Bartłomiej Strobel

Bartłomiej Strobel mł.
Bartholomäus Strobel d. J.
Data i miejsce urodzenia

ok. 1591
Wrocław

Data i miejsce śmierci

ok. 1647
Toruń

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

manieryzm, barok

Ukrzyżowanie (1634), Kościół św. Jakuba w Toruniu
Portret Władysława Dominika ks. Zasławskiego-Ostrogskiego (1635), Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Daniel i król Cyrus przed posągiem Baala (1636-37), Muzeum Narodowe w Warszawie

Bartłomiej lub Bartholomäus lub Bartholomeus Strobel młodszy (ochrz. 11 kwietnia 1591 we Wrocławiu, zm. po 1647 w Toruniu) – polski malarz pochodzenia niemieckiego, przedstawiciel późnego manieryzmu i wczesnego baroku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem pochodzącego ze Schneebergu wrocławskiego malarza Bartholomäusa starszego i Thabithy Riehl, córki malarza Andreasa st. Uczył się w pracowni swego ojca (1602-1607). W l. 1608-1611 przebywał w Wiedniu i w Pradze. W 1619 uzyskał serwitoriat cesarza Macieja Habsburga (dzięki poparciu Zygmunta III), w 1624 cesarza Ferdynanda II. Przyjaźnił się z poetą Martinem Opitzem, którego portretował, a przez niego był opiewany w poezji. W 1624 poślubił córkę kupca – Magdalenę Mitwentz. W 1633 przeniósł się do Polski. Działał w Gdańsku, Elblągu i Toruniu. W 1639 został malarzem nadwornym Władysława IV. W 1637 prowadził działalność w Elblągu, a od 1639 w Toruniu[1].

W 1643 po ciężkiej chorobie przeszedł na katolicyzm.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Wykonywał obrazy ołtarzowe głównie o tematyce maryjnej (choć był protestantem) na zamówienie katolickich kościołów i klasztorów na Pomorzu, Kujawach i Wielkopolsce (m.in. Grodzisk Wielkopolski, Koprzywnica, Koronowo, Pępowo, Radzyń Chełmiński, Koźliny oraz katedry we Fromborku, w Toruniu, Pelplinie, Włocławku i Wilnie).

Był znakomitym portrecistą. Specjalizował się w portrecie reprezentacyjnym (m.in. portrety Jerzego Ossolińskiego, ks. Władysława Dominika Zasławskiego-Ostrogskiego, Wilhelma Orsettiego). W jego portretach uwidacznia się nurt reprezentacyjny. Jest to sztuka chłodna, linearna, bardzo oficjalna, Portretowane postaci przedstawione są w pozycji stojącej, najczęściej jedną ręką wspierają się na boku, drugą nonszalancko opierają o stolik. Osoby przedstawiane na obrazach Strobla ubrane są w przesadnie bogate stroje, wykonane z najdroższych tkanin, których lśnienie możemy obserwować dzięki mistrzowskiej technice artysty. Dla podkreślenia rangi portretowanego malarz umieszcza na obrazie przedmioty będące aluzją do herbu rodowego, co miało uwypuklać wspaniałość i ciągłość genealogiczną rodziny.

Pozostawał pod wpływem manierystów Bartholomeusa Sprangera i Hansa von Aachena, z którymi zetknął się na dworze Rudolfa II Habsburga w Pradze oraz malarza gdańskiego Hermana Hana. W swojej działalności portretowej nawiązywał do malarstwa holenderskiego (Jan Antonisz van Ravesteyn).

W l. 1630-33 lub 1640-42, prawdopodobnie na zamówienie króla Władysława IV, namalował, nawiązujący do renesansowej tradycji scen nocnych uczt i bankietów, monumentalny obraz o wymiarach 280 × 952 cm – Uczta u Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela. Dzieło zostało zakupione być może przez Elżbietę Farnese, drugą żonę króla Hiszpanii Filipa V. Od 1746 znajdowało się w hiszpańskich zbiorach królewskich, obecnie w Museum del Prado w Madrycie. Malowidło wypełnia wielka liczba miniatorskich szczegółów. Na pierwszym planie artysta umieścił ok. 60 postaci, w tym wiele historycznych (m.in. cesarz Ferdynand II Habsburg, król Francji Henryk IV Burbon i generał Albrecht von Wallenstein).

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
Uczta u Heroda i ścięcie Jana Chrzciciela (1630-33 lub 1640-42) Prado, Madryt

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Historia Polski i Świata. T. 6.: Historia Polski – Polska 1586-1831. Mediasat Group SA dla Gazety Wyborczej, 2007, s. 167. ISBN 978-84-9819-813-3.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]