Hans Hübner

Hans Hübner
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 października 1837
Düsseldorf

Data i miejsce śmierci

4 lipca 1884
Getynga

Zawód, zajęcie

chemik

Narodowość

niemiecka

Alma Mater

Uniwersytet w Getyndze

Uczelnia

Uniwersytet w Getyndze

Stanowisko

profesor

Hans Hübner (13 października 1837 w Düsseldorfie, zm. 4 lipca 1884 w Getyndze) – niemiecki chemik, profesor Uniwersytetu w Getyndze (dyrektor Instytutu Chemii), jeden ze współredaktorów Zeitschrift für Chemie (wspólnie z F.K. Beilsteinem i R. Fittingiem).

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Juliusa Hübnera i Pauliny z d. Bendemann. Jego starszym bratem był Emil Hübner (1834–1901), filolog i epigrafik. Ukończył Technische Universität w Dreźnie, a następnie (od roku 1857) studiował chemię na Uniwersytecie w Getyndze. Pod naukową opieką Friedricha Wöhlera uzyskał stopień doktora w roku 1859. Kolejny rok spędził u Roberta Bunsena w Heidelbergu oraz w Gandawie u Friedricha Kekulégo, gdzie uzupełniał swoją wiedzę w dziedzinie chemii organicznej[1].

W latach 1865–1871 (lub 1872[2]) wspólnie z F.K. Beilsteinem i R. Fittingiem redagował chemiczne czasopismo Zeitschrift für Chemie, w którym publikowano artykuły z różnych dziedzin chemii[a]. Stanowisko profesora nadzwyczajnego otrzymał w roku 1870, a w roku 1874 został profesorem zwyczajnym i jednym z dyrektorów Instytutu Chemii w Getyndze. Po śmierci Wöhlera (1882) kierował instytutem samodzielnie, do przedwczesnej śmierci w wieku 46 lat z powodu zawału serca (1884)[1]. Jego następcą został Viktor Meyer[3].

Zakres badań naukowych

[edytuj | edytuj kod]

Hans Hübner jest uważany przede wszystkim za ucznia Friedricha Kekulégo, który w roku 1858 udowodnił, że węgiel jest czterowartościowy i może tworzyć łańcuchy. W czasie pobytu w Gandawie zajmował się m.in. reakcjami chlorku acetylu, PCl5 i AgCN, (odkrycie cyjanocetylenu[b]). Rozwijał koncepcje Kekulégo analizując możliwe modele budowy cząsteczki sześcioczłonowego pierścienia benzenu, z równoważnymi atomami wodoru (badania rodzaju i liczby izomerów podstawionych pochodnych benzenu). Wraz ze współpracownikami badał również podstawione pochodne fenolu, toluenu, aniliny, kwasu benzoesowego, kwasu salicylowego, kwasu benzenosulfonowego. Jedna z jego ostatnich prac dotyczyła trzeciorzędowych zasad amoniowych[1][6].

Publikacje (wybór)

[edytuj | edytuj kod]

Opublikował m.in. w Liebigs Ann. d. Chemie[1]:

  • 1867–1871 – Über Isomerien d. aromat. Säuren I–IV (wsp. J. Ohly, O. Philipp, R. Biedermann, A. Petermann, E. Angerstein u. L. H. Friedburg),
  • 1870 – Über d. Stellung d. Wasserstoff-Atome im Benzol (wsp. J. Aisberg),
  • 1871 – Unterss. üb. Glycerin- u. Alkylverbindungen u. ihre gegenseitigen Beziehungen (wsp. Karl Müller),
  • 1873 – Über isomere Dinitrophenole (wsp. W. Schneider),
  • 1873 – Über Bromtoluole u. d. Verhalten ihrer Wasserstoffatome (wsp. J. Post),
  • 1879 – Nitrosalicylsäuren u. Isomerien d. Benzolabkömmlinge,
  • 1881 – Anhydroverbindungen.
  1. Bardzo popularny w kolejnych dziesięcioleciach „Beilstein” (Handbook of Organic Chemistry) był wydawany od roku 1880[2].
  2. Cyjanoacetylen (H-C≡C-C≡N) jest współcześnie wykrywany w gęstych obłokach gazu międzygwiazdowego lub kometach (np. komecie Hale'a-Boppa[4][5]).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Grete Ronge: Hübner, Hans. [w:] Neue Deutsche Biographie, 9 [on-line]. www.deutsche-biographie.de, 1973. s. 716. [dostęp 2014-07-18]. (niem.).
  2. a b Ruth Anne Gienapp: Beilstein, Konrad Friedrich. [w:] Complete Dictionary of Scientific Biography [on-line]. Encyclopedia.com., 2008. [dostęp 2014-07-18]. (ang.).
  3. Innovative by Tradition: The Beginnings of Chemistry at Göttingen. www.museum.chemie.uni-goettingen.de. [dostęp 2014-07-18]. (ang.).
  4. D. Bockelée-Morvan, D.C. Lis, J.E. Wink, D. Despois, J. Crovisier. New molecules found in comet C/1995 O1 (Hale-Bopp) Investigating the link between cometary and interstellar material. „Astronomy and Astrophysics”, s. 1101-1114, 2000. (ang.). 
  5. Zespół Astrochemii Laboratoryjnej Instytutu Chemii Fizycznej PAN: Astrochemia laboratoryjna. ichf.edu.pl. [dostęp 2014-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-27)].
  6. Aleksander Kołodziejczyk: Aminy. [w:] Materiały dydaktyczne PK [on-line]. www.chemia.pk.edu.pl. [dostęp 2014-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)]. (pol.).