Gobivenator

Gobivenator
Tsuihiji et al., 2014
Okres istnienia: kampan PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 83.6/72.2 83.6/72.2
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	deinonychozaury
Rodzina	troodony
Rodzaj	Gobivenator
Gatunki
Gobivenator mongoliensi

Rekonstrukcja i porównanie wielkości z człowiekiem

Gobivenator – wymarły rodzaj dinozaura, teropoda z grupy celurozaurów maniraptorów i rodziny troodontów^[1].

Skamieniałości nieznanego wcześniej rodzaju dinozaura znalezione zostały na środkowej pustyni Gobi w Mongolia. Pochodziły ze skał powstałych w okresie kredowym, z datowanej na kampan formacji Djadokhta^[1], powstałej między 75 a 71 milionów lat temu^[2]. Znany jest prawie kompletny szkielet, oznaczony jako MPC-D 100/86 i przechowywany następnie w Mongolskim Centrum Paleontologicznym w Ułan Bator. Chociaż przypominał budową dromeozaury czy archeopteryksa, na jego podstawie naukowcy zaliczyli znalezisko do rodzinny troodonów. Rodzina Troodontidae obejmuje niewielkie dinozaury drapieżne^[1], jak opisany również z pustyni Gobi zaurornitoid^[3]. Nowy okaz wyróżniał się jednak pewnymi odmiennościami. Tsuihiji i współpracownicy wymieniają wśród nich ostro zakończony przedni koniec kości ciemieniowych oraz dół na kości nadkątowej naprzeciw tylnego otworu nadkątowego. Dzięki temu badacze opisali nowy rodzaj tetanury, którzy ochrzcili nazwą Gobivenator. Nazwa ta odwołuje się do miejsca znalezienia szczątków zwierzęcia, pustyni Gobi, oraz jego drapieżnego trybu życia: łacińskie venator oznacza myśliwego. Epitet gatunkowy jedynego gatunku mongoliensis stanowi kolejne odniesienie do miejsca, z którego pochodziły kości. Miejsce typowe zapisano jako Dzamin Khond, ajmak południowogobijski w Mongolii. Co do pozycji w rodzinie Troodontidae, badacze stwierdzili, że Gobivenator jest bardziej zaawansowany ewolucyjnie od Anchiornis, Mei czy Sinovenator, o czym świadczy budowa dystalnej kończyny dolnej. Z drugiej strony zauważają, że w przeciwieństwie do bardziej zaawansowanych ewolucyjnie, zarówno wczesnokredowych troodonów Sinornithoides czy Sinusonasus, jak i późniejszych Linhevenator, Saurornithoides, Troodon czy Zanabazar, nie miał ząbkowanych zębów. Chcąc rozwikłać zagadkę, badacze przeprowadzili analizę filogenetyczną, w efekcie której zaprezentowali następujący kladogram^[1] (uproszczono):

	Avialae
	Dromaeosauridae Troodontidae Sinovenator Anchiornis Mei Talos Byronosaurus Sinornithoides Linhevenator, Philovenator Gobivenator Saurornithoides, Troodon, Zanabazar

Przypisy

1. Takanobu Tsuihiji, Rinchen Barsbold, Mahito Watabe, Khishigjav Tsogtbaatar, Tsogtbaatar Chinzorig, Yoshito Fujiyama i Shigeru Suzuki. An exquisitely preserved troodontid theropod with new information on the palatal structure from the Upper Cretaceous of Mongolia. „Naturwissenschaften”. 101 (2), s. 131–142, 2014. DOI: 10.1007/s00114-014-1143-9. PMID: 24441791. (ang.). 
2. DemberelyinD. Dashzeveg DemberelyinD. i inni, New stratigraphic subdivision, depositional environment, and age estimate for the Upper Cretaceous Djadokhta Formation, southern Ulan Nur Basin, Mongolia, „American Museum Novitates”, 3498, 2005, s. 1-31  (ang.).
3. Henry Fairfield Osborn. Three New Theropoda, Protoceratops Zone, Central Mongolia. „American Museum Novitates”. 144, 1924-11-07. The Ammerican Museum of Natural History. (ang.). brak numeru strony