Bartniczka (gmina)

Bartniczka

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	brodnicki
TERC	0402062
Wójt	Piotr Ruciński (od 2024)
Powierzchnia	83,56 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	4744[1]
• gęstość	56,9 os./km²
Nr kierunkowy	56
Tablice rejestracyjne	CBR
Adres urzędu: Bartniczka 89 87-321 Bartniczka
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 13 Liczba miejscowości 20
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Bartniczka
Położenie na mapie Polski Bartniczka
53°15′N 19°37′E/53,247694 19,613750
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Bartniczka (do końca 2004 gmina Grążawy) – gmina wiejska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie brodnickim.

Została utworzona w 1934 i leżała wówczas w województwie pomorskim, od 1973 do 1975 gmina administracyjnie należała do województwa bydgoskiego, a w latach 1975–1998 do województwa toruńskiego. Do końca 2004 r. gmina nosiła nazwę gmina Grążawy, a jej siedzibą były Grążawy. 1 stycznia 2005 r. zmieniono nazwę gminy na gmina Bartniczka^[2], w związku z uzyskaniem przez przysiółek Bartniczka statusu pełnoprawnej miejscowości.

Siedzibą gminy jest Bartniczka.

Według danych z 31 grudnia 2013^[3] gminę zamieszkiwało 4714 osób.

Historia

Gmina zbiorowa Grązawy została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie brodnickim w woj. pomorskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Grązawy, Gutowo, Łaszewo, Małe Leźno, Miesiączkowo, Radoszki, Samin, Świerczynki, Zaborowo i Zdroje (oraz z obszarów dworskich położonych na tych terenach lecz nie wchodzących w skład gmin)^[4].

Po wojnie jednostka zachowała przynależność administracyjną. 6 lipca 1950 roku zmieniono nazwę woj. pomorskiego na bydgoskie^[5]. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 10 gromad: Grązawy, Gutowo, Łaszewo, Małe Leźno, Miesiączkowo, Radoszki, Samin, Świerczynki, Zaborowo i Zdroje^[6]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[7].

Z kolejną reformą przywracającą gminy 1 stycznia 1973^[8], w woj. bydgoskim (w powiecie brodnickim) utworzono jednostkę o nazwie gmina Grążawy, lecz zupełnie innym zasięgu terytorialnym. Nowa gmina Grążawy objęła jedynie sołectwa Grążawy, Gutowo, Koziary, Łaszewo, Radoszki, Samin, Świerczynki i Zdroje po dawnej gminie Grążawy; objęła także sporą część dawnej gminy Jastrzębie (Igliczyzna, Jastrzębie, Komorowo, Nowe Świerczyny i Stare Świerczyny), powstało też nowe sołectwo Bartniczka. Nowa gmina Grążawy nie objęła natomiast Małego Leźna (weszło w skład gminy Brzozie oraz sołectw Miesiączkowo i Zaborowo (weszły w skład gminy Górzno)^[9]. 1 czerwca 1975 roku gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. toruńskim^[10] a 1 stycznia 1999 roku w nowo utworzonym woj. kujawsko-pomorskim (powiat brodnicki)^[11]. 1 stycznia 2005 roku siedziba władz gminy Grążawy została przeniesiona do Bartniczki z jednoczesną zmianą nazwy gminy na Bartniczka^[2].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[12] gmina Bartniczka ma obszar 83,56 km², w tym:

• użytki rolne: 6 181 ha
• użytki leśne: 1 380 ha

Demografia

Dane z 31 grudnia 2013^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4714	100	2323	49,3	2391	50,7

• Piramida wieku mieszkańców gminy Bartniczka w 2014 roku^[1].

Zabytki

Grążawy, kościół św. Marcina

Jastrzębie, kościół Nawiedzenia NMP

Radoszki, kościół św. Wawrzyńca i Mikołaja

Wykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy^[13]:

• drewniany kościół parafii pod wezwaniem św. Marcina z 1752 roku w Grążawach, nr A/159/72 z 13.07.1936 roku
• drewniany kościół parafii pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny z XIX w. w Jastrzębiu, nr 388/126 z 26.11.1957 roku
• drewniany kościół parafii pod wezwaniem św. Wawrzyńca i Mikołaja z 1717 roku w Radoszkach, nr A/160/73 z 13.07.1936 roku.

Sołectwa

Bartniczka, Grążawy, Gutowo, Igliczyzna, Jastrzębie, Komorowo, Koziary, Łaszewo, Nowe Świerczyny, Radoszki, Samin, Stare Świerczyny, Świerczynki.

Miejscowość bez statusu sołectwa: Długi Most, Gołkówko, Samin (osada), Skrobacja, Sokołowo, Wilamowo, Zdroje.

Sąsiednie gminy

Gmina Brodnica, gmina Brzozie, gmina Górzno, gmina Świedziebnia, gmina Lidzbark

Przypisy

1. Gmina Bartniczka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. Dz.U. z 2004 r. nr 169, poz. 1767
3. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2013 r. (stan w dniu 31 XII). GUS. [dostęp 2014-10-05]. (pol.).
4. Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 558
5. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
6. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
7. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
8. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
9. Uchwała Nr XVIII/88/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie bydgoskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy z dnia 9 grudnia 1972, Nr. 17, Poz. 200).
10. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
11. Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
12. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
13. Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku, s. 6. [dostęp 2012-02-04].