Andrzej Tadeusz Kijowski

Andrzej Tadeusz Kijowski
Kat, Tadeusz Żeglikowski
	; Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Polonia Restituta w Pałacu Prezydenckim w Warszawie 24 kwietnia 2023
Imię i nazwisko	Andrzej Tadeusz Kijowski
Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1954 ; Kraków
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Dziedzina sztuki	teatr, literatura
	Ważne dzieła
	„Chwyt Teatralny” (1982); „Opis Obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym 1989-2004” (2010);
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „w uznaniu nieocenionych zasług dla polskiej kultury teatralnej” (2016)
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Andrzej Tadeusz Kijowski (ur. 15 lipca 1954 w Krakowie) – polski pisarz i poeta. Krytyk literacki, teatralny i filmowy. Publicysta i dziennikarz. Scenarzysta, realizator i prezenter telewizyjny. Tekściarz i bloger. Teatrolog, kulturoznawca, menedżer kultury i nauczyciel akademicki. Samorządowiec i funkcjonariusz publiczny. Kawaler Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, Polonia Restituta.

Wykształcenie

Absolwent Liceum Batorego (1973) i polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim (1976). Stopień naukowy doktora nauk humanistycznych uzyskał w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w 1980.

Działalność społeczna

W latach 1963–1973 harcerz, a następnie instruktor, przewodnik zuchów w Hufcu Warszawa Śródmieście ZHP.

W latach 1976–1989 uczestnik opozycji demokratycznej: współpracownik KOR-u, KSS „KOR” i NOW-ej oraz (pod pseudonimem Tadeusz Żeglikowski) paryskiego „Kontaktu”^[1].

W latach 1980–1981 współzałożyciel i przewodniczący Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Fili UW w Białymstoku.

W latach 1989–1990 współzałożyciel i członek Komisji Zakładowej odradzającej się „Solidarności” w warszawskiej PWST.

Podczas wyborów czerwcowych 1989 mąż zaufania Komitetu Obywatelskiego.

W latach 1990–1994 radny odrodzonego samorządu i wicemarszałek Sejmiku Warszawskiego.

W latach 1990–2005 wielokrotnie pełnił funkcję przewodniczącego w komisjach wyborczych na terenie Śródmieścia Warszawy podczas wyborów prezydenckich, parlamentarnych i samorządowych.

W roku 2010 został członkiem „Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich”^[2].

Jest autorem tekstu pieśni Najważniejsza jest Polska i Zgoda na Polskę^[3], wykonywanych przez Andrzeja Rosiewicza.

Praca zawodowa

Debiutował jako recenzent teatralny 11.XI.1976 w tygodniku „Literatura”. Współpracował m.in. z miesięcznikami: „Twórczość”, „Dialog” oraz z tygodnikami „Film” czy „Polityka”.

Od września 1980 do lutego 1982 roku adiunkt na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku.
W latach 1981–1985 sekretarz redakcji rocznika „Studia estetyczne” zatrudniony w Zakładzie Estetyki IFiS PAN.
Od roku 1982 do 1990 wykładowca na wydziałach: aktorskim, reżyserskim oraz na Wydziale Wiedzy o Teatrze w PWST w Warszawie.
W latach 1990–1992 kierownik działu kultury „Tygodnika Solidarność” i dziennika „Nowy Świat”. Recenzje teatralne publikował wówczas pod pseudonimem Kat.
W latach 1992–1995 związany z Nową Telewizją Warszawa i Polonią 1. Zrealizował ponad 250 programów telewizyjnych^[4].
W latach 1992–2006 twórca Konkursu Teatrów Ogródkowych i Festiwalu Artystycznego „Ogrody Frascati”.
W latach 1998–1999 dyrektor Warszawskiego Ośrodka Kultury.
W latach 2000–2001 dyrektor Centrum Monitoringu Wolności Prasy przy Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich^[5] oraz wykładowca w Wyższej Szkole Dziennikarstwa im. M. Wańkowicza.
Od roku 2003 do 2007 dyrektor stołecznego Domu Kultury Śródmieście.
W latach 2007–2009 oraz 2016-2017 zatrudniony w Akademii TV, współpracował też w roku 2010 z programem I TVP, Agencją Produkcji Audycji Informacyjnych (APAI) i portalem internetowym TVP Info Telewizji Polskiej^[6].
W roku 2017 stypendysta MKiDN^[7].
Od czerwca 2017 do lutego 2023 roku Rzecznik Wolności Słowa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Od roku 2020 do 2023 współpracownik Teatru Telewizji i Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych (ODiZP) TVP.

