HMS Jervis Bay
 HMS „Jervis Bay” w Dakarze w 1940 | |
| Klasa |
statek pasażersko-towarowy / |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia |
Vickers, Barrow-in-Furness |
| Wodowanie |
17 stycznia 1922 |
 Australia
| |
| Nazwa |
Jervis Bay |
| Wejście do służby |
wrzesień 1922 |
 Wielka Brytania
| |
| Nazwa |
Jervis Bay |
| Wejście do służby |
1928 |
 Royal Navy
| |
| Nazwa |
HMS Jervis Bay |
| Wejście do służby |
sierpień 1939 |
| Los okrętu |
zatopiony 5 listopada 1940 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
poj. 13 839 BRT |
| Długość |
167 m |
| Szerokość |
21 m |
| Zanurzenie |
10 m |
| Materiał kadłuba |
stal |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy 9000 KM | |
| Prędkość |
15 węzłów |
| Zasięg |
14 500 Mm przy 15 w. |
| Uzbrojenie | |
| 7 dział 152 mm Mk. VII, 2 działa przeciwlotnicze 76 mm | |
| Załoga |
254 |
HMS Jervis Bay – brytyjski statek pasażersko-towarowy zbudowany w 1922 roku, podczas II wojny światowej służący jako brytyjski krążownik pomocniczy (znak burtowy F40). Wsławiony starciem z niemieckim „pancernikiem kieszonkowym” „Admiral Scheer” w 1940 roku, w którym został zatopiony.
Zbudowany w 1922 roku w brytyjskiej stoczni Vickers w Barrow-in-Furness jako statek pasażersko-towarowy dla państwowego armatora australijskiego Australian Commonwealth Line, nazwany imieniem australijskiej zatoki Jervis Bay[1]. Należał do serii pięciu zamówionych statków, nazwanych od zatok (ang. Bay)[1]. Statek miał pojemność 13 839 BRT, długość kadłuba 167,3 m i szerokość 20,7 m[1]. Napęd stanowiły dwa zespoły turbin parowych Parsons o mocy łącznej 9000 KM, co pozwalało na osiągnięcie prędkości 15 węzłów[1]. Zasięg pływania wynosił 14 500 Mm przy tej prędkości[1]. Początkowo zabierał 12 pasażerów I klasy i 732 III klasy oraz posiadał obszerne ładownie na towar, przede wszystkim w wydłużonej części dziobowej, gdzie znajdował się maszt z żurawiami przeładunkowymi[1]. Po przebudowie w 1931 roku zabierał standardowo 270 pasażerów klasy turystycznej, a część ładowni przerobiono na chłodnie[1].
Wodowany 17 stycznia 1922 roku, wyruszył w pierwszy rej 26 września 1922 roku[1]. Używany był na linii żeglugowej pomiędzy Anglią z Australią[1]. W 1928 roku sprzedany brytyjskiej linii Aberdeen & Commonwealth Line, a w 1933 roku przeszedł do Shaw, Savill & Albion Ltd[1].
Wcielony do Royal Navy w sierpniu 1939 roku, został uzbrojony w 7 dział kalibru 152 mm i 2 działa przeciwlotnicze kalibru 76 mm. Skierowany do służby konwojowej w maju 1940 roku.
Stanowił jedyną eskortę konwoju HX-84 składającego się z 37 statków i płynącego z Halifaksu do Wielkiej Brytanii. 5 listopada 1940 roku doszło do spotkania konwoju z niemieckim pancernikiem kieszonkowym „Admiral Scheer”. Komandor Edward Fegen wydał rozkaz rozproszenia konwoju, jednocześnie skierował swój okręt prosto na pancernik i podjął walkę z niemieckim okrętem, by dać szansę jak największej liczbie statków na ucieczkę. Słabo uzbrojona brytyjska jednostka nie miała szans z uzbrojonym w 280 mm działa przeciwnikiem i została zatopiona. Poświęcenie „Jervis Bay” umożliwiło jednak rozproszenie konwoju, niemiecki pancernik zdołał odnaleźć jedynie 6 jednostek; 5 zostało zatopionych, jedna (zbiornikowiec MV „San Demetrio”) – uszkodzona − dzięki poświęceniu załogi dotarła do portu przeznaczenia.
Zginęło 187 członków załogi „Jervis Bay”, 65 rozbitków uratował jeden ze statków konwoju – szwedzki „Stureholm”[2] (trzech z nich zmarło). Kpt. E. Fegen został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wiktorii za „Odwagę w obliczu beznadziejnej sytuacji i oddanie życia w obronie statków których miał obowiązek bronić”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gerald Duskin, Ralph Segman: If the Gods are Good: The Epic Sacrifice of HMS Jervis Bay. Crecy Publishing Limited. ISBN 978-0907-579-731.
- Wojciech Holicki. Zdarzyło się 70 lat temu (11). HMS Jervis Bay – obietnica komandora Fegena. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11/2010. XV (107), listopad 2010. ISSN 1426-529X.