Bell CH-146 Griffon

Bell CH-146 Griffon
	; CH-146 Griffon (2006)
	Dane podstawowe
Państwo	Stany Zjednoczone; Kanada
Producent	Bell Helicopter Textron
Typ	śmigłowiec
Załoga	3
	Historia
Data oblotu	1992
Lata produkcji	1992–1998
Liczba egz.	100
	Dane techniczne
Napęd	silnik turbowałowy Pratt & Whitney Canada PT6T-3D
Moc	930 kW
	Wymiary
Średnica wirnika	14,02 m
Długość	17,09 m
Wysokość	4,60 m
	Masa
Własna	3356 kg
Startowa	5398 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	260 km/h
Prędkość przelotowa	219 km/h
Zasięg	656 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	możliwość montażu dwóch karabinów maszynowych FN MAG, M134 Minigun kal. 7,62 mm lub GAU-21 kal. 12,7 mm w obu drzwiach
	Liczba miejsc
	10 pasażerów lub 6 noszy
	Użytkownicy
	Royal Canadian Air Force
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Bell CH-146 Griffon – kanadyjski śmigłowiec wielozadaniowy zbudowany przez spółkę Bell Helicopter Textron dla Kanadyjskich Sił Zbrojnych na bazie Bell 412HP. Kontrakt na dostawę 100 maszyn zawarto w 1992 roku, dostawy zrealizowano w latach 1995–1998.

Historia

W 1992 roku Kanadyjskie Siły Zbrojne złożyły zamówienie na sto nowych śmigłowców wielozadaniowych, mających zastąpić trzy używane wówczas typy maszyn – transportowe CH-18 Iroquois, CH-135 Twin Huey i obserwacyjne CH-136 Kiowa. Podjęto decyzję, iż nowy wiropłat stanowić będzie rozwinięcie cywilnego śmigłowca Bell 412HP. Produkcję seryjną uruchomiono w zakładach spółki Bell Helicopter w Mirabel, w prowincji Quebec. Pierwszy Griffon został przekazany w 1995 roku, a ostatni w 1998 roku. CH-146 przeznaczony jest do transportu żołnierzy i sprzętu, zadań logistycznych, misji MEDEVAC i SAR oraz misji obserwacyjnych i łącznikowych^[1]^[2]. Śmigłowce były intensywnie eksploatowane w czasie misji w Afganistanie^[3]. Oprócz Afganistanu, Griffony były także eksploatowane na misjach w Haiti i Kosowie^[4]. Zgodnie ze stanem na rok 2022 w służbie pozostaje 85 śmigłowców^[5].

W czerwcu 2022 roku zawarto kontrakt na modernizację CH-146, na mocy którego cała flota eksploatowanych śmigłowców ma zostać doprowadzona do nowego standardu. Modernizacji ma zostać poddana między innymi awionika, rejestratory parametrów lotu i rozmów, systemy nawigacyjne, systemy kontroli lotu, nowe wyświetlacze oraz układ napędowy wraz z modernizacją silników. Prace mają zostać zrealizowane w latach 2024–2028 oraz pozwolić mają na dalszą eksploatację maszyn do połowy lat trzydziestych XXI wieku^[5]^[6].

Konstrukcja

CH-146 stanowi wojskowe rozwinięcie cywilnego śmigłowca Bell 412HP. Śmigłowiec napędzany jest pojedynczym silnikiem turbowałowym Pratt & Whitney Canada PT6T-3D o mocy 930 kW. Podłoga Griffona jest opancerzona, podobnie jak fotele załogi, która składa się z trzech osób – dwóch pilotów i technika pokładowego. Maszynę produkowano w dwóch wersjach – wielozadaniowego śmigłowca transportowego (UTTH) oraz wersja przeznaczona do realizacji misji MEDEVAC i SAR. W wariancie transportowym CH-146 jest w stanie zabrać na pokład do dziesięciu żołnierzy, natomiast w wersji ratowniczej sześć noszy z rannymi i czteroosobową załogę – dodatkowym członkiem załogi jest technik misji SAR. Dodatkowo śmigłowiec wyposażony jest we wciągarkę, hak transportowy do podwieszania ładunków pod kadłubem. Na wyposażenie elektroniczne składa się stabilizowana głowica optoelektroniczna Westcam 16TD-A z kamerą termalną, reflektor-szperacz oraz system zarządzania lotem CMA-2082A od CMC Electronic. Kokpit przystosowany jest do współpracy z goglami noktowizyjnymi. Griffon nie dysponuje stałym uzbrojeniem, jedynie w przesuwanych drzwiach można zamontować karabin maszynowy FN MAG kal. 7,62 mm, M134 Minigun również tego samego kalibru lub GAU-21 kal. 12,7 mm^[7]^[4]^[1]. Po demontażu niektórych elementów zewnętrznych śmigłowca istnieje możliwość jego transportu drogą powietrzną w ładowniach samolotów transportowych Lockheed C-130 Hercules i Boeing C-17 Globemaster III^[4].

Galeria

Griffon w wersji SAR
Podstawowy wariant transportowy
Zmodyfikowany CH-146 na potrzeby misji w Afganistanie, widoczne stanowisko M134 Minigun w drzwiach kabiny
Kokpit śmigłowca

Przypisy

↑ ^a ^b The RotorHead - CH-146 Griffon [online], web.archive.org, 22 kwietnia 2001 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2001-04-22] .
↑ Griffon helicopter (CH146) [online], Canadian Army, 20 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2011-06-10] .
↑ Rańkowski 2015 ↓, s. 57.
↑ ^a ^b ^c Bell CH-146 Griffon [online], www.militaryfactory.com [dostęp 2022-07-17] (ang.).
↑ ^a ^b Defense BriefD.B. Editorial Defense BriefD.B., Canada's Bell CH-146 Griffon helicopters getting life extension upgrade [online], Defense Brief, 30 maja 2022 [dostęp 2022-07-17] (ang.).
↑ ŁukaszŁ. Pacholski ŁukaszŁ., Bell Textron Canada wydłuży życie CH-146 Griffon [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM, 31 maja 2022 [dostęp 2022-08-02] (pol.).
↑ Rańkowski 2015 ↓, s. 56-57.

Bibliografia

Mateusz Rańkowski. Lotnictwo Klonowego Liścia część II. „Lotnictwo”. 10/2015, s. 56-66, 2015. Magnum X. ISSN 1732-5323.

[:0-1] The RotorHead - CH-146 Griffon [online], web.archive.org, 22 kwietnia 2001 [dostęp 2022-07-17] [zarchiwizowane z adresu 2001-04-22] .

[2] Griffon helicopter (CH146) [online], Canadian Army, 20 lipca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2011-06-10] .

[CITEREFRańkowski201557-3] Rańkowski 2015 ↓, s. 57.

[:2-4] Bell CH-146 Griffon [online], www.militaryfactory.com [dostęp 2022-07-17] (ang.).

[:1-5] Defense BriefD.B. Editorial Defense BriefD.B., Canada's Bell CH-146 Griffon helicopters getting life extension upgrade [online], Defense Brief, 30 maja 2022 [dostęp 2022-07-17] (ang.).

[6] ŁukaszŁ. Pacholski ŁukaszŁ., Bell Textron Canada wydłuży życie CH-146 Griffon [online], Wydawnictwo militarne ZBIAM, 31 maja 2022 [dostęp 2022-08-02] (pol.).

[CITEREFRańkowski201556-57-7] Rańkowski 2015 ↓, s. 56-57.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]