Centaurea cineraria

Centaurea cineraria
Ilustracja
Liście gatunku
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Carduoideae

Rodzaj

chaber

Gatunek

Centaurea cineraria

Nazwa systematyczna
Centaurea cineraria L.
Sp. Pl. 2: 912. 1753 (1 May 1753)[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Centaurea cineraria L. – gatunek rośliny z rodziny astrowatych (Compositae Gis.). Występuje naturalnie w Europie i na Kaukazie. Ponadto został naturalizowany w innych rejonach świata[5].

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten pochodzi z Europy Południowej, głównie z Włoch[6]. Ponadto w Europie rośnie naturalnie między innymi w Finlandii, Szwecji, Norwegii, Danii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemczech, Hiszpanii i Włoszech, natomiast na Kaukazie został zarejestrowany w Gruzji oraz Armenii. Został naturalizowany w Stanach Zjednoczonych (między innymi w Kalifornii, Kolorado i Alabamie), Australii i Nowej Zelandii[5][7].

We Włoszech został zaobserwowany między innymi na Sycylii, w Kalabrii, Basilicacie, Kampanii oraz Lacjum[8]. Występuje między innymi w Parku Narodowym Alta Murgia[9]. We Francji zarejestrowano go tylko w departamencie Alpy Nadmorskie[10].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat
Pokrój
W cieplejszym klimacie rośnie jako zimozielona bylina, natomiast w chłodniejszych rejonach jako roślina jednoroczna. Dorasta do 15–30 cm wysokości i 22–30 cm szerokości[6][7][11].
Liście
Naprzemianległe, aksamitne. Mają srebrną lub szarą barwę. Są one bardzo zróżnicowane, w większości mają podłużny lub owalny kształt, często bardzo wcięte. Są owłosione zarówno na wierzchu jak i od spodu[6][7].
Kwiaty
Niepozorne. Mają różowofioletową, żółtą lub białą barwę[6][7].
Owoce
Niełupki o szarej barwie i długości 5 mm.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Dobrze rośnie w pełnym nasłonecznieniu lub w półcieniu. Gatunek ten jest tolerancyjny na suszę. Najlepiej rośnie na dobrze przepuszczalnym podłożu. Preferuje gleby o odczynie od kwaśnego do obojętnego – od 5,6 do 7,5 pH. Jest wrażliwy na mróz. Rośnie w strefach mrozoodporności od 7 do 11. Niektóre części rośliny są trujące[6][7]. Kwitnie od maja do września[12], natomiast według innych źródeł od czerwca do sierpnia[8].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ma zastosowanie jako roślina ozdobna – doniczkowa lub rabatowa[11]. Wyhodowano między innymi Kultywar:

  • C. cineraria 'Colchester White' – dorasta do 30–90 cm wysokości i 15–30 cm szerokości. Liście mają szarą lub srebrną barwę. Fioletowe kwiaty pojawiają się latem. Najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. ↑ Asteraceae Centaurea cineraria L.. The International Plant Names Index. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  4. ↑ Centaurea cineraria L.. The Plant List. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  5. ↑ a b Centaurea cineraria – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  6. ↑ a b c d e Centaurea cineraria. Learn 2 Grow. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e Dusty Miller, Velvet Centaurea, Centaurea cineraria. Dave's Garden. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  8. ↑ a b Centaurea cineraria L.. [w:] Schede di Botanica [on-line]. Altervista. [dostęp 2015-07-19]. (wł.).
  9. ↑ Stagni temporanei del Parco Nazionale dell’Alta Murgia: peculiarità biologiche. Parco Nazionale dell’Alta Murgia. [dostęp 2015-07-19]. (wł.).
  10. ↑ Centaurea cineraria L.. Tela Botanica. [dostęp 2015-07-19]. (fr.).
  11. ↑ a b Dusty Miller, Centaurea cineraria. Flower Garden News. [dostęp 2015-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 września 2012)]. (ang.).
  12. ↑ Centaurea cineraria L.. Calflora. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).
  13. ↑ Centaurea cineraria 'Colchester White'. Fine Gardening. [dostęp 2015-07-19]. (ang.).