Białogard (gmina wiejska)

Białogard
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

białogardzki

TERC

3201022

Siedziba

Białogard

Wójt

Jacek Smoliński

Powierzchnia

328,25[1] km²

Populacja (31.12.2016[2])
• liczba ludności


7767

• gęstość

23,7 os./km²

Nr kierunkowy

94

Tablice rejestracyjne

ZBI

Adres urzędu:
ul. Wileńska 8
78-200 Białogard
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Białogard
Liczba sołectw

33

Liczba miejscowości

53

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
54°00′11″N 15°59′32″E/54,003056 15,992222
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Białogardgmina wiejska w Polsce położona w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie białogardzkim. Siedzibą gminy jest miasto Białogard, które nie wchodzi w skład gminy, jest osobną gminą miejską. Jest to jedyna gmina wiejska w powiecie.

Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7767 mieszkańców[2]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwały 7682 osoby.

Miejsce w województwie (na 114 gmin):
powierzchnia 16., ludność 50.

Gmina stanowi 38,8% powierzchni powiatu.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Gmina znajduje się w północnej części województwa zachodniopomorskiego, w środkowej części powiatu białogardzkiego. Gmina leży na Równinie Białogardzkiej. Przez gminę przepływają rzeki: Parsęta, wpadająca do niej Radew (wyznaczająca część północnej granicy gminy) oraz mniejszy dopływ Parsęty, Liśnica przez które prowadzi szlak kajakowy. Tereny leśne zajmują 33% powierzchni gminy, a użytki rolne 56%.

Sąsiednie gminy:

Do 31 grudnia 1998 r. wchodziła w skład województwa koszalińskiego.

Najwyższy punkt gminy to wzniesienie Iwki niedaleko Rychówka o wysokości 114,87 m n.p.m., natomiast najniższy punkt o wysokości 11,3 m n.p.m. leży u ujścia rzeki Radwi do Parsęty.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 31 grudnia 2016 r. gmina miała 7767 mieszkańców. Gminę zamieszkuje 16,1% ludności powiatu[2]. Gęstość zaludnienia wynosi 23,7 osoby na km².

Dane z 31 grudnia 2016 r.[2]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 7767 100 3771 48,55 3996 51,45
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Białogard w 2014 roku[4].


Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

Transport drogowy

[edytuj | edytuj kod]

Przez gminę Białogard prowadzą następujące drogi wojewódzkie:

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]

Miasto Białogard jest węzłem kolejowym, uzyskało połączenie już w 1859 r. po doprowadzeniu linii ze Szczecina do Koszalina, 11 lat później linia została przedłużona do Gdańska. Także w 1859 r. wybudowano drugą ważną linię z Kołobrzegu, w 1878 r. przedłużoną do Szczecinka, a rok później do Poznania. W 1895 r. otwarto wąskotorową linię kolejową do Świelina, a w 1909 r. do Rarwina. Obie linie miały rozstaw torów 750 mm, a krótko po II wojnie światowej zmieniono rozstaw w obu liniach na 1000 mm oraz zbudowano odcinek z Rarwina do Lepina. Pod koniec lat 80. XX wieku obie linie normalnotorowe zostały zelektryfikowane. W 1991 r. zamknięto linię Białogard Wąsk.- Lepino Trójkąt, a 5 lat później tę do Świelina. Obecnie w gminie czynne są 3 stacje: Czarnowęsy Pomorskie, Kościernica i Nosówko (na trasie Szczecin – Gdańsk).

Poczta

[edytuj | edytuj kod]

Gminę obsługują urzędy pocztowe w Białogardzie.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie gminy znajduje się 16 zabytków nieruchomych, które chronione są prawem (stan na dzień 31 grudnia 2008):[5]

  • zespół pałacowy w Podwilczu
  • kościoły w Białogórzynie, Pomianowie, Żytelkowie, Łęcznie, Stanominie, Rarwinie, Podwilczu
  • parki dworski i pałacowe w Kamosowie, Laskach, Nasutowie, Nawinie, Rarwinie, Stanominie
  • cmentarz w Dargikowie

Administracja i samorząd

[edytuj | edytuj kod]

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu gminy wynosiły 29,9 mln zł, a dochody budżetu 30,2 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 19,4 mln zł, co stanowiło 64,5% poziomu dochodów[6].

Mieszkańcy gminy Białogard razem z mieszkańcami gminy Tychowo wybierają 5 radnych do Rady Powiatu w Białogardzie, a radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 3. Posłów na Sejm wybierają z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu nr 99, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13.

Gmina wiejska Białogard jest obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Białogardzie i Sądu Okręgowego w Koszalinie[7]. Gmina (właśc. powiat białogardzki) jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie[8].

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Gmina wiejska Białogard utworzyła 33 jednostek pomocniczych, będących sołectwami.

Sołectwa
Białogórzyno, Buczek, Byszyno, Czarnowęsy, Dargikowo, Dębczyno, Góry, Gruszewo, Klępino Białogardzkie, Kościernica, Laski, Lulewice, Lulewiczki, Łęczno, Moczyłki, Nasutowo, Nawino, Nosówko, Pękanino, Podwilcze, Pomianowo, Pustkowo, Rarwino, Redlino, Rogowo, Rościno, Rychowo, Rychówko, Rzyszczewo, Zagórze, Żeleźno, Żelimucha i Żytelkowo

Miejscowości

[edytuj | edytuj kod]
Wsie
Białogórzyno, Buczek, Byszyno, Czarnowęsy, Dargikowo, Dębczyno, Góry, Gruszewo, Kamosowo, Klępino Białogardzkie, Kościernica, Laski, Lulewice, Lulewiczki, Łęczno, Moczyłki, Nasutowo, Nawino, Nosówko, Pękanino, Podwilcze, Pomianowo, Pustkowo, Rarwino, Redlino, Rogowo, Rościno, Rychowo, Rychówko, Rzyszczewo, Stanomino, Zagórze, Zaspy Małe, Żeleźno, Żelimucha, Żytelkowo
Osady
Białogórzynko, Leśniki, Liskowo, Łęczenko, Łęczynko, Pękaninko, Przegonia, Pustkówko, Sińce, Stajkowo, Strzelec, Tarpnowo, Trzebiele, Wronie Gniazdo, Wygoda, Ząbki i Żabiniec
Dawne miejscowości
Nowiec.

Współpraca międzynarodowa

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  2. a b c d Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2016 r. (Stan w dniu 31 XII 2016 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2017-05-30. ISSN 2451-2087.
  3. Gmina Białogard w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-04], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  4. Gmina Białogard w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  5. „Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków”. Szczecin. 
  6. Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST » Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 7. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-19].
  7. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. ws. ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz.U. z 2012 r. poz. 1223)
  8. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. ws. obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925)
  9. Partnerzy zagraniczni. UG w Białogardzie. [dostęp 2009-02-18]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Białogard na lata 2005-2013, UG Białogard, 2005