Nagrody i odznaczenia

W roku 2004 laureat wyróżnienia honorowego „Złoty liść” na I Festiwalu Piosenki Retro 2004^[8].
W roku 2008 Laureat nagrody Agencji Produkcji Audycji Telewizyjnych (APAT) TVP za scenariusz programu literackiego.
W roku 2016 otrzymał Nagrodę Specjalną Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w uznaniu „nieocenionych zasług dla polskiej kultury teatralnej”.
W roku 2017 „za Zasługi dla Niepodległości 1956-1989” uzyskał status działacza opozycji antykomunistycznej.
7 grudnia 2022 „za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju aktywności zawodowej i społecznej” został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Polonia Restituta^[9].
13 grudnia 2022 "za zasługi dla Niepodległości" odznaczony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości.^[10]

Przynależność organizacyjna

Jest członkiem: Klubu Ronina, Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich – (w kadencji 2017-2021 Rzecznik Dyscyplinarny Oddziału Warszawskiego SDP), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Stowarzyszenia Wolnego Słowa.

Życie prywatne

Syn pisarza Andrzeja Kijowskiego i dziennikarki Kazimiery Kijowskiej. Ma dwie córki. Mieszka w Wildze.

Twórczość^[11]

Chwyt Teatralny. Zarys instrumentalnej teorii teatru. (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982, ISBN 83-08-00954-9; ISBN 978-83-08-00954-3)
Teoria Teatru. Rekonesans. (Ossolineum, Kraków 1985, ISBN 83-04-01935-3; ISBN 978-83-04-01935-5)
Separacja. SMS-y poetyckie (nakładem autora, Warszawa 2005, ISBN 83-923292-5-2; ISBN 978-83-923292-5-1)
- Separacja i inne wiersze nowe. Blog poetycki Andrzeja Tadeusza Kijowskiego. Aktualizowany od 2005 roku.
Opis obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym 1989–2004 (t. I–IV)^[12], Wydawnictwo AnTraKt, Warszawa 2010:
- Odsłanianie dramatu (t. I) ISBN 978-83-923292-6-8.
- A Teraz Konkretnie (t. II) ISBN 978-83-923292-7-5.
- Teatr to miejsce spotkania (t. III-IV):
- Paradoks o Ogródkach (t. III) ISBN 978-83-923292-8-2.
- Thea to znaczy widzenie (t. IV) ISBN 978-83-923292-9-9.

Organizacja życia kulturalnego w społeczeństwie obywatelskim na tle gospodarki rynkowej. Czasy kultury 1789–1989^[13] (Neriton, Warszawa 2015, ISBN 978-83-7543-394-4). Tytuł dotowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego^[14].

Prace edytorskie

Andrzej Kijowski, Dzieje literatury pozbawionej sankcji, t.I-II, antologia: wstęp, wybór, opracowanie i posłowie A.T.Kijowski; omówienie Marta Kwaśnicka, Instytut Literatury, Kraków 2020:

vol.1 ISBN 978-83-6635-932-1.

vol.2 ISBN 978-83-6635-928-4.

Przypisy

↑ Hasło: „Andrzej Tadeusz Kijowski” w Słowniku Kultury Niezależnej.
↑ Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego.
↑ Pierwsza publikacja tekstu i prawykonań muzycznych ukazała się w roku 2010 na internetowym blogu autora Separacja i inne wiersze Pierwodruk w Antologia smoleńska. 96 wierszy Łódź–Warszawa 2015 ISBN 978-83-941418-0-6.
↑ Z ziemi włoskiej do Polski.
↑ Historia Centrum Monitoringu Wolności Prasy. freepress.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-15)].
↑ Głusi już słyszą – ślepi zobaczą!
↑ MKiDN, Lista stypendystów MKiDN na rok 2017 II tura [online] [dostęp 2020-01-28] .
↑ Za działalność organizatorską – wskrzeszenie idei teatrów ogródkowych (zorganizowanie Festiwalu Teatrów Ogródkowych) i przywrócenie do życia w stylu retro Doliny Szwajcarskiej w Warszawie „Głos Festiwalu” nr 3/2004. Kraków, 13 listopada 2004, s. 2.
↑ M.P. z 2023 r. poz. 287.
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2022, Nr rej. 92/2022/MS.
Postanowienie Prezydenta RP z dnia 13 grudnia 2022 o nadaniu Medala Stulecia Odzyskanej Niepodległości
O nadaniu odznaczeń: "Na podstawie art.138 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku oraz ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o ustanowieniu Medalu Stulecia Odzyskanej Niepodległości (Dz.U z 2020 r. poz.865), za zasługi dla Niepodległości odznaczeni zostają: Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości […] 9. Kijowski Andrzej Tadeusz [...]".
↑ Biblioteka ATeKa- A.T.Kijowski książki i filmy w wersji cyfrowej [online], dorobek.kijowski.pl [dostęp 2023-04-10] .
↑ Opis obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym 1989-2004.
↑ Organizacja życia kulturalnego w społeczeństwie obywatelskim na tle gospodarki rynkowej. Czasy kultury 1789–1989.
↑ Recenzja prof. dr hab. Doroty Heck.

