Aurel Stroe
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
| |
Aurel Stroe (ur. 5 maja 1932 w Bukareszcie[1][2], zm. 3 października 2008 w Mannheimie) – rumuński kompozytor.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Od 1951 do 1956 roku studiował w konserwatorium w Bukareszcie, gdzie jego nauczycielami byli Mihail Andricu (kompozycja), Ovidiu Drimba (fortepian), Marṭian Negrea (harmonia) oraz Theodor Rogalski (orkiestracja)[1][2]. W 1966 roku wziął udział w kursie muzyki elektronicznej w Monachium[2]. W latach 1966–1969 uczestnik Międzynarodowych Letnich Kursów Nowej Muzyki w Darmstadcie[1][2], gdzie uczęszczał na zajęcia prowadzone przez Kagela, Ligetiego i Stockhausena[2]. Był autodydaktą w zakresie matematyki wyższej i informatyki[1]. W 1968 roku przebywał na stypendium w Stanach Zjednoczonych[1]. W latach 1972–1973 stypendysta Deutscher Akademischer Austauschdienst w Berlinie[1]. Od 1974 do 1984 roku prowadził klasę kompozycji w konserwatorium w Bukareszcie, udzielał też wykładów na Uniwersytecie Bukareszteńskim na temat muzyki komputerowej[1]. W 1985 roku z powodów politycznych wyemigrował z Rumunii i wyjechał do Stanów Zjednoczonych[1]. W latach 1985–1986 wykładał na Uniwersytecie Illinois w Urbanie i Champaign, w 1986 roku osiadł na stałe w Mannheimie[1].
W latach 1992–1998 prowadził gościnnie wakacyjne kursy muzyczne w Bușteni[1]. Kawaler francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (1992)[1]. W 2002 roku otrzymał nagrodę im. Herdera[1].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W latach 50. XX wieku sprzeciwił się narzuconemu przez komunistyczne władze Rumunii socrealizmowi, szukając inspiracji w nurtach zachodniej awangardy[1]. W pierwszym okresie (do 1968 roku) wpływ na jego twórczość miały idee konceptualne: ciągi pseudolosowe, ciąg Fibonacciego i swoiście traktowane serie, które łączył z dawnymi technikami kompozytorskimi: ścisłymi kanonami i kontrolowaną heterofonią[1]. W drugim okresie dokonał złagodzenia języka muzycznego, tworząc sześciotonowe systemy modalne, rozszerzane następnie poza ambitus jednej oktawy[1]. Interesował się nierównomiernie temperowanym strojem oraz mikrotonowością, łączył ze sobą skale muzyczne typowe dla różnych epok i kultur[1]. W swoich kompozycjach oscylował pomiędzy zdeterminowaniem a chaosem i między zapisem ścisłym, a ad libitum[1].
Ważniejsze kompozycje
[edytuj | edytuj kod](na podstawie materiałów źródłowych[1])
Utwory orkiestrowe
- Symfonia (1955)
- Koncert na smyczki (1951)
- Ouverture – Burlesque (1961)
- Contrastes na blachę i perkusję (1963)
- Arcades na 10 grup instrumentalnych (1963)
- Musique de concert na fortepian, blachę i perkusję (1965)
- Laudes: I na 28 smyczków (1966), II (1968)
- Canto: I (1967), II na 12 grup instrumentalnych (1967)
- Prerie et prières na saksofon i orkiestrę (1993)
- Ciaccona con alcune licenze – sinfonia concertante na perkusję i orkiestrę (1995)
- Préludes lyriques na zespół instrumentów (1999)
- Koncert na akordeon i zespół solistów (2001)
Utwory kameralne
- Rêver c’est désengrener les temps superposés na klarnet, wiolonczelę i klawesyn lub fortepian (1970)
- Anamorphoses canoniques na flet, klarnet, klawikord, puzon, wiolonczelę i taśmę (1987)
- Capricci e Ragas na skrzypce i zespół solistów (1990)
- Carillons et échos (6 préludes solennels) na 5 perkusji, 2 syntezatory, skrzypce, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1995)
Utwory wokalno-instrumentalne
- kantata Visage de la paix na mezzosopran, chór i orkiestrę, słowa Paul Éluard (1960)
- Only through Time... na baryton, 4 puzony, 4 gongi i orkiestrę, słowa T.S. Eliot (1965)
- 2 Epitaphes na głos i fortepian (1973)
- Chorales et comptines na chór kameralny, 4 puzony i saksofon solo (1992)
- Mandala mit einem Crucifixus von Antonio Lotti na chór kameralny i wielką orkiestrę (1997)
Opery
- Oedipe à Colonnos, libretto kompozytora według Sofoklesa (1963)
- Ça n’aura pas le Prix Nobel, libretto Paul Sterian (1969)
- miniopera na taśmę De Ptolemaeo, libretto Nichita Stănescu (1970)
- cykl Nowa Oresteja do libretta kompozytora według Ajschylosa: I Agamemnon (1981), II Choefory (1977), III Eumenidy (1985)
- opera-oratorium Das Weltkonzil (1988)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 178–179. ISBN 978-83-224-0866-7.
- ↑ a b c d e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3516. ISBN 0-02-865571-0.