Erhard Karkoschka

Erhard Karkoschka
Data i miejsce urodzenia

6 marca 1923
Morawska Ostrawa

Pochodzenie

niemieckie

Data i miejsce śmierci

26 czerwca 2009
Stuttgart

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna

Zawód

kompozytor

Erhard Karkoschka (ur. 6 marca 1923 w Morawskiej Ostrawie[1][2][3], zm. 26 czerwca 2009 w Stuttgarcie) – niemiecki kompozytor.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1946–1953 uczył się kompozycji u Karla Marxa i dyrygentury u Gustava Koslika w Hochschule für Musik w Stuttgarcie, następnie w latach 1956–1959 studiował muzykologię u Waltera Gerstenberga i Georga Reicherta na Uniwersytecie w Tybindze, w 1959 roku uzyskując tytuł doktora na podstawie rozprawy o twórczości Antona Weberna[1][2][3]. W latach 1948–1968 kierował chórem w Hohenheim, w latach 1958–1987 był wykładowcą Hochschule für Musik w Stuttgarcie[1]. W 1962 roku założył Ensemble Neue Musik, od 1976 roku działające pod nazwą Contact Ensemble[1][2][3]. W 1973 roku zorganizował w Stuttgarcie studio muzyki elektronicznej, którym kierował do 1989 roku[1]. Od 1974 do 1980 roku był prezesem niemieckiej sekcji Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej[1][2]. W 1987 roku został wybrany na członka Freie Kunstakademie w Mannheimie[2].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Karkoschka zaadaptował serialistyczną technikę Antona Weberna[2]. Tworzył muzykę elektroniczną, często też posługiwał się notacją graficzną[2]. Czołowe miejsce w twórczości Karkoschki zajmowało pojęcie czasu, w konsekwencji czego wysokości i barwa dźwięku podporządkowane są ogólnej idei kształtującej formę dzieła[1].

Był autorem prac Das Schriftbild der neuen Musik (1965), Analyse neuer Musik (1976), Neue Musik-Hören-Verstehen (1978), Hörerziehung mit neuer Musik (wspólnie z H. Haasem, 1982)[2].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych[2])

Utwory orkiestrowe

  • Concertino na orkiestrę kameralną (1952)
  • Symphonische Evolution aus zwei eigenen Themen (1953)
  • Streichersonate (1954)
  • Mały koncert na skrzypce i orkiestrę kameralną (1955)
  • Polphone Studie na orkiestrę i fortepian obbligato (1956)
  • Symphonia choralis über „Veni Sancte Spiritus” na orkiestrę dętą (1957)
  • Undarum continuum (1960)
  • vier stufen (1965)
  • Variationen zu keinem Originalthema und aus diesem heraus (1974)
  • Teleologies (1978)
  • Entfalten na klarnet, wiolonczelę, perkusję, fortepian i orkiestrę (1982–1983)
  • Kammermusik (1983–1984)

Utwory kameralne

  • Kwartet smyczkowy (1952)
  • Divertimento na kwintet dęty (1952)
  • Festmusik na 6 instrumentów dętych (1954)
  • quattrologe na kwartet smyczkowy (1966)
  • antinomie na kwintet dęty (1969)
  • tempora mutantur na kwartet smyczkowy (1971)
  • kammerkitsch na sopran, tenora, bas, 3 instrumenty i taśmę (1974)
  • CHRONOS II: Komposition- Improvisation na 4 instrumenty (1975)
  • im dreieck na 3 flety lub flet i stereofonię (1975)
  • links und rechts na flet, 2 mikrofony, wzmacniacz i głośnik (1976)
  • Spiralend I–II na 15 fletów lub 3 flety i taśmę (1980)
  • Aus einer Figur na 3 flety lub 3 flety i taśmę (1982)
  • Bläsergedichte na kwintet instrumentów dętych drewnianych (1987)
  • Nach Paul Celan na recytatora, gitarę, flet, klarnet, marimbę, altówkę i wiolonczelę (1988)
  • Klangzeitspektakel na kwartet smyczkowy, komputer i projektor (1988)
  • Zeitvariation na wiolonczelę (1993)

Muzyka elektroniczna

  • Drei Bilder aus der Offenbarung des Johannes (1960)
  • LSD (1973)
  • Improvisation (1974)
  • CHRONOS I (1975)
  • CHRONOS V (1976)
  • Gag-Montagen (1977)
  • Meditationsmiihle I–II (1982)
  • Zeitmosaik I (1985)
  • Skulpturmusik (1985)
  • Geburtztaxtextelein (1989)

Opera

  • Orpheus? Oder Hadeshöhe (1990–1992)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 32. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. a b c d e f g h i Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1825. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. a b c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 438. ISBN 0-674-37299-9.