Doughboy

Doughboy w pełnym oporządzeniu bojowym, z karabinem Springfield M1903

Doughboy – popularne określenie amerykańskiego żołnierza piechoty podczas I wojny światowej[1], chociaż termin ten był nadal w użyciu do początku lat czterdziestych XX wieku. W czasie II wojny światowej był on stopniowo zastępowany przez „G.I.”[2][3].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie tego terminu jest niejasne[4]. Słowo to było w szerokim obiegu sto lat wcześniej zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i Ameryce, aczkolwiek miało różne znaczenia. Na przykład marynarze Horatio Nelsona i żołnierze księcia Wellingtona w Hiszpanii znali smażone kluski z mąki zwane doughboys[2], prekursora współczesnego pączka. Niezależnie od tego w Stanach Zjednoczonych termin ten zaczęto stosować wobec młodych praktykantów piekarzy, tj. „chłopców od ciasta” (ang. dough-boys). W powieści Moby Dick z 1851 roku Herman Melville nadał bojaźliwemu stewardowi przydomek „Doughboy”[5].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Określenie Doughboy w odniesieniu do żołnierza piechoty armii amerykańskiej pojawia się po raz pierwszy w relacjach z wojny meksykańsko-amerykańskiej toczącej się w latach 1846–1848[4][6][7] bez żadnego udokumentowanego precedensu. Wysunięto szereg teorii wyjaśniających to użycie:

  1. kawalerzyści używali tego określenia, żeby wyśmiewać piechotę, ponieważ mosiężne guziki na ich mundurach przypominały knedle z mąki lub ciastka zwane „doughboys”[2][8], albo ze względu na mąkę lub glinę fajkową, której żołnierze używali do polerowania swoich białych pasów[8][9];
  2. obserwatorzy walk zauważyli, że oddziały piechoty amerykańskiej były stale pokryte kredowym pyłem podczas marszu przez suche tereny północnego Meksyku, co nadawało żołnierzom wygląd podobny do niewypieczonego ciasta lub cegieł z mułu znanych jako adobe. Ze słowa „adobe” miało pochodzić określenie „dobies”, następnie przekształcone w „doughboy”[9];
  3. metoda żołnierzy polegająca na gotowaniu racji polowych z lat czterdziestych i pięćdziesiątych XIX wieku na ciastowatą miksturę z mąki i ryżu pieczoną w popiele z ogniska. Ta teoria nie wyjaśnia jednak, dlaczego to miano otrzymali tylko żołnierze piechoty[9].

Jednym z wyjaśnień użycia tego terminu podczas I wojny światowej jest to, że ochotniczki Armii Zbawienia pojechały do Francji, aby ugotować miliony pączków i dostarczyć je żołnierzom na linii frontu[10], chociaż w tym wyjaśnieniu ignoruje się użycie tego określenia już we wcześniejszej wojnie. Jednym z żartobliwych odniesień do pochodzenia tego terminu było stwierdzenie, że podczas I wojny światowej ciasto „ugniatano” od 1914 roku, ale urosło dopiero w 1917 roku, co odnosi się do przebiegu walk na froncie zachodnim[11].

Znaczenie wieku

[edytuj | edytuj kod]

Charakterystyczną cechą Doughboya jest młody wiek. Podczas I wojny światowej Doughboyami byli zazwyczaj bardzo młodzi, często nastoletni chłopcy[12]. 57 procent Doughboys było w wieku poniżej 25 lat. Nawet siedemnastoletnich chłopców również przyjmowano do służby liniowej[13].

W kulturze masowej

[edytuj | edytuj kod]

Masowo produkowana rzeźba z lat dwudziestych XX wieku, umieszczana jako pomnik w wielu amerykańskich miastach, przedstawiająca amerykańskiego żołnierza w mundurze z I wojny światowej, została zatytułowana Spirit of the American Doughboy[14].

W latach czterdziestych dużą popularnością cieszyła się piosenka pt. Johnny Doughboy Found a Rose in Ireland z 1942 roku, wykonywana między innymi przez Dennisa Daya, Kenny’ego Bakera i Kaya Kysera, film muzyczny Johnny Doughboy z 1942 roku oraz postać „Johnny'ego Doughboya” z Military Comics[15].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ The American Heritage Desk Dictionary 2013 ↓, s. 255.
  2. ↑ a b c Evans 1981 ↓, s. 353
  3. ↑ George 1948 ↓, s. XI, XII, 21.
  4. ↑ a b Beale 1989 ↓, s. 134
  5. ↑ Rozdział 34 tejże.
  6. ↑ Dana 1990 ↓.
  7. ↑ Chamberlain 1965 ↓.
  8. ↑ a b David A. Taylor: The History of the Doughnut. Smithsonian Magazine, marzec 1998. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
  9. ↑ a b c Michael E. Hanlon: Origins of 'Doughboy'. Doughboy Center: Stories of the American Expeditionary Force. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
  10. ↑ Cara Gaimo: The Long, Sweet Love Affair Between Cops and Doughnuts. Atlas Obscura, 18.09.2015. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
  11. ↑ Pittsburgh Post-Gazette from Pittsburgh, Pennsylvania, 4 marca 1986, s. 12 [dostęp 2024-01-27] (ang.).
  12. ↑ Hallas 2000 ↓, s. 226.
  13. ↑ Mortenson i Springer 2019 ↓, s. 457.
  14. ↑ The Spirit of the American Doughboy [Crooksville]. The Sculpture Center. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
  15. ↑ Military Comics 032 (paper). Digital Comic Museum. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • A Concise History of Slang and Unconventional English: From "A Dictionary of Slang and Unconventional English" by Eric Partridge. Paul Beale (ed.). New York: Macmillan, 1989. ISBN 978-0-02-605350-1. (ang.).
  • Samuel Chamberlain: My Confessions: Recollections of a Rogue. Austin: Texas: State Historical Association, 1965. (ang.).
  • Napoleon Jackson Tecumseh Dana: Monterrey Is Ours! The Mexican War Letters of Lieutenant N.J.T. Dana, 1845–1847. Lexington Kentucky: University of Kentucky Press, 1990. ISBN 0-8131-1703-8. (ang.).
  • Brewer's Dictionary of Phrase and Fable. Ivor H. Evans (ed.). New York: Harper & Row, 1981. ISBN 0-06-014903-5. (ang.).
  • John B. George: Shots Fired In Anger. Samworth Press, 1948. (ang.).
  • James H. Hallas: Doughboy war : the American Expeditionary Force in World War I. Mechanicsburg, PA: Stackpole Books, 2000. ISBN 978-0811734677. (ang.).
  • Christopher R. Mortenson, Paul J. Springer: Daily life of U.S. soldiers : from the American Revolution to the Iraq War. Santa Barbara, California: Greenwood, 2019. ISBN 978-1440863585. (ang.).
  • The American Heritage Desk Dictionary. Wyd. 5th ed. Boston: Houghton Mifflin Harcourt, 2013. ISBN 978-0-547-70813-3. OCLC 768728947. (ang.).