Daredżan Dadiani

Daredżan
Ilustracja
Królowa Kartlii i Kachetii
Okres

od 1750
do 1898

Jako żona

Herakliusz II

Koronacja

1750

Poprzedniczka

Anna Abaszydze

Następczyni

Maria Ciciszwili

Dane biograficzne
Dynastia

Bagratydzi

Data urodzenia

20 lipca 1738

Data śmierci

8 listopada 1807

Miejsce spoczynku

Ławra św. Aleksandra Newskiego

Ojciec

Giorgi Dadiani

Mąż

Herakliusz II

Multimedia w Wikimedia Commons
Pałac królowej Daredżan w Tbilisi

Daredżan Dadiani (ur. 20 lipca 1738, zm. 8 listopada 1807) – małżonka króla Kartlii i Kachetii Herakliusza II.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodziła z książęcego rodu Dadiani z Megrelii, była córką Kasji (Giorgiego) Dadianiego[1]. Herakliusza II poślubiła w wieku dwunastu lat. W ciągu kolejnych lat, najprawdopodobniej począwszy od 1753, urodziła swojemu mężowi 23 dzieci. Z czasem coraz silniej angażowała się w politykę, chcąc zapewnić swoim synom sukcesję - Herakliusz miał syna Jerzego z poprzedniego małżeństwa z Anną Abaszydze; to on i jego potomkowie mieli odziedziczyć po nim tron. Jej wpływ na męża wzrastał, im starszy był Herakliusz[2]. W 1789 Daredżan przyczyniła się do zarzucenia przez Herakliusza planów zjednoczenia Królestwa Kartlii i Kachetii z Królestwem Imeretii. Rada królewska opowiadała się za unifikacją obydwu gruzińskich królestw, Daredżan pragnęła jednak, by na tronie Imeretii pozostał syn jej najstarszej córki Heleny Solomon II i zdołała odwieść męża od planów utworzenia jednolitego państwa[3]. W 1791 pod wpływem żony Herakliusz w testamencie zmienił prawo sukcesyjne swojego kraju: następcą tronu pozostał jego syn Jerzy, jednak po nim tron miał przejąć przyrodni brat, najstarszy żyjący syn Daredżan Julon[3]. Daredżan starała się również wpływać na męża w kwestii polityki zagranicznej. Sprzeciwiała się zależności od Rosji opartej na traktacie gieorgijewskim z 1783. Twierdziła, że orientacja prorosyjska nie przyniosła Gruzji wschodniej żadnych korzyści[2].

Po śmierci Herakliusza w 1798 Jerzy wstąpił na tron jako Jerzy XII i odwołał testament ojca, ogłaszając następcą tronu swojego syna Dawida[4]. W 1800 ten sam władca ponownie zwrócił się do rosyjskiego cara Pawła o dalszą protekcję. Daredżan ponownie gwałtownie się temu sprzeciwiła, a jej syn Aleksander usiłował dokonać zamachu stanu i odsunąć przyrodniego brata od władzy. Jerzy XII nakazał uwięzić Daredżan w areszcie domowym w jej pałacu w Awlabari[5].

Po śmierci Jerzego XII w końcu grudnia 1800 Daredżan bezskutecznie starała się uzyskać u cara rosyjskiego zgodę na objęcie tronu gruzińskiego przez jej syna Julona. W tym czasie w Rosji zapadła już jednak decyzja o wcieleniu Kartlii i Kachetii do Imperium Rosyjskiego. Dowodzący wojskami rosyjskimi w Gruzji gen. Iwan Łazariew oraz generał-gubernator Gruzji Karl Knorring postanowili wywieźć do Rosji wszystkich członków królewskiej rodziny Bagratydów[6]. Daredżan, podobnie jak wdowa po Jerzym XII, Maria, bezskutecznie protestowała[7]. Została zmuszona do wyjazdu w październiku 1803[8].

Królowa-wdowa, nazywana w Rosji Darią Gieorgijewną, zamieszkała w Petersburgu w domu przy cerkwi św. św. Symeona i Anny, w którym następnie urządzono dla niej także kaplicę domową[9].

Rodzina

[edytuj | edytuj kod]

W małżeństwie z Herakliuszem II urodziła 23 dzieci, z czego sześcioro (Zofia, Jan, Salome, Sosłan Dawid, Choreszan i syn o nieznanym imieniu) zmarło w dzieciństwie. Przeżyły następujące dzieci:

  • Helena (1753-1786)
  • Maria (1755-1828)
  • Lewan (1756-1781)
  • Julon (1760-1816)
  • Wachtang (1761-1814)
  • Beri (ur. 1761/1762 -?)
  • Tejmuraz, po wstąpieniu do zakonu Antoni (1762-1827)
  • Anastazja (1763-1838)
  • Ketewan (1764-1840)
  • Solomon (zm. 1765)
  • Mirian (1767-1834)
  • Aleksander (1770-1844)
  • Luarsab (1772-?)
  • Katarzyna (1774-1818)
  • Tekla (1776-1846)
  • Parnaoz (1777-1852)
  • Arcził (1780-?)[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b David Javakhishvili: The Spouses of the King Erekle II. s. 96. [dostęp 2013-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-07)].
  2. ↑ a b N. Gvosdev, Imperial policies and perspectives towards Georgia, 1760–1819. Palgrave, New York, ISBN 0-312-22990-9, s.77
  3. ↑ a b D. Rayfield, Edge of Empires. A History of Georgia, Reaktion Books, 2012, s.254-255
  4. ↑ D. Rayfield, Edge of Empires. A History of Georgia, Reaktion Books, 2012, s.257
  5. ↑ N. Gvosdev, Imperial policies and perspectives towards Georgia, 1760–1819. Palgrave, New York, ISBN 0-312-22990-9, s.81
  6. ↑ N. Gvosdev, Imperial policies and perspectives towards Georgia, 1760–1819. Palgrave, New York, ISBN 0-312-22990-9, s.85
  7. ↑ D. Rayfield, Edge of Empires. A History of Georgia, Reaktion Books, 2012, s.259
  8. ↑ D. Rayfield, Edge of Empires. A History of Georgia, Reaktion Books, 2012, s.262
  9. ↑ Упраздненная церковь в доме грузинской царицы Дарьи