Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
goździeniec różowy |
Nazwa systematyczna | |
Clavaria rosea Dalman Swartz, K. Vetensk-Acad. Nya Handl. 32: 157 (1811) |
Goździeniec różowy (Clavaria rosea Dalman) – gatunek grzybów podstawkowych (Basidiomycota) należący do rodziny goździeńcowatych (Clavariaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavaria, Clavariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson po raz pierwszy został poprawnie sklasyfikowany i opisany w 1811 roku przez szwedzkiego lekarza i przyrodnika Johana Wilhelma Dalmana.
Polską nazwę zaproponowali Beata Bilska–Zaleska i Marek Zaleski w 2018 roku, jako pierwsi, którzy rok wcześniej znaleźli i udokumentowali stanowisko tego gatunku w Polsce. Uznali, że proste tłumaczenie nazwy łacińskiej Clavaria rosea najlepiej oddaje makroskopowe cechy owocników[2].
Pojedynczy ma postać cylindrycznej pałeczki rozszerzającej się ku wierzchołkowi, o wysokości 2–6 cm i grubości 1–5 mm. Pałeczki są nierozgałęzione, początkowo podobne do maczugi, następnie stają bardziej wrzecionowate. Mogą mieć różną grubość, tak że z jednej kępki mogą wyrastać pałeczki smukłe do dość grubych. W przekroju początkowo okrągłe, z wiekiem robią się spłaszczone, o gładkiej powierzchni. Wierzchołki szpiczaste za młodu, następnie zaokrąglone lub tępo zakończone. Owocniki w kolorze jasnoróżowym, różowym, amarantowym, a nawet purpurowym zazwyczaj z jaśniejszą podstawą. Wierzchołek z wiekiem staje się odbarwiony i ma tendencję do żółknięcia. Wyrastają pojedynczo lub w niewielkich grupach tworzących kępki[3][4][5].
Jasny, białoróżowy, kruchy. Smak łagodny[3][6]. Zapach świeżych owocników lekko ziołowy, przyjemny, a po wysuszeniu przypominający aromatyzowany tytoń[4].
Biały. Zarodniki o rozmiarach 5−8 × 2,5−3,5 μm, gładkie, pestkowate, szkliste, nieamyloidalne[3][6].
Podstawki wydłużone, w kształcie maczugi, 4−sterygmowa. Cystydy wydłużone, robakowate z ziarnistą zawartością. Sprzążek brak[3][6].
Gatunek rozpowszechniony głównie w Ameryce Północnej i Europie, lecz wszędzie tam uważany jest za rzadki[7]. W Polsce, w 2018 roku, znalezione zostało pierwsze stanowisko tego gatunku, zlokalizowane kilka kilometrów od miejscowości Borne Sulinowo (woj. zachodniopomorskie, powiat szczecinecki)
Rośnie na ziemi, na glebie wapiennej[4], zwykle wśród traw na pastwiskach, otwartych siedliskach trawiastych z niskimi murawami, w lasach mieszanych wśród traw i mchów, ale również w lasach świerkowych i czasem na użytkach zielonych[5]. Owocniki pojawiają się od lata do jesieni[3][6].
Saprotrof. Grzyb jadalny[6], lecz bez wartości konsumpcyjnej z uwagi na niezwykłą rzadkość występowania. Z tego powodu zasługuje na szczególną ochronę i nie powinien być zbierany.