograficzny: Spådomen: En flickas memoarer (2015, Wróżba. Wspomnienia dziewczynki) oraz Doften av en man (2017, Zapach mężczyzny).

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Pleijel utrzymała m.in. nagrodę dziennika „Svenska Dagbladet” (1993), nagrodę Övralid za całokształt twórczości (1999), nagrodę Selmy Lagerlöf (2001), Nagrodę Szwedzkiego Radia za Powieść (2001), Nagrodę Aniary (2001), nagrodę poetycką Gustafa Frödinga (2005)[3], i Nagrodę Nordycką Akademii Szwedzkiej (2018).

Recepcja polska

[edytuj | edytuj kod]

W Polsce ukazały się tłumaczenia powieści Kto zważa na wiatr (przeł. Halina Thylwe), Zima w Sztokholmie (2000, przeł. Grażyna Wąsowicz-Ludvigsson), Lord Nevermore (2003, przeł. Iwona Jędrzejewska, jak również wybór wierszy Anioły ze snu (1995) w przekładzie i opracowaniu Leszka Engelkinga. Nakładem wydawnictwa Karakter ukazały się dwie części jej powieści wspomnieniowej: Wróżba. Wspomnienia dziewczynki (2016, przeł. Justyna Czechowska)[4] oraz Zapach mężczyzny (2017, przeł. Justyna Czechowska)[5]. W 2017 roku z okazji polskiej premiery Zapachu mężczyzny gościła na Międzynarodowym Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Pleijel, Agneta [online], Nordic Women's Literature [dostęp 2019-01-07] (ang.).
  2. Swedish literature, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-03-16] (ang.).
  3. Agneta Pleijel, Drottningens chirurg (The Queen’s Surgeon). swedishbookreview.com. [dostęp 2017-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-16)]. (ang.).
  4. Justyna Szklarczyk: Recenzja książki: Agneta Pleijel, „Wróżba. Wspomnienia dziewczynki”. polityka.pl. [dostęp 2017-03-16]. (ang.).
  5. Zapach mężczyzny [online], www.karakter.pl [dostęp 2019-01-07].
  6. Zapach mężczyzny [online], www.tygodnikpowszechny.pl, 25 października 2017 [dostęp 2019-01-07] (pol.).