Białogard (gmina wiejska)
| gmina wiejska | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
3201022 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Wójt |
Jacek Smoliński | ||||||
| Powierzchnia |
328,25[1] km² | ||||||
| Populacja (31.12.2016[2]) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
23,7 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
94 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
ZBI | ||||||
Adres urzędu: ul. Wileńska 878-200 Białogard | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||||
| 54°00′11″N 15°59′32″E/54,003056 15,992222 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
_location_map.png)
Białogard – gmina wiejska w Polsce położona w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie białogardzkim. Siedzibą gminy jest miasto Białogard, które nie wchodzi w skład gminy, jest osobną gminą miejską. Jest to jedyna gmina wiejska w powiecie.
Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7767 mieszkańców[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwały 7682 osoby.
Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 16., ludność 50.
Gmina stanowi 38,8% powierzchni powiatu.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Gmina znajduje się w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w środkowej części powiatu białogardzkiego. Gmina leży na Równinie Białogardzkiej. Przez gminę przepływają rzeki: Parsęta, wpadająca do niej Radew (wyznaczająca część północnej granicy gminy) oraz mniejszy dopływ Parsęty, Liśnica przez które prowadzi szlak kajakowy. Tereny leśne zajmują 33% powierzchni gminy, a użytki rolne 56%.
Sąsiednie gminy:
- Białogard (miejska), Karlino i Tychowo (powiat białogardzki)
- Biesiekierz i Świeszyno (powiat koszaliński)
- Połczyn-Zdrój, Rąbino i Sławoborze (powiat świdwiński)
Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa koszalińskiego.
Najwyższy punkt gminy to wzniesienie Iwki niedaleko Rychówka o wysokości 114,87 m n.p.m., natomiast najniższy punkt o wysokości 11,3 m n.p.m. leży u ujścia rzeki Radwi do Parsęty.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7767 mieszkańców. Gminę zamieszkuje 16,1% ludności powiatu[2]. Gęstość zaludnienia wynosi 23,7 osoby na km².
Dane z 31 grudnia 2016 r.[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 7767 | 100 | 3771 | 48,55 | 3996 | 51,45 |
- Piramida wieku mieszkańców gminy Białogard w 2014 roku[4].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Transport drogowy
[edytuj | edytuj kod]Przez gminę Białogard prowadzą następujące drogi wojewódzkie:
- 163 łącząca Białogard z Karlinem (8 km) przez Byszyno (9 km) do Połczyna-Zdroju (31 km)
- 169 z Byszyna w kierunku Tychowa (14 km)
- 166 z Białogardu do drogi krajowej nr 6 w kierunku Koszalina (7 km).
Transport kolejowy
[edytuj | edytuj kod]Miasto Białogard jest węzłem kolejowym, uzyskało połączenie już w 1859 r. po doprowadzeniu linii ze Szczecina do Koszalina, 11 lat później linia została przedłużona do Gdańska. Także w 1859 r. wybudowano drugą ważną linię z Kołobrzegu, w 1878 r. przedłużoną do Szczecinka, a rok później do Poznania. W 1895 r. otwarto wąskotorową linię kolejową do Świelina, a w 1909 r. do Rarwina. Obie linie miały rozstaw torów 750 mm, a krótko po II wojnie światowej zmieniono rozstaw w obu liniach na 1000 mm oraz zbudowano odcinek z Rarwina do Lepina. Pod koniec lat 80. XX wieku obie linie normalnotorowe zostały zelektryfikowane. W 1991 r. zamknięto linię Białogard Wąsk.- Lepino Trójkąt, a 5 lat później tę do Świelina. Obecnie w gminie czynne są 3 stacje: Czarnowęsy Pomorskie, Kościernica i Nosówko (na trasie Szczecin – Gdańsk).
Poczta
[edytuj | edytuj kod]Gminę obsługują urzędy pocztowe w Białogardzie.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Na terenie gminy znajduje się 16 zabytków nieruchomych, które chronione są prawem (stan na dzień 31 grudnia 2008):[5]
- zespół pałacowy w Podwilczu
- kościoły w Białogórzynie, Pomianowie, Żytelkowie, Łęcznie, Stanominie, Rarwinie, Podwilczu
- parki dworski i pałacowe w Kamosowie, Laskach, Nasutowie, Nawinie, Rarwinie, Stanominie
- cmentarz w Dargikowie
Administracja i samorząd
[edytuj | edytuj kod]W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 29,9 mln zł, a dochody budżetu 30,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 19,4 mln zł, co stanowiło 64,5% poziomu dochodów[6].
Mieszkańcy gminy Białogard razem z mieszkańcami gminy Tychowo wybierają 5 radnych do Rady Powiatu w Białogardzie, a radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13.
Gmina wiejska Białogard jest obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Białogardzie i Sądu Okręgowego w Koszalinie[7]. Gmina (właśc. powiat białogardzki) jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie[8].
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]Gmina wiejska Białogard utworzyła 33 jednostek pomocniczych, będących sołectwami.
- Sołectwa
- Białogórzyno, Buczek, Byszyno, Czarnowęsy, Dargikowo, Dębczyno, Góry, Gruszewo, Klępino Białogardzkie, Kościernica, Laski, Lulewice, Lulewiczki, Łęczno, Moczyłki, Nasutowo, Nawino, Nosówko, Pękanino, Podwilcze, Pomianowo, Pustkowo, Rarwino, Redlino, Rogowo, Rościno, Rychowo, Rychówko, Rzyszczewo, Zagórze, Żeleźno, Żelimucha i Żytelkowo
Miejscowości
[edytuj | edytuj kod]- Wsie
- Białogórzyno, Buczek, Byszyno, Czarnowęsy, Dargikowo, Dębczyno, Góry, Gruszewo, Kamosowo, Klępino Białogardzkie, Kościernica, Laski, Lulewice, Lulewiczki, Łęczno, Moczyłki, Nasutowo, Nawino, Nosówko, Pękanino, Podwilcze, Pomianowo, Pustkowo, Rarwino, Redlino, Rogowo, Rościno, Rychowo, Rychówko, Rzyszczewo, Stanomino, Zagórze, Zaspy Małe, Żeleźno, Żelimucha, Żytelkowo
- Osady
- Białogórzynko, Leśniki, Liskowo, Łęczenko, Łęczynko, Pękaninko, Przegonia, Pustkówko, Sińce, Stajkowo, Strzelec, Tarpnowo, Trzebiele, Wronie Gniazdo, Wygoda, Ząbki i Żabiniec
- Dawne miejscowości
- Nowiec.
Współpraca międzynarodowa
[edytuj | edytuj kod]- Amt Dömitz-Malliß, (Niemcy) od 2001[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ a b c d Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
- ↑ Gmina Białogard w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-04], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Gmina Białogard w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin.
- ↑ Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. ws. ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz.U. z 2012 r. poz. 1223)
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. ws. obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925)
- ↑ Partnerzy zagraniczni. UG w Białogardzie. [dostęp 2009-02-18]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Białogard na lata 2005-2013, UG Białogard, 2005
