Andrzej Czuma

Andrzej Czuma

Data i miejsce urodzenia	7 grudnia 1938 Lublin
Minister sprawiedliwości, prokurator generalny
Okres	od 23 stycznia 2009 do 13 października 2009
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Zbigniew Ćwiąkalski
Następca	Krzysztof Kwiatkowski
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Andrzej Bobola Czuma (ur. 7 grudnia 1938 w Lublinie) – polski polityk, prawnik, działacz opozycji antykomunistycznej i więzień polityczny w PRL, a następnie działacz polonijny. Poseł na Sejm V i VI kadencji, w 2009 minister sprawiedliwości i prokurator generalny.

Życiorys

Wykształcenie i działalność w okresie PRL

Ukończył Niższe Seminarium Duchowne w Lublinie w 1955. Absolwent prawa na Uniwersytecie Warszawskim (1963).

Współzałożyciel niepodległościowej i antykomunistycznej organizacji Ruch. Uwięziony przez władze PRL w czerwcu 1970 i skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności za próbę obalenia ustroju socjalistycznego siłą. Współzałożyciel i rzecznik Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz redaktor pisma „Opinia”. W marcu 1980 uwięziony na 3 miesiące za zorganizowanie obchodów Święta Niepodległości pod Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie w dniu 11 listopada 1979. Wyrok wydał sędzia Andrzej Kryże.

Po sierpniu 1980 był doradcą „Solidarności” w Regionie Śląsko-Dąbrowskim oraz redaktorem i wydawcą „Wiadomości Katowickich”. Więziony od 12 grudnia 1981 do 23 grudnia 1982 w obozie internowania na Białołęce, w Jaworzu, a następnie w Darłówku. Od 1986 na emigracji w Chicago (USA), gdzie przez pierwsze dwa lata pracował jako malarz i robotnik. Od 1988 prowadził własny program radiowy emitowany w aglomeracji chicagowskiej przez stację WNVR 1030, a następnie WPNA 1490. W 1997 jeden z inicjatorów budowy Pomnika Katyńskiego w Warszawie^[1].

Działalność w okresie III RP

W 2005 wystartował w wyborach parlamentarnych jako kandydat Platformy Obywatelskiej do Sejmu w okręgu warszawskim, jednak nie uzyskał mandatu. Posłem V kadencji Sejmu RP został po wygaśnięciu mandatu Hanny Gronkiewicz-Waltz, wybranej na stanowisko prezydenta Warszawy. Ślubowanie poselskie złożył 12 grudnia 2006. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi został posłem, otrzymując 4344 głosy. Od 7 lutego 2008 do 23 stycznia 2009 był przewodniczącym sejmowej komisji śledczej do zbadania sprawy zarzutu nielegalnego wywierania wpływu na funkcjonariuszy policji, służb specjalnych, prokuratorów i osoby pełniące funkcje w organach wymiaru sprawiedliwości.

23 stycznia 2009 został powołany przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego na urzędy ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w pierwszym rządzie Donalda Tuska. 7 października 2009 podał się do dymisji^[2], a 13 października Prezydent Lech Kaczyński odwołał go ze składu Rady Ministrów i zajmowanego urzędu^[3]. Następnie ponownie wszedł w skład komisji śledczej ds. nacisków i 10 listopada 2009 po raz drugi został jej przewodniczącym.

W wyborach w 2011 nie odnowił mandatu poselskiego^[4]. W 2012 został doradcą ministra sprawiedliwości Jarosława Gowina^[5].

Odznaczenia

Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta RP na uchodźstwie Kazimierza Sabbata (1989)^[6] oraz Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą tego orderu przez prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (2006)^[7]. W 2015 został przez prezydenta RP Andrzeja Dudę odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności^[8].

Życie prywatne

Jest synem Ignacego Czumy, bratankiem Waleriana Czumy, bratem Benedykta, Huberta, Jerzego i Łukasza. Ojciec Krzysztofa Czumy, działacza samorządowego^[9], a także dziennikarki Beaty Czumy.

Przypisy

1. Przemówienie pułkownika Ryszarda Kuklińskiego na odsłonięcie pomnika katyńskiego wygłoszone na Placu Zamkowym w Warszawie 6 maja 1998. „Zeszyty Katyńskie”. Nr 9, s. 148, 1998. Warszawa. 
2. Odchodzą: Szejnfeld, Schetyna i Czuma. Tusk chce odwołać szefa CBA. gazeta.pl, 7 października 2009. [dostęp 2022-09-13].
3. M.P. z 2009 r. nr 67, poz. 871
4. Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2022-09-13].
5. Andrzej Czuma doradcą Gowina. rp.pl, 19 lipca 2012. [dostęp 2022-09-13].
6. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 15 grudnia 1989. s. 97. [dostęp 2022-09-13].
7. M.P. z 2007 r. nr 18, poz. 208
8. M.P. z 2015 r. poz. 987
9. Rajcy szukają dla siebie dobrych miejsc na listach. rp.pl, 31 lipca 2018. [dostęp 2022-09-13].

Bibliografia

• Strona sejmowa posła VI kadencji. [dostęp 2022-09-13].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000371360428
• VIAF: 250968296
• GND: 1152824864
• PLWABN: 9810584288005606
• NUKAT: n2012069596

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3889950