Goździeniec gliniasty

Goździeniec gliniasty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

goździeńcowate

Rodzaj

goździeniec

Gatunek

goździeniec gliniasty

Nazwa systematyczna
Clavaria argillacea Pers.
Comm. fung. clav. (Lipsiae): 74 (1797)
Multimedia w Wikimedia Commons

Goździeniec gliniasty (Clavaria argillacea Pers.) – gatunek grzybów należący do rodziny goździeńcowatych (Clavariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavaria, Clavariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy[2]:

  • Clavaria argillacea Fr. 1821 var. argillacea
  • Clavaria argillacea var. brevispora Corner 1950
  • Clavaria argillacea var. gracillima Corner 1950
  • Clavaria argillacea var. pusilla Corner 1967
  • Clavaria argillacea var. sphagnicola Corner 1950
  • Geoglossum argillaceum (Pers.) Fr. 1818
  • Geoglossum argillaceum (Pers.) Fr. 1818 var. argillaceum
  • Geoglossum argillaceum var. montanum Fr. 1818

Polską nazwę nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Grzyby klawarioidalne o bazydiokarpach tworzących niewielkie skupiska. Pojedynczy ma postać maczugowatej pałeczki o wysokości do 15 cm i grubości 2–12 mm, zazwyczaj prostej, czasami robakowato wygiętej. Powierzchnia gładka lub nieregularnie prążkowana, zazwyczaj matowa, cytrynowożółta, czasami z szarym lub oliwkowym odcieniem[4]. Miąższ białawy, kruchy i bez wyraźnego zapachu i smaku[5].

Cechy mikroskopowe

Strzępki bezbarwne i przezroczyste (hialinowe), o szerokości 2–15 μm, bez sprzążek. Podstawki maczugowate, o długości do 45–50 μm ze sprzążką bazalną. Zarodniki cylindryczne, cienkościenne, hialinowe, o rozmiarach (8–) 10 –12 × 4 –5 μm[4].

Gatunki podobne

Najłatwiej odróżnić goździeńca gliniastego od innych goździeńców po żółtawej barwie i występowaniu w towarzystwie roślin wrzosowatych. Mikroskopowo odróżnia się stosunkowo dużymi i cylindrycznymi zarodnikami[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Znane jest występowanie tego gatunku tylko we wschodniej części Ameryki Północnej, Europie i Nowej Zelandii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii po Islandię i północne rejony Półwyspu Skandynawskiego (około 68° szerokości geograficznej)[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech i Holandii. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano 8 stanowisk tego gatunku[3]. Więcej stanowisk i aktualnych podaje internetowy atlas grzybów[8].

Grzyby naziemne występujące w lasach i zaroślach, wśród traw i mchów na wrzosowiskach i torfowiskach. Pojawiają się od lipca do listopada[3]. Zazwyczaj rosną kępkami. Prawdopodobnie tworzy mykoryzę z roślinami z rodziny wrzosowatych[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2017-12-23] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-12-23] (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 109, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d Peter Roberts. Yellov Clavaria species in the British Isles [online] [dostęp 2017-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14].
  5. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 197, ISBN 83-09-00714-0.
  6. ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-12-16].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 62, ISBN 83-89648-38-5.
  8. ↑ Aktualne stanowiska goździeńca gliniastego w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2017-12-23].