Emanuel Grim
| Data i miejsce urodzenia |
1 stycznia 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 października 1950 |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Emanuel Grim ps. Ema G, Promienisty, Ślązak (ur. 1 stycznia 1883 w Karwinie (Śląsk Cieszyński), zm. 18 października 1950 w Cieszynie) – polski ksiądz rzymskokatolicki, literat, działacz społeczny i polityczny, z zamiłowania folklorysta, śląskoznawca.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny górniczej[1]. Szkołę ludową ukończył w miejscowości rodzinnej[1], w latach 1896–1904 uczył się w Gimnazjum Macierzy Szkolnej w Cieszynie. Należał w tym czasie do tajnych organizacji: Promień i Jedność. W 1904 roku uzyskał świadectwo maturalne i podjął studia teologiczne w Widnawie. Po czterech latach studiów otrzymał święcenia kapłańskie. Pierwszą placówka ks. Grima był Rychwałd. Później pracował w dwóch placówkach – w Zebrzydowicach i Jabłonkowie. W roku 1913 objął probostwo w Górkach Wielkich, a w 1917 w Istebnej, gdzie zarządzał parafią aż do wybuchu wojny. W latach 1935–1937 był proboszczem i dziekanem w Skoczowie, a po tym okresie powrócił do Istebnej. W czasie pracy w Istebnej współpracował ze środowiskiem literackim i artystycznym – utrzymywał bliskie kontakty z Zygmuntem Wasilewskim, Janem Sztaudyngerem, Feliksem Nowowiejskim, Julianem Fałatem, Janem Kuglinem i innymi. Od 1926 roku pełnił funkcję członka Rady Wojewódzkiej w Katowicach, był bliskim współpracownikiem wojewody Michała Grażyńskiego. W działalności społeczno-politycznej był związany ze Związkiem Śląskich Katolików, od 1929 roku był jego prezesem. W roku 1938 został wiceprezesem Okręgu Śląskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego.
Z jego twórczości najbardziej znana jest poezja: Znad brzegów Olzy, Znad źródeł Olzy. Wśród jego innej twórczości znajdziemy między innymi dramaty: Jasełka śląskie, Dwa orły śląskie, Pięć chwil z życia Stalmacha i Miarki, Wanda, Dla Ciebie Polsko!. Warto wspomnieć o jego działalności publicystycznej, w której pisał o znanych śląskich postaciach - Pawle Stalmachu, Karolu Miarce czy księdzu Józefie Londzinie.
W jego twórczości można też znaleźć Baśnie z Podbeskidzia Śląskiego[2], Bojki śląskie, poemat Ondraszek oraz najbardziej cenione przez środowisko literackie O Kubie szałaśniku i jego córce Dorce, Istebna oraz Ze wspomnień. Na okres międzywojenny przypada najbardziej płodny okres jego twórczości.
Czas drugiej wojny światowej spędził w Krakowie i w Chochołowie k. Zakopanego. W 1945 roku powrócił do Istebnej, trzy lata później w „Zaraniu Śląskim” opublikował swoje ostatnią publikację - szkic pt. Stulecie „Tygodnika Cieszyńskiego”.
Nie działał społecznie po wojnie, choć sympatyzował z ruchem księży patriotów, współpracował też ze świeckim Caritasem. Pochowany został na cmentarzu parafialnym przy katolickim kościele p. w. Dobrego Pasterza w Istebnej[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)[5]
- Gwiazda Górnośląska
- Krzyż Śląski
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Witold Marcoń, Szkic do portretu księdza Emanuel Grima [online], s. 149. [w:] Państwo-religia. Instytucje państwowe i obywatele wobec religii w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku. T. 1. Kalisz 2014.
- ↑ Grim Emanuel: Baśnie z Podbeskidzia Śląskiego. Cieszyn: Drukarnia „Dziedzictwa”, 1929, s. 57.
- ↑ Emanuel Grim 1883–1950 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2022-05-04] (ang.).
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu narodowem i kulturalno - oświatowem na Śląsku Cieszyńskim” - jako ks. Emanuel Grimm.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za krzewienie czytelnictwa”.