Bibliografia

Kto jest kim w Polsce, Wydawnictwo Polskiej Agencji Informacyjnej, Warszawa 2001, wydanie 4, ISBN 83-223-2691-2.
Who is Who w Polsce (1 wydanie: ISBN 978-3-7290-0034-6; 12 wydanie: ISBN 978-3-7290-0122-0; Verlag für Personenenzyklopädien AG) – Hübners Who is Who 2002-2013
Ludzie Nowej, Niezależna Oficyna Wydawnicza 2007, ISBN 978-83-60660-26-3.
Dr Andrzej Tadeusz Kijowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-05-01] .
ORCID 0000-0003-1316-0081.
Encyklopedia Solidarności, 24.07.2024, Instytut Pamięci Narodowej, ISBN 978-83-7233-021-5: Andrzej Tadeusz Kijowski - biogram.

Linki zewnętrzne

Andrzej Kijowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
Paradoks o ogródkach – szkic Romana Pawłowskiego – Gazeta Wyborcza 27.VIII.2001
You Tube. Przemówienie wygłoszone 28 sierpnia 2006 na Finale XV Konkursu Teatrów Ogródkowych
Felieton Pawła Sztarbowskiego; e-teatr.pl 20 czerwca 2009
Jakich rzeczy pisać nie wolno – recenzja Krzysztofa Masłonia z Opisu obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym „Rzeczpospolita” 18–19 grudnia 2010
„KOKPiT” – Blog publicystyczny A.T. Kijowskiego w serwisie Salon24.pl
Separacja i inne wiersze – Blog poetycki A.T. Kijowskiego

(III)

[1] Hasło: „Andrzej Tadeusz Kijowski” w Słowniku Kultury Niezależnej.

[2] Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego.

[3] Pierwsza publikacja tekstu i prawykonań muzycznych ukazała się w roku 2010 na internetowym blogu autora Separacja i inne wiersze Pierwodruk w Antologia smoleńska. 96 wierszy Łódź–Warszawa 2015 ISBN 978-83-941418-0-6.

[4] Z ziemi włoskiej do Polski.

[5] Historia Centrum Monitoringu Wolności Prasy. freepress.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-15)].

[6] Głusi już słyszą – ślepi zobaczą!

[7] MKiDN, Lista stypendystów MKiDN na rok 2017 II tura [online] [dostęp 2020-01-28] .

[8] Za działalność organizatorską – wskrzeszenie idei teatrów ogródkowych (zorganizowanie Festiwalu Teatrów Ogródkowych) i przywrócenie do życia w stylu retro Doliny Szwajcarskiej w Warszawie „Głos Festiwalu” nr 3/2004. Kraków, 13 listopada 2004, s. 2.

[9] M.P. z 2023 r. poz. 287.

[10] Postanowienie Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 2022, Nr rej. 92/2022/MS.
Postanowienie Prezydenta RP z dnia 13 grudnia 2022 o nadaniu Medala Stulecia Odzyskanej Niepodległości
O nadaniu odznaczeń: "Na podstawie art.138 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku oraz ustawy z dnia 15 czerwca 2018 r. o ustanowieniu Medalu Stulecia Odzyskanej Niepodległości (Dz.U z 2020 r. poz.865), za zasługi dla Niepodległości odznaczeni zostają: Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości […] 9. Kijowski Andrzej Tadeusz [...]".

[11] Biblioteka ATeKa- A.T.Kijowski książki i filmy w wersji cyfrowej [online], dorobek.kijowski.pl [dostęp 2023-04-10] .

[12] Opis obyczajów w 15-leciu międzysojuszniczym 1989-2004.

[13] Organizacja życia kulturalnego w społeczeństwie obywatelskim na tle gospodarki rynkowej. Czasy kultury 1789–1989.

[14] Recenzja prof. dr hab. Doroty Heck.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]