Dipsas ellipsifera

	Dipsas ellipsifera
	(Boulenger, 1898)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	ślimaczarze
Rodzaj	Dipsas
Gatunek	Dipsas ellipsifera
Synonimy
	Leptognathus ellipsifera Boulenger, 1898; Sibynomorphus ellipsifer — Amaral, 1929; Dipsas ellipsifera — Peters, 1960; Dipsas elegans — Peters, 1960 (częściowo); Dipsas oreas ellipsifera — Orcés & Almendáriz, 1987;
	Leptognathus ellipsifera Boulenger, 1898; Sibynomorphus ellipsifer — Amaral, 1929; Dipsas ellipsifera — Peters, 1960; Dipsas elegans — Peters, 1960 (częściowo); Dipsas oreas ellipsifera — Orcés & Almendáriz, 1987;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; zagrożony
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dipsas ellipsifera – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w północno-zachodniej Ameryce Południowej – endemicznie w Ekwadorze. Prowadzi głównie nadrzewny tryb życia^[3].

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1898 roku brytyjski zoolog George Albert Boulenger na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”. Autor nadał mu nazwę Leptognathus ellipsifera, a jako miejsce typowe wskazał Ibarra w Ekwadorze^[3]^[4]. Holotyp zaginął, lektotyp ma oznaczenie BMNH 1946.1.21.26^[a]^[3].

Takson ten bywał niekiedy traktowany jako podgatunek Dipsas oreas^[3].

Etymologia

Dipsas: gr. διψας dipsas, διψαδος dipsados „jadowity wąż, którego ukąszenie wywołuje silne pragnienie”^[5].
ellipsifera: gr. ἔλλειψις od gr. έλλειψη élleipsi „elipsa”, gr. φέρω phero „nosić”^[3].

Morfologia

Jest to małej wielkości wąż o małej głowie, cienkiej szyi, dużych oczach o czarnych tęczówkach i źrenicach. Górne części ciała są od jasnobrązowych do szarawych z charakterystycznymi paskami lub pręgami w liczbie od 30 do 39, występującymi parami, pomiędzy którymi znajdują się jaśniejsze czasami białawe wąskie paski. Czarne paski przechodzą na część brzuszną, do jej krawędzi. Brzuch matowoszary, z gęstym pokryciem mniej lub bardziej kwadratowych, ciemnobrązowych plam, które mają tendencję do skupiania się na zewnętrznych krawędziach łusek brzusznych. Czasami tworzą nieregularne pasy ciągnące się do ogona. Na głowie dobrze widoczne nieregularne ciemne plamy na jasnobrązowym tle. Młode osobniki są podobne do dorosłych z tym, że mają bardziej kontrastowe kolory^[6]^[7]. Gatunek ten może być mylony z Dipsas elegans i Sibon dunni. Od Dipsas elegans różni się liczbą tarczek brzusznych, a od Sibon dunni mniej jednolitym ubarwieniem pasków^[6].

Wymiary^[3]^[7]:


	Samiec	Samica
Długość całkowita (mm)	810	803
Długość SVL^[b] (mm)	580	630
Łuski grzbietowe (rzędy)	15/15/15	15/15/15
Tarczki brzuszne	153–164	157–158
Tarczki podogonowe	72–78	62–63

Występowanie

Występuje w północnych częściach ekwadorskich Andów, tylko w prowincjach Imbabura i Carchi. Występuje na wysokości 570–2670 m n.p.m.^[7]

Ekologia i zachowanie

Gatunek ten występuje w wielu siedliskach od tropikalnych wilgotnych lasów nizinnych i tropikalnych wilgotnych lasów górskich do półsuchych obszarów krzewiastych. Spotykany jest także na terenach otwartych, uprawach rolnych^[7], plantacjach, pastwiskach czy ogrodach^[6]. Prowadzi nocny, głównie nadrzewny tryb życia^[3]^[6].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas ellipsifera jest klasyfikowany jako gatunek zagrożony (EN, ang. Endangered). Gatunek ten był opisywany jako rzadki, jako najrzadziej spotykany gatunek grupy Dipsas oreana-elegans-ellipsifera, a populację tego gatunku uważa się za silnie pofragmentowaną^[2].

Uwagi

↑ BMNH – Natural History Museum in London, wcześniej British Museum of Natural History^[8].
↑ SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

Przypisy

↑ Dipsas ellipsifera, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Dipsas ellipsifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-12-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas ellipsifera (BOULENGER, 1898), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-23] (ang.).
↑ G.A.G.A. Boulenger G.A.G.A., An account of the reptiles and batrachians collected by Mr. W. F. H. Rosenberg in western Ecuador, „Proceedings of the Zoological Society of London”, London: Messre, Longmans, Green & Co., 1898, s. 107–126 (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ArteagaA. A. ArteagaA., Highland Snail-eating Snake (Dipsas ellipsifera), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/RYMQ3386 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., A.A. Rodríguez-Guerra A.A., Dipsas ellipsifera Caracoleras de elipses, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).
↑ Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[uwaga_2-5] BMNH – Natural History Museum in London, wcześniej British Museum of Natural History^[8].

[uwaga_1-9] SVL – ang. Snout–vent length – odległość od przodu głowy do odbytu.

[itis-1] Dipsas ellipsifera, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Dipsas ellipsifera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-12-23] (ang.).

[rd-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas ellipsifera (BOULENGER, 1898), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-23] (ang.).

[Pierwszy-4] G.A.G.A. Boulenger G.A.G.A., An account of the reptiles and batrachians collected by Mr. W. F. H. Rosenberg in western Ecuador, „Proceedings of the Zoological Society of London”, London: Messre, Longmans, Green & Co., 1898, s. 107–126 (ang.).

[6] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).

[R_Ecuador-7] ArteagaA. A. ArteagaA., Highland Snail-eating Snake (Dipsas ellipsifera), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/RYMQ3386 (ang.).

[Reptiles_Ecuador-8] G.G. Pazmiño-Otamendi G.G., A.A. Rodríguez-Guerra A.A., Dipsas ellipsifera Caracoleras de elipses, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).

[KodyMuzeum-10] Mark HenryM.H. Sabaj Mark HenryM.H., Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[b]

[